Beinvloed emotie het morele oordeel of is het andersom? Neurologische en gedragsmatige data heeft uitgewezen dat emotie noodzakelijk is voor een moreel oordeel. Echter de onderzoekers willen in dit artikel aangeven dat er onvoldoende bewijs is om deze veronderstelling te ondersteunen.

Emotie in morele psychologie

Het overtreden van morele normen is emotioneel zwaar. Psychopaten die geen schuld en empathie voelen kunnen niet hun gewelddadige tendenties inhiberen. Deze observaties leiden tot het concept dat emotie een rol speelt in de morele psychologie. Beweringen als emoties gaan gepaard met morele oordelen, emotie leidt tot moralisatie en emotionele structuren zijn betrokken bij morele oordelen worden veel gedaan. Huebner, Dwyer en Hauser (2009) laten zien dat er niet voldoende bewijs is om deze aannamen te bevestigen. Het feit dat emoties samengaan met morele oordelen betekent niet dat emotionele responsen morele oordelen vormen.

De claim dat emotie de bron is van morele oordelen komt van onderzoeken naar walging. Participanten die op morele dilemma’s moeten reageren aan een heel vies bureau maken meer extreme morele oordelen. Ondanks dat dit een fascinerend effect is, demonstreert dit niet dat emotie noodzakelijk is voor een moreel oordeel. Er zijn vier problemen met een beroep doen op zulke gedragsgegevens. Ten eerste, door het induceren van een bepaalde emotionele staat wordt het emotionele systeem gemoduleerd, waardoor dit effect heeft op de interpretatie van het scenario of de vraag. Ten tweede laten de data niet zien hoe emotie ervoor zorgt dat een oordeel in een moreel oordeel verandert. Als derde punt, er is geen consistentie in de gebruikte schalen om emotie te meten. Tenslotte, het feit dat emotie een ‘praktisch’ oordeel oplevert, betekent niet dat emotie een moreel oordeel garandeert.

Er wordt een verhoogde activiteit gevonden in de frontale polaire cortex en mediale frontale gyrus wanneer er morele oordelen worden gemaakt vergeleken met niet morele oordelen. Daarnaast zorgen morele stimuli voor een verhoogde connectiviteit tussen de linker prefrontale cortex, anterieure cingulate cortex en de limbische structuren. Op basis van deze en andere resultaten suggereerde Green een moreel oordeel een krachtige emotionele respons nodig heeft. Deze data zijn echter correlationeel van aard en kunnen nooit causaliteit beweren. Deze imaging data kunnen dus nooit alleen bepalen of emotie voorafgaand aan morele oordelen of juist niet.

Studies met patiënten met bilaterale ventromediale prefrontale cortex (VMPC) schade lieten een afvlakking van hun emoties zien, kunnen niet anticiperen op uitkomsten in de toekomst, beloning en straf en geen inhibitie controle. Ondanks het feit dat VMPC patiënten vervlakte emoties vertoonden, beoordeelden ze de meeste morele dilemma’s net zoals gezonde controle proefpersonen.

De noodzaak van emotie

Psychopaten verliezen de capaciteit om morele van conventionele schendingen te onderscheiden gedurende de tijd. De tekortkomingen in de morele psychologie van een psychopaat zijn een ontwikkelende consequentie van antisociaal gedrag in plaats van andersom. Dit is gebaseerd op een studie met jongeren met psychopathie en jongeren zonder psychopathie. Patiënten met vroege schade aan de VMPC laten ook een gebrek zien in het aanleren van morele concepten.