Van Anraat/The Netherlands (EHRM 06-07-2010, nr. 65389/09)

Feiten

I.c. gaat het om de veroordeling van de Nederlandse ondernemer Frans van Anraat. Van Anraat zou medeplichtig zijn aan oorlogsmisdaden. De verdachte had tijdens het regime van Saddam Hoessein aan de Irakese militaire industrie grote hoeveelheden thiodiglycol geleverd. Dit is een grondstof die wordt ingezet voor de productie van mosterdgas. Dit mosterdgas is door het Saddam Hoessein gebruikt tegen strijders en burgers in de oorlog tegen Iran en in aanvallen tegen de Koerden in noord Irak.

Van Anraat werd in Nederland vervolgd wegens medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden en werd veroordeeld tot 17 jaar gevangenisstraf. Cassatie werd verworpen, waarna Van Anraat een klacht indient bij het Hof voor de Rechten van de Mens. Volgens hem is zijn veroordeling o.a. in strijd met artikel 7 EVRM. Hij zou alleen maar de grondstoffen voor mosterdgas aan het regime van Saddam Hoessein geleverd hebben. Hij wist niet dat dit zou worden gebruikt tegen Iraanse soldaten en de Koerden.

EHRM

De klacht van Van Anraat is ongegrond. EHRM stelt: “It cannot be maintained that, at the time when the applicant was committing the acts which ultimately led to his prosecution, there was anything unclear about the criminal nature of the use of mustard gas either against an enemy in an international conflict or against a civilian population present in border areas affected by an international conflict. The applicant could therefore reasonably have been expected to be aware of the state of the law and if need be to take appropriate advice”.

Het Hof oordeelt dus dat niet kan worden gesteld dat, ten tijde van de handelingen van klager die uiteindelijk tot zijn vervolging zouden leiden, er enige onduidelijkheid was over het strafbare karakter van het gebruik van mosterdgas tegen hetzij een tegenstander in een internationaal geschil hetzij een burgerbevolking die aanwezig is in de gebieden die door dit conflict worden geraakt. Van klager kon daarom redelijkerwijs worden verwacht dat hij zich bewust zou zijn van de staat van het recht en indien nodig advies hierover zou hebben ingewonnen.

Kern

Ondernemer Van Anraat is in Nederland veroordeeld wegens medeplichtigheid aan oorlogsmisdrijven door het leveren van grondstoffen voor mosterdgas aan het regime van Saddam Hussein. Volgens het EHRM was zijn handelen verboden volgens internationaal gewoonterecht en dat kon hij weten. Voor de vereiste voorzienbaarheid in verband met art. 7 EVRM mag van personen die een beroepsactiviteit uitoefenen, verlangd worden dat zij bijzondere zorg in acht nemen om de risico’s van hun gedrag te bepalen. De klacht van Van Anraat over schending van het rechtszekerheidsbeginsel van art. 7 EVRM is ongegrond.