Commissie/UK, Ontwikkelingsrisico (HvJ EG 29-05-1997, ECLI:NL:XX:1997:AD4744, NJ 1998/522)

Feiten

I.c. ging het om een niet-nakomingsprocedure van de Europese Commissie tegen het Verenigd Koninkrijk. Centraal stond de vraag of het Verenigd Koninkrijk artikel 7, sub e, van de richtlijn 85/374/EEG, oftewel het ontwikkelingsrisico-verweer, correct had geïmplementeerd in de nationale wetgeving: ‘the Consumer Protection Act’.

De bepaling uit de richtlijn 85/374/EEG had als doel de wetgevingen van de lidstaten inzake de aansprakelijkheid voor producten met gebreken te harmoniseren. Artikel 7 onder (e) van de richtlijn staat de producent toe te bewijzen dat het op grond van de stand van de wetenschappelijke en technische kennis op het tijdstip dat het product in het verkeer werd gebracht, onmogelijk was het bestaan van het gebrek te ontdekken. Daarentegen vergt section 4 lid l onder (e) van de Britse Consumer Protection Act slechts dat de ontdekking van de producent in kwestie niet kon worden verwacht. De Consumer Protection Act stelde hiermee de ‘stand van de wetenschap en technische kennis’ gelijk aan de kennis van producenten van soortgelijke producten.

De Europese Commissie kon zich niet vinden in de wijze waarop het Verenigd Koninkrijk de richtlijn had omgezet in nationale wetgeving. De Commissie meende dat de richtlijn alleen ruimte bood voor toepassing van het ontwikkelingsrisico-verweer met een zuiver objectieve toets.

Hof van Justitie

Het Europese Hof van Justitie heeft toen geoordeeld dat het ontwikkelingsrisico-verweer niet is bedoeld voor toetsing met een gesubjectiveerd karakter. Volgens het Hof moet artikel 7, sub e, van de richtlijn 85/374/EEG worden uitgelegd als: “de stand van de wetenschap en technische kennis zonder meer, daaronder inbegrepen het meest geavanceerde niveau op het tijdstip waarop het betrokken product in het verkeer werd gebracht”.

Verder gaat de omstreden exoneratieclausule niet uit van de stand van de kennis waarvan de betrokken producent concreet of subjectief op de hoogte was of kon zijn, maar van de objectieve stand van de wetenschappelijke en technische kennis waarvan de producent wordt geacht op de hoogte te zijn.

Kern: i.c. heeft het Europese Hof van Justitie duidelijkheid verschaft over de wijze waarop het bereik van ‘de stand van de wetenschap en technische kennis’ moet worden uitgelegd. Uit deze uitspraak volgt, dat de wetenschappelijke en technische kennis van het meest geavanceerde niveau beslissend is. M.a.w. de absolute onmogelijkheid (met inbegrip van de techniek en wetenschap met inbegrip van het meest geavanceerde niveau) om het gebrek te ontdekken.