Aan welke voorwaarden moet een natuurlijk persoon voldoen om direct beroep in te kunnen stellen bij het Hof van Justitie?
Een natuurlijke persoon kan alleen direct beroep instellen bij het Hof van Justitie als hij alle nationale rechtsmiddelen heeft uitgeput.
Een natuurlijk persoon kan nooit direct beroep instellen bij het Hof van Justitie, alleen indirect beroep via een prejudiciële vraag bij de nationale rechter.
Een natuurlijk persoon kan direct beroep instellen indien hij rechtstreeks en individueel geraakt is.
Een natuurlijk persoon kan alleen direct beroep instellen indien hij rechtstreeks en individueel geraakt is door een aan hem geadresseerde beschikking.
In het Francovich-arrest is vastgesteld dat:
Staten aansprakelijk kunnen worden gesteld wanneer zij in strijd handelen met een regel van Unierecht die rechten beoogt toe te kennen aan particulieren met verplichtingen die volgen uit het Unieverdrag en het Werkingsverdrag
Burgers zich voor de nationale rechter direct kunnen beroepen op Europese soft law
Particulieren bij staatsaansprakelijkheid het nodige moeten doen om eigen schade zoveel mogelijk te beperken.
Bepalingen van Unierecht voorrang hebben boven nationaalrechtelijke bepalingen, maar niet boven de grondwet
De Nederlandse Hidde Jansma wil wat meer avontuur in zijn leven en besluit de Nederlandse bodem te verruilen voor het verre Tsjechië. Eenmaal in Tsjechië aangekomen vindt hij werk bij een klusbedrijf als onderaannemer. Zijn vriendin van de afgelopen 9 jaar, Marjorie, woont in Frankrijk, maar hij wil haar graag meenemen naar Tsjechië. Welke van de volgende stellingen zijn juist:
I: Hidde mag in Tsjechië verblijven op grond van artikel 7a richtlijn 2004/38, want hij is een werknemer op grond van artikel 45 VWEU.
II: Marjorie mag niet in Tsjechië verblijven want ze komt niet in aanmerking als familielid op grond van artikel 2 lid 2 richtlijn 2004/38.
I is juist
II is juist
Beiden zijn juist
Beiden zijn onjuist
Hakim en Lou zijn als vluchtelingen uit Irak naar Frankrijk gekomen. Ze hebben twee kinderen gekregen die van rechtswege de Franse nationaliteit hebben gekregen. Hakim en Lou dreigen echter te worden uitgezet. Hebben zij een afgeleid verblijfsrecht?
Nee, ze bezitten immers niet de nationaliteit van een EU-lidstaat. Daarom is art. 20 VWEU in casu niet van toepassing.
Nee, het feit dat de kinderen van Hakim en Lou de Franse nationaliteit bezitten, betekent niet dat hun ouders hierdoor automatisch een afgeleid verblijfsrecht hebben.
Ja, als Hakim en Lou het land moeten verlaten dan moeten de kinderen mee; hierdoor kunnen zij hun recht als EU-burger niet uitoefenen.
Ja, de kinderen van Hakim en Lou bezitten immers de Franse nationaliteit. Volgens richtlijn 2004/38/EG krijgen de ouders hierdoor een afgeleid verblijfsrecht.
Welke stelling(en) is/zijn juist
Stelling I: Een kartel is altijd verboden.
Stelling II: Een machtspositie is altijd verboden.
Beide stellingen zijn juist
Beide stellingen zijn onjuist
Stelling I is juist, stelling II is onjuist
Stelling I is onjuist, stelling II is juist
Artikel 101 VWEU kan van toepassing zijn op handel binnen één lidstaat. Deze stelling is…
Niet waar, want één van de voorwaarden voor toepassing van dit artikel is dat het moet gaan om interstatelijke handel.
Waar, als de invloed van de betreffende ondernemingen (mogelijk) groot genoeg is om een intracommunautaire werking te hebben.
Niet waar, want de handel binnen de grenzen van een lidstaat is een exclusief nationale aangelegenheid die buiten de invloedssfeer van het VWEU ligt.
Waar, maar alleen als het gaat om een bedrijf dat vestigingen in andere lidstaten heeft, aangezien dit het (mogelijke) misbruik onder de reikwijdte van het EU-recht brengt.
Wat wordt in de context van vrij verkeer bedoeld met convergentie?
De verbodsbenadering uit het personenverkeer en die uit het goederenverkeer groeien naar elkaar toe.
Met een ruim opgevat discriminatieverbod kan hetzelfde worden bereikt als met een belemmeringsverbod, zoals vastgesteld is in het Vlassopoulou-arrest.
Een belemmering moet aan twee verschillende wetgevingen voldoen
Nationale regels kunnen voorgaan op grond van dwingende vereisten van algemeen belang
Joop zegt: ‘Als Unieburger heb je het recht op actief en passief kiesrecht voor de nationale regering van het land waar je verblijft.’ Annemarie zegt: ‘Als Unieburger heb je het recht op actief en passief kiesrecht voor de gemeenteraad van de gemeente waar je verblijft én voor het Europees parlement. Wie heeft er gelijk?
Joop heeft gelijk.
Annemarie heeft gelijk.
Beiden hebben gelijk.
Geen van beiden heeft gelijk.
Er is een nieuwe richtlijn uitgevaardigd: lidstaten zijn verplicht om alle ondernemingen die verantwoordelijk zijn voor koemelkproductie een subsidie toe te kennen om de koeien een groter stuk weiland te bieden om op te grazen. De termijn van de omzetting van de richtlijn is nog niet verstreken, maar Spanje heeft al wel subsidies verstrekt aan enkele ondernemingen. Een onderneming wacht nog op zijn subsidie, maar is van mening dat zij oneerlijk behandeld wordt omdat Spanje ervoor heeft gekozen de subsidies niet in 1 keer te verstrekken maar de verstrekkingen uit te spreiden over de omzettingstermijn. Ze wil de staat aansprakelijk stellen omdat zij schade oploopt: ze was namelijk al begonnen met uitbreiding van de weilanden in verwachting van de subsidie en komt nu geld te kort. Bij welke rechter(s) kan zij in beroep, en denkt u dat zij kans van slagen heeft?
Bij het Hof van Justitie. Zij heeft grote kans van slagen, omdat er een direct causaal verband ligt tussen de schade en het handelen van Spanje en zij rechtstreeks en individueel geraakt is. Spanje heeft hier weinig discretie en er is hier dus sprake van een voldoende gekwalificeerde schending.
Bij de nationale rechter. Er is een direct causaal verband tussen de schade en het handelen van Spanje. Spanje heeft echter een grote discretie omdat het gaat om implementeren van een richtlijn en de termijn is niet verstreken; er zal waarschijnlijk geen sprake zijn van een kennelijke en ernstige miskenning. Zij heeft kleine kans van slagen.
Bij het Hof van justitie en de nationale rechter. Er is geen direct causaal verband tussen de schade en het handelen van Spanje. Daarnaast is zij niet rechtstreeks en individueel geraakt. Zij heeft kleine kans van slagen
Bij de nationale rechter. Er is een direct causaal verband tussen de schade en het handelen van Spanje. Echter strekt de geschonden rechtsregel niet ertoe particulieren rechten toe te kennen, en heeft zij dus weinig kans van slagen.
Wat betekent de paradox van de vrede?
Het is voor Europeanen normaal geworden dat er vrede heerst, hierdoor krijgen mensen echter meer behoefte aan nationalisme en hierdoor kunnen gemakkelijker oorlogen ontstaan.
Het is voor Europeanen normaal geworden dat er vrede heerst, vrede werkt daarom niet meer legitimerend voor de Europese Unie.
Het is voor Europeanen normaal geworden dat er vrede heerst, daardoor voelen mensen zich bedreigd in hun identiteit in een globaliserende wereld.
Alle bovenstaande antwoorden zijn juist.
De SSNIP test:
Wordt gebruikt om de geografische markt vast te stellen en kijkt naar de substitueerbaarheid van geografische regio’s.
Wordt gebruikt om de productmarkt vast te stellen en kijkt naar de substitueerbaarheid van een product.
Wordt gebruikt om vast te stellen of er sprake is van onverenigbare staatssteun en kijkt naar de substitueerbaarheid van de gegeven steun.
Wordt gebruikt om vast te stellen of er sprake is van kartelvorming en kijkt naar desubstitueerbaarheid van het gevormde kartel.
Wat is de rechtskracht van een protocol?
Een protocol behoort tot het primaire EU-recht
Een protocol behoort tot het secundaire EU-recht
Een protocol behoort tot de ‘soft-law’
Een protocol heeft geen rechtskracht
Diederik wil na een periode van tegenslagen zijn eenmanszaak, die handelt in oude atlassen, uitbreiden. De digitale handel trekt, ook in Utrecht waar Diederik gevestigd is. Diederik zit er over na te denken om zijn oude atlassen in gedigitaliseerde vorm aan te bieden. Na kort onderzoek betreffende de mogelijkheden blijkt een zekere onderneming, ATLAS genaamd, de enige marktaanbieder te zijn op de Nederlandse markt voor ‘oude atlassen in digitale vorm’. Deze heeft ook de volledige controle over de productiemiddelen in de vorm van een computer die de oude atlassen omzet in hun gewenste digitale vorm. Diederik benadert het bedrijf maar wordt resoluut de deur gewezen. ATLAS claimt dat niet verplicht te zijn om Diederik zijn gewenste productiemiddelen te verschaffen. Klopt dat?
Ja, als enige marktaanbieder heeft ATLAS een machtspositie. Een machtspositie is toegestaan en van misbruik is hier geen sprake. Hij werkt Diederik immers niet de markt uit.
Ja, ATLAS is als hoofdaanbieder van de productiemiddelen niet verplicht enige vorm van samenwerking te starten. Het feit dat ATLAS de enige aanbieder is, houdt geen verplichting in om zijn productiemiddelen te delen. Diederik zou immers ook zelf dergelijke computer kunnen bouwen of inkopen.
Ja, ATLAS heeft weliswaar een machtspositie maar niet op de relevante markt waar Diederik op actief is. De digitale oude atlassen worden niet op een wezenlijk andere markt aangeboden. De zogenoemde SNIPP-test slaagt hier niet.
Nee, ATLAS heeft een machtspositie en maakt hier misbruik van door een essentieel productiemiddelen te weigeren aan Diederik. Daar bijkomend heeft Diederik geen reële alternatieven en er zit geen objectieve rechtvaardiging in het handelen van ATLAS, oftewel: misbruik van een machtspositie.
Zijn de volgende stellingen juist of onjuist?:
Stelling I: Steunmaatregelen kunnen worden toegekend door de centrale instellingen van de lidstaten, door lagere overheden, maar niet door onafhankelijke organisaties of instellingen die met overheidsgeld worden gefinancierd.
Stelling II: Het private-investeerders-principe (PIP) houdt in dat gevallen waarin de overheid deelneemt in het aandelenkapitaal van een onderneming op dezelfde wijze en onder vergelijkbare voorwaarden als door private investeerders, niet als staatssteun worden beschouwd.
Beide stellingen zijn juist.
Stelling I is juist, maar stelling II is onjuist.
Stelling I is onjuist, maar stelling II is juist.
Beide stellingen zijn onjuist.
Welk van de volgende stellingen is juist?
Een doelbeperking is pas verboden indien deze de ‘de minimis’ drempel overschrijdt, dit is bij een gevolgbeperking niet vereist.
Een gevolgbeperking is pas verboden indien deze de ‘de minimis’ drempel overschrijdt, dit is bij een doelbeperking niet vereist.
Zowel een doelbeperking als een gevolgbeperking zijn pas verboden zodra zij de ‘de minimis’ drempel overschrijden.
De ‘de minimis’ drempel is een ondergrens, pas als een beperking boven deze grens valt is er sprake van een verboden beperking
Welke stelling over de indirecte procedure is juist?
Over de uitlegging van een regel van Unierecht moet altijd een prejudiciële vraag gesteld worden. Qua geldigheid hangt het er van af of er nog hoger beroep mogelijk is.
De kantonrechter is nooit verplicht om een prejudiciële vraag te stellen, omdat dit alleen verplicht is als er geen hoger beroep meer mogelijk is.
Als het gaat om de geldigheid van een regel van Unierecht is de nationale rechter altijd verplicht een prejudiciële vraag te stellen.
Bij een discretionaire bevoegdheid is de rechter niet verplicht om een vraag te stellen en bij uitlegging van een regel is de rechter sowieso niet verplicht om een vraag te stellen.
De Nederlandse Ben is ontzettend verliefd op de mooie Russische schone, Darla. Hij is zo verliefd dat hij zijn leven samen met haar wil delen in Nederland. Na het zoveelste bezoek aan Darla in Sint-Petersburg vraagt hij haar om met hem te trouwen en te verhuizen naar Nederland. Darla antwoordt met een volmondige ‘ja’, maar de IND met een resoluut ‘nee’. Kort na de trouwerij in Nederland claimt de IND dat Darla hier niet kan blijven vanwege het gebrek aan een EU-paspoort. Wat kan Ben ter verdediging aanvoeren?
Darla heeft door het trouwen met Ben automatisch het EU-burgerschap gekregen. Het is hierdoor niet relevant waar zij vandaan komt, zo volgt uit het arrest Metock.
Niets, de IND heeft gelijk. Darla heeft slechts een verblijfsrecht van 3 maanden, zie art. 6 2004/38.
Darla heeft geen EU-burgerschap maar kan wel onder art. 2 lid 2 sub A van richtlijn 2004/38 worden aangemerkt als echtgenote en heeft daardoor recht op verblijf onder art. 7 lid 1 sub D 2004/38.
Darla kan als ‘derdelander’ niet langer dan 3 maanden blijven. Richtlijn 2004/38 isniet van toepassing op derdelanders.
In de zaak Vlassopoulou heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie geoordeeld dat:
Een gastland dient te onderzoeken of de kwalificaties die een Unieonderdaan in zijn/haar thuisland heeft behaald, overeenkomen met de in het gastland vereiste kwalificaties voor de uitoefening van hetzelfde beroep.
Een advocaat zijn/haar beroep altijd in alle lidstaten van de Unie zou moeten kunnen uitoefenen.
Wanneer een Unieonderdaan in een andere lidstaat van de Unie werknemer/werkneemster wordt, mag de werkgever in het gastland niet eisen dat de werknemer/werkneemster zijn/haar taaltoets op een specifieke plek dient te hebben behaald.
Voor het uitoefenen van het beroep advocaat in een andere lidstaat van de Unie dan het thuisland, is het onder andere het hebben van voldoende infrastructuur, zoals een kantoor en een naambord, noodzakelijk.
De Trojka ziet toe op de naleving van de voorwaarden die aan steun worden gesteld. Welk lichaam is geen onderdeel van de Trojka?
ECB
IMF
Europese Raad
Europese Commissie
Welke definitie uit het arrest Lawrie Blum van het begrip ‘werknemer’ is juist?
‘Gedurende onvoorwaardelijke tijd, ten gunste en onder leiding van een ander, tegen beloning prestaties verrichten’.
‘Gedurende een bepaalde tijd, ten gunste en onder leiding van een ander, tegen beloning prestaties verrichten’.
‘Gedurende een bepaalde tijd, ten gunste van een ander, tegen beloning prestaties verrichten’.
‘Gedurende een bepaalde tijd, ten gunste en onder leiding van een ander, prestaties verrichten’.
1 - C
2 - A
3 - C
4 - C
5 - C
6 - B
7 - A
8 - B
9 - B
10 - D
11 - B
12 - A
13 - D
14 - A
15 - B
16 - D
17 - C
18 - A
19 - C
20 - B
JoHo can really use your help! Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world
Europees Recht - B2 - Rechten - UL - Oefententamen 2019De grootste gebruiker van het Nederlandse spoorwegnet is de N.V. Nederlandse Spoorwegen (NS). Dit komt voornamelijk omdat de minister van Infrastructuur en Milieu heeft besloten om de concessie voor het hoofdrailnet tot het jaar 2030 te verlenen aan de NS. Dit wordt bekendgemaakt in het besluit “Concessie voor het hoofdrailnet 2020-2030”, waarin de minister verder stelt dat met het bieden van vervoer op het hoofdrailnet het publieke belang van de bereikbaarheid in het land wordt gediend. De NS is voor de uitvoering van de concessie aan de Nederlandse overheid jaarlijks een bedrag verschuldigd van 100 miljoen euro. Het traject Tilburg-Brussel is deel van het hoofdrailnet. Om meer mensen over te halen gebruik te maken van het openbaar vervoer, verwacht de minister dat de NS op dit traject hoogwaardig en zeer frequent treinvervoer biedt. Het aantal reizigers op de lijn valt vooralsnog echter tegen, waardoor de inkomsten voor NS op dit traject 750.000 euro lager zijn dan verwacht. Vanwege de verliesgevende exploitatie wil de NS het treinvervoer op dit traject niet langer voor haar rekening nemen. Om de NS over te halen de exploitatie voort te zetten, stelt de minister voor om jaarlijks aan de NS 1,5 miljoen euro over te maken.
Toets het voorstel van de minister aan zowel materieel als procedureel Europees mededingingsrecht.
De onderneming NS Stations is tevens een dochteronderneming van de NS Groep N.V. en verantwoordelijk voor het beheer van de Nederlandse stations, waartoe ook de zorg voor het retailbeleid behoort. De formules Julia’s en Kiosk worden door NS Stations zelf geëxploiteerd, terwijl de exploitatie van de vestigingen van Starbucks en Ako door externe ondernemers wordt verzorgd.
Vooral de omzet van koffie in de vestigingen van Kiosk is winstgevend voor NS Stations, maar deze inkomsten lopen sterk terug sinds Starbucks steeds populairder wordt in ons land.
NS Stations behoudt Starbucks graag op de stations omdat een belangrijk deel van de stijging van de tevredenheid onder reizigers over de stationsvoorzieningen te danken is aan de komst van Starbucks. Tegelijkertijd wil NS Stations zoveel mogelijk omzet blijven halen uit de eigen vestigingen van de Kiosk. Tijdens een conference call bespreekt de operationeel directeur van NS Stations zijn zorgen met de vier ondernemers die samen de in totaal 30 stationsvestigingen van Starbucks verspreid over Nederland exploiteren. Met zijn vijven komen zij overeen dat de NS op alle stations ten noorden van de grote rivieren exclusief koffie verkoopt via de Kiosk. In alle overige stations in Nederland heeft Starbucks dit voorrecht.
Is in casu in strijd gehandeld met EU recht? Motiveer.
Vladimir en Rachel Sputnik zijn rondtrekkende Roma uit het zuiden van Roemenië. Begin juni komen ze samen met hun dochter Maria aan in Parijs. Vader en dochter bezitten een Russisch
.....read more Europees Recht - B2 - Rechten - UL - Oefententamen 2017 (2)Geïnspireerd door het kersverse klimaatakkoord van Parijs besluit het Franse kabinet om CO2-uitstoot nog dwingender te gaan bestrijden met twee nieuwe maatregelen die in korte tijd via spoedprocedures worden aangenomen.
Ten eerste wil de wetgever zorgen dat consumenten vooral aan schone auto’s worden blootgesteld bij het maken van hun keuze. Daarom mogen volgens de ‘heel gewoon 70% schoon’ maatregel autoverkopers of distributeurs nog maar maximaal 30% van hun showroomruimte aanwenden voor de verkoop van vervuilende auto’s met een milieulabel van D of lager. De overige 70% van de ruimte moet gevuld worden met (relatief) schone auto’s. Deze eis kan tot gevolg hebben dat de autoverkopers of distributeurs hun verkoopinfrastructuur moeten aanpassen, maar dit is niet noodzakelijk het geval, zolang zij maar minder dan 30% van hun showroomruimte voor vervuilende wagens benutten.
Is de Franse maatregel in overeenstemming met het Europese recht inzake het vrije verkeer? Motiveer uw antwoord.
De Franse overheid is nog niet tevreden, met name omdat de verkoop van elektrische auto’s en ‘plug-in-hybrids’ achterblijft. Daarom besluit Frankrijk het Schone Lucht Fonds uit te breiden. De overheid zal voortaan jaarlijks twee miljard in dit fonds storten, dit ten koste van de ontwikkelingssamenwerking en defensie. Van dit geld, samen met de heffingen op importeurs, zal het fonds een aankoopsubsidie geven op in Frankrijk geproduceerde elektrische auto’s en ‘plug-in-hybrids’. Iedere producent die elektrische auto of ‘plug-in-hybride’ in Frankrijk produceert, krijgt een subsidie van 9% van de productiekosten tot een maximum van 9.000 euro. Hiermee hoopt Frankrijk de ‘groene industrie’ in Frankrijk een boost te geven, en daarmee het milieu verder te beschermen in de toekomst.
Is deze aanvullende Franse maatregel in overeenstemming met Europees recht? Betrek in uw antwoord zowel materiele als procedurele aspecten.
Hank, een Duitse autoproducent met 35% marktaandeel in Duitsland, doet het met 5% van de markt heel slecht in Frankrijk. Dit komt grotendeels vanwege de in casus 1 besproken nieuwe maatregelen. De auto’s van Hank hebben namelijk meestal een milieu label D of lager. Om competitief te blijven in Frankrijk moet Hank daarom constant stunten met haar prijzen. Vooral Citrus, het oudste en meest gevestigde autobedrijf van Frankrijk met een marktaandeel van 39%, is een geduchte concurrent van Hank. Bovendien is Citrus ook steeds succesvoller in Duitsland, de thuismarkt van Hank. De CEO van Hank wordt dan ook langzamerhand wanhopig: de stuntprijzen in Frankrijk hebben de financiële reserves van Hank bijna volledig uitgeput, en Hank kan haar lage prijzen in Frankrijk niet lang meer volhouden, zeker niet met de thuisbasis onder druk.
Op de autobeurs van Genève lopen Gunther, de CEO van Hank, en Penelope, de CEO van Citrus, elkaar toevallig tegen het lijf. Gunther geeft aan dat hij de ‘good old days’
.....read more Europees Recht - B2 - Rechten - UL - Oefententamen 2017 (1)IJscoman Frank uit Nederland heeft in de zomer een grote hit met zijn boerenijs: ambachtelijk ijs gemaakt van verse melk van Hollandse boerderijkoeien. Terwijl de temperaturen in Nederland in september al fors dalen, ziet Frank een mogelijkheid om zijn boerenijs in het zuiden van Europa te verkopen. Daar is het nog heerlijk nazomer weer en Frank denkt dat er daarom genoeg vraag is naar zijn ambachtelijke boerenijs. Frank heeft een goede deal kunnen sluiten met vliegtuigmaatschappij Pyan Rair waardoor hij elke dag vers ijs naar Rome (Italië) kan brengen voor een klein bedrag.
Frank huurt een winkelpand in het centrum van Rome en verhuist naar Italië om fulltime te kunnen werken in de winkel. Frank begint met de verkoop van zijn boerenijs en het blijkt dat met name zijn speciale ‘regenboogijs’ goed in de smaak valt bij de Italianen. De zaken lopen zo goed dat hij besluit om extra mankracht in te huren via een vacature in de krant. Doug is samen met zijn 7-jarige dochter Zoë uit hun geboorteland Engeland vertrokken om een nieuw leven op te bouwen in Italië. Na het zien van de vacature solliciteert Doug voor de functie van verkoopmedewerker. Hij wordt aangenomen en gaat aan de slag in de winkel van Frank voor 16 uur in de week. Voor Zoë is een goede basisschool gevonden op loopafstand van de ijsco-winkel, waar ze doordeweeks naar school gaat.
Na twee glorieuze weken krijgt Frank echter een brief van de Italiaanse overheid met de mededeling dat hij zijn ‘regenboogijs’ niet meer mag verkopen. Volgens de regering bevat dit ijs een hoge concentratie van kunstmatige kleur- en smaakstoffen en dit is schadelijk voor de gezondheid. Alleen ijs op basis van natuurlijke kleur- en smaakstoffen mag verkocht worden in Italië.
Daarnaast ontwikkelt zich nog een probleem. Aan de overkant van Franks winkel bevindt zich de ijsco-winkel van Calvino, die van mening is dat Frank zijn klanten steelt. Hij probeert daarom Frank op allerlei manieren tegen te werken. Na anderhalf jaar van getreiter en een bijzonder nare roddelcampagne zit Frank er zo doorheen dat zijn lang onderdrukte kleptomanie in volle hevigheid naar boven komt. Op een kwade avond ‘knapt’ Frank. Hij steelt het grote uithangbord van Calvino’s winkel (een foto van Calvino zelf met een ijsje in de hand) en dumpt deze in de rosse buurt van Rome. Ook neemt hij Calvino’s goed gevulde kassa mee naar huis als schadevergoeding voor het geleden leed. De Italiaanse politie ziet op de camerabeelden hoe Frank de kassa en het uithangbord heeft gestolen. Frank wordt opgepakt en na twee dagen van verhoren het land uitgezet.
Nu Frank in Nederland is, wordt de ijsco-winkel in Rome gesloten en verliest Doug zijn baan als verkoopmedewerker. Doug heeft hierdoor niet genoeg geld
.....read more Europees Recht - B2 - Rechten - UL - Oefententamen 2015 (1)Hannah (1 jaar) is geboren in België en heeft de Belgische nationaliteit. Haar ouders hebben beiden de Algerijnse nationaliteit. Na vijf jaar illegaal in België te hebben verbleven, vragen zij nu een verblijfsrecht aan in België. Maken zij onder Europees recht kans op dit verblijfsrecht?
Ja, ze zijn nu al vijf jaar in België en mogen daardoor blijven op basis van EU recht.
Nee, zij zijn derdelanders en zullen met Hannah terug naar Algerije moeten.
Ja, want het effectieve genot van de EU-burgerrechten van Hannah mag niet beperkt worden.
Nee, omdat zij illegaal in België hebben verbleven, hebben ze hun recht op verblijfsrecht onder Richtlijn 2004/38 vergooid.
De gemeente Dronten besluit een expresbusdienst naar Utrecht in te leggen, om haar burgers een waardig alternatief te bieden voor erg onbetrouwbare treindiensten. De expresbus zou elke 15 minuten vertrekken en inwoners van Dronten zouden een automatische korting van 50% op de prijs van een kaartje krijgen; eventuele verliezen worden door de gemeente Dronten aangezuiverd. De gemeente geeft 15 miljoen euro extra compensatie aan de uitvoerder van de dienst, bovenop de aanzuivering van de kosten, die gemiddeld 30 miljoen per jaar bedragen. Na het uitschrijven van een wedstrijd (aanbesteding) tot het gunnen van de expresdienst kwam Lely-buzz, een lokale ondernemer, als winnaar uit de bus. Transtravel (Altmark), een Duitse aanbieder van transportdiensten, nam echter ook deel aan de aanbesteding en ving hierbij bot. Voor de nationale rechter roept Transtravel in dat de gunning van het contract aan Lely-buzz staatssteun uitmaakt, waarop Lely-buzz zich op de Altmark-uitzondering beroept. Welke stelling is juist in dat verband?
De gunning van het contract aan Lely-buzz voldoet niet aan de vierde Altmark-voorwaarde omdat bij de gunning geen uitdrukkelijke melding gemaakt werd van de raming van kosten door een goed beheerde onderneming.
De gunning van het contract aan Lely-buzz voldoet aan alle vijf cumulatieve Altmark-voorwaarden.
De gunning van het contract aan Lely-buzz voldoet mogelijk niet aan de derde Altmark-voorwaarde omdat bij de berekening van de door de overheid te betalen vergoeding een onredelijke winstmarge wordt toegekend in aanvulling op de compensatie voor verliezen.
De gunning van het contract aan Lely-buzz voldoet waarschijnlijk niet aan de eerste voorwaarde van de Altmark-uitzondering, nu een expressbusdienst niet als een openbare dienstverplichting beschouwd kan worden.
In aanvulling op het bestaan van staatssteun, roept Transtravel in dat de gunning van het contract aan Lely-buzz ook onrechtmatige en onverenigbare staatssteun was. Welk van onderstaande argumenten aangevoerd door Transtravel zal kans op slagen hebben?
De nationale rechter mag vaststellen dat de gunning van het
Europees Recht - Rechten - UL - B2 - Oefententamen 2015 (2)Aan welke voorwaarden moet een natuurlijk persoon voldoen om direct beroep in te kunnen stellen bij het Hof van Justitie?
Een natuurlijke persoon kan alleen direct beroep instellen bij het Hof van Justitie als hij alle nationale rechtsmiddelen heeft uitgeput.
Een natuurlijk persoon kan nooit direct beroep instellen bij het Hof van Justitie, alleen indirect beroep via een prejudiciële vraag bij de nationale rechter.
Een natuurlijk persoon kan direct beroep instellen indien hij rechtstreeks en individueel geraakt is.
Een natuurlijk persoon kan alleen direct beroep instellen indien hij rechtstreeks en individueel geraakt is door een aan hem geadresseerde beschikking.
In het Francovich-arrest is vastgesteld dat:
Staten aansprakelijk kunnen worden gesteld wanneer zij in strijd handelen met een regel van Unierecht die rechten beoogt toe te kennen aan particulieren met verplichtingen die volgen uit het Unieverdrag en het Werkingsverdrag
Burgers zich voor de nationale rechter direct kunnen beroepen op Europese soft law
Particulieren bij staatsaansprakelijkheid het nodige moeten doen om eigen schade zoveel mogelijk te beperken.
Bepalingen van Unierecht voorrang hebben boven nationaalrechtelijke bepalingen, maar niet boven de grondwet
De Nederlandse Hidde Jansma wil wat meer avontuur in zijn leven en besluit de Nederlandse bodem te verruilen voor het verre Tsjechië. Eenmaal in Tsjechië aangekomen vindt hij werk bij een klusbedrijf als onderaannemer. Zijn vriendin van de afgelopen 9 jaar, Marjorie, woont in Frankrijk, maar hij wil haar graag meenemen naar Tsjechië. Welke van de volgende stellingen zijn juist:
I: Hidde mag in Tsjechië verblijven op grond van artikel 7a richtlijn 2004/38, want hij is een werknemer op grond van artikel 45 VWEU.
II: Marjorie mag niet in Tsjechië verblijven want ze komt niet in aanmerking als familielid op grond van artikel 2 lid 2 richtlijn 2004/38.
I is juist
II is juist
Beiden zijn juist
Beiden zijn onjuist
Hakim en Lou zijn als vluchtelingen uit Irak naar Frankrijk gekomen. Ze hebben twee kinderen gekregen die van rechtswege de Franse nationaliteit hebben gekregen. Hakim en Lou dreigen echter te worden uitgezet. Hebben zij een afgeleid verblijfsrecht?
Nee, ze bezitten immers niet de nationaliteit van een EU-lidstaat. Daarom is art. 20 VWEU in casu niet van toepassing.
Nee, het feit dat de kinderen van Hakim en Lou de Franse nationaliteit bezitten, betekent niet dat hun ouders hierdoor automatisch een afgeleid verblijfsrecht hebben.
Ja, als Hakim en Lou het land moeten verlaten dan moeten de kinderen mee; hierdoor kunnen zij hun recht als EU-burger niet uitoefenen.
Ja, de kinderen van Hakim
Europees Recht - Rechten - UL - B2 - Oefententamen 2013 (1)Welke van de onderstaande stellingen over de prejudiciële procedure is juist?
I: Waar de uitlegging van Europees recht noodzakelijk is voor de oplossing van een geschil moeten alle nationale rechters een prejudiciële vraag stellen aan het Hof van Justitie.
II: Een nationale rechter hoeft geen prejudiciële vraag over de uitlegging van Europees recht te stellen, indien over het antwoord op deze vraag redelijkerwijze geen twijfel kan bestaan.
Stelling I is juist, stelling II is onjuist.
Stelling I is onjuist, stelling II is juist.
Beide stellingen zijn juist.
Beide stellingen zijn onjuist.
Welke van de onderstaande stellingen over de toepassing van artikel 101 VWEU is onjuist?
Nationale rechterlijke instanties zijn bevoegd om de artikelen 101(1) en 101(2) VWEU toe te passen, maar niet artikel 101(3) VWEU.
Indien de Commissie een procedure start die moet leiden tot de vaststelling van een inbreuk op artikel 101 VWEU zijn nationale mededingingsautoriteiten niet langer bevoegd om zelf artikel 101 VWEU toe te passen.
Een onderneming die partij is bij een kartel kan in aanmerking komen voor immuniteit tegen een boete, indien zij als eerste informatie en bewijsmateriaal verschaft die de Commissie in staat stelt een inbreuk op artikel 101 VWEU vast te stellen.
Een verticale overeenkomst valt onder de groepsvrijstelling in Verordening 330/2010 indien zowel de leverancier als de afnemer marktaandelen bezitten die niet meer bedragen dan 30%.
Welke van deze voorwaarden is volgens het arrest Brasserie du Pêcheur niet vereist voor een recht op schadevergoeding ingevolge het Unierecht?
De geschonden rechtsregel strekt ertoe rechten toe te kennen aan particulieren.
De schending van het Unierecht is voldoende gekwalificeerd.
Er is een direct causaal verband tussen de schending en de door benadeelde personen geleden schade.
De persoon moet rechtstreeks en individueel geraakt zijn.
Welke van de volgende stellingen over het vrij verkeer van goederen is juist?
I: In het arrest Cassis de Dijon introduceerde het Hof de ‘rule of reason’, op basis waarvan maatregelen van gelijke werking met onderscheid kunnen worden gerechtvaardigd door dwingende vereisten van algemeen belang.
II: In het arrest Keck heeft het Hof duidelijk gemaakt dat verkoopmodaliteiten buiten de reikwijdte van het verbod in artikel 34 VWEU kunnen vallen.
Stelling I is juist, stelling II is onjuist.
Stelling I is onjuist, stelling II is juist.
Beide stellingen zijn juist.
Beide stellingen zijn onjuist.
Welke van de onderstaande stellingen betreffende het vrij verkeer van personen is juist:
De kinderen van een Duitser
Europees Recht - Rechten - UL - B2 - Oefententamen 2013 (2)Het is zwaar weer op de koffiemarkt. Hoewel er nog steeds genoeg koffie wordt gedronken, ondervinden de gevestigde koffiehandelaren steeds meer concurrentie. Bovendien stijgen de arbeidskosten omdat koffieboeren steeds meer opkomen voor een eerlijk salaris.
Om de stress even opzij te zetten besluiten de drie grootste koffieproducenten op de Nederlandse markt, Relax NV (50% marktaandeel), Zwart BV (30% marktaandeel) en Slobber NV (10% marktaandeel) tijdens een bijeenkomst van de ondernemingsvereniging om een voetbaltoernooi te organiseren. Onderneming Kees Kopje BV wordt niet uitgenodigd voor het toernooi.
Het toernooi wordt gehouden op een mooie herfstdag bij de voetbalclub ‘FC De Athener’. Tijdens de derde helft komen de drie directeuren bijeen in een achterkamertje van de kantine om het toernooi te evalueren.
Na kort gesproken te hebben over het grote succes van deze dag gaat het gesprek al snel over belangrijkere zaken, zoals de toegenomen concurrentie en de almaar stijgende arbeidskosten. Zonder tot concrete toezeggingen te komen betoogt Bob Bakkie, directeur van Relax NV, dat vanwege de stijgende arbeidskosten ‘de koffieprijs haar werkelijke waarde beter zou vertegenwoordigen bij een prijsstijging van 50 cent per pond.’ Mariëlle Mok, directeur van Zwart BV,meent dat Bob hier ‘geen onwaarheden spreekt’. Daarbij vult zij aan dat ‘zonder een prijsstijging de kwaliteit van de koffie op de Nederlandse markt niet meer gewaarborgd kan worden’. Bert Beker, directeur van Slobber NV, staart afwezig uit het raam en neemt nauwelijks deel aan de conversatie.
Dan wordt het gesprek onderbroken door een polonaise van werknemers die de kamer komt binnenvallen. Een week later stijgt de koffieprijs van Relax NV met 50 cent per pond. Zwart BV verhoogt haar prijs twee dagen later met een prijsstijging van 35 cent per pond. Slobber NV verhoogt haar prijs twee weken later met een prijsstijging van 55 cent per pond. Concurrent Kees Kopje BV hoort over dit gesprek, en heeft het sterke vermoedens dat deze prijsstijging geen zuivere koffie is.
Hij richt zich met enkele vragen tot u als deskundige in het Europese recht.
Hebben Relax NV, Zwart BV en Slobber NV in strijd gehandeld met artikel 101 en/of artikel 102 VWEU?
Geef advies over welke rechtsgangen Kees Kopje BV ter beschikking staan, en de respectievelijke voor- en nadelen van deze rechtsgangen?
Kees Kopje wordt zwaar getroffen door deze maatregel. Hij benadert u weer, ditmaal met de vraag of deze maatregelen van de Nederlandse overheid in overeenstemming is met Europees Recht. Wat is uw oordeel over de verenigbaarheid van onderhavige maatregel?
Als gevolg van al deze omstandigheden gaat het niet goed met de Nederlandse koffiesector. De provincie Zuid-Holland besluit dan ook in actie te komen. De provincie verplicht zich daarom per direct om de komende vijf jaar een forse hoeveelheid koffie af te nemen, waarbij zij 10 cent per kilo extra
.....read more Europees Recht - Rechten - UL - B2 - Oefententamen 2012 (1)De rechtspraak van het Hof van Justitie heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van het vrij verkeer van goederen en daarmee in de ontwikkeling van het vrije verkeer in het algemeen. In de klassieke arresten Dassonville, Cassis de Dijon en Keck bepaalde het Hof onder meer de omvang van het vrije verkeer van goederen alsmede de doelstellingen daarvan. In het arrest Italiaanse brommeraanhangwagens gaf het verder vorm aan deze vrijheid.
Bespreek de ontwikkeling in de jurisprudentie van het Hof omtrent het vrije verkeer in deze arresten en betrek daarbij in ieder geval de concepten markttoegang en discriminatie in uw antwoord. Bekritiseer en/of verdedig daarbij één of meer van de door het Hof gemaakte keuzes en motiveer daarbij uw eigen positie. Het staat u natuurlijk vrij ook andere rechtspraak te gebruiken om uw antwoord te illustreren of nader te onderbouwen. (5 punten worden toegekend voor een juiste beschrijving van de jurisprudentie en de ontwikkeling, en de overige vijf worden toegekend voor een overtuigende analyse en eigen positie)
Sven Bjottabrøker is een Deense fysiotherapeut. Ieder jaar reist hij 14 weken door Frankrijk. Hij bekostigt deze werkvakantie met het geven van pijnlijke maar heilzame massages op dorpspleinen. Hiervoor huurt hij vaak ter plekke een marktkraam voor ongeveer een week tot twee weken. Wanneer een agent van de inspectie voor gezondheid hem aan het werk heeft gezien tijdens een wel erg heftige massage verbiedt hij Sven in het belang van de openbare orde en de volksgezondheid nog verder te werken in zijn gemeente. Omdat hij nu niet meer economisch actief is, wordt Sven bovendien bevolen per direct Frankrijk te verlaten. Sven, een trots Europeaan, is woedend over deze maatregelen. Hij wil zich, met het Europees recht in de hand, verdedigen.
Zijn de tegen Sven genomen maatregelen in overeenstemming met het Europese recht?
Sven besluit zijn aandacht te verleggen naar Portugal en solliciteert daar naar een functie als parttime fysiotherapeut. De privékliniek waar hij solliciteert eist echter drie jaar werkervaring in Portugal, opdat culturele problemen met de (dik betalende) Portugese clientèle worden vermeden. Daarnaast eisen zij een diploma van een select aantal top universiteiten met een wereldwijd erkende expertise op het gebied van de fysiotherapie. Sven, die al 10 jaar werkervaring heeft in Denemarken en is afgestudeerd aan een erkende Deense universiteit die niet op de lijst voorkomt, wordt daarom niet aangenomen.
Zijn deze voorwaarden in overeenstemming met het Europese recht?
Muziek op je mobiel is een steeds belangrijker product aan het worden en vormt dan ook een snel groeiende markt. Deze markt kent echter ook enkele problemen. Het grootste probleem is dat veel consumenten door de bomen het bos niet meer zien: hoe tussen al die liedjes te kiezen? Daarnaast heeft Apple heeft een zeer dominante
.....read more Europees Recht - Rechten - UL - B2 - Oefententamen 2012 (2)Voor het vaststellen van een overtreding van artikel 102 VWEU dienen verscheidene aspecten in overweging genomen te worden. Welk aspect hoort daar niet bij?
Het marktaandeel.
De de minimis drempels.
De productmarkt
Het begrip onderneming.
In welk van de onderstaande gevallen is de nationale rechter onder Europees Unierecht verplicht om een prejudiciële vraag te stellen aan het Hof van Justitie van de EU (HvJ EU)?
De nationale rechter behandelt een vraag over de uitlegging van het Unierecht die zakelijk gelijk is aan een eerdere vraag waarover het HvJ EU reeds heeft beslist.
De nationale rechter overweegt te concluderen tot de ongeldigheid van een richtlijn die reeds eerder door het HvJ EU is uitgelegd.
De juiste uitleg van het Unierecht is zo evident dat er redelijkerwijs geen twijfel kan bestaan over de toepassing, maar beide partijen in de nationale procedure eisen bij pleidooi een preliminaire vraag.
De nationale rechter behandelt een vraag over de uitlegging van het Unierecht. Er staat hoger beroep open en de beantwoording is noodzakelijk voor de beslissing van het geschil.
Welke van de onderstaande stellingen over de arresten McCarthy en Zambrano is juist?
In McCarthy werd de reikwijdte van het Unie Burgerschap verbreed ten opzichte van Zambrano, aangezien hier sprake was van een dubbele nationaliteit.
Zowel McCarthy als Zambrano beperkten de rechten van Unieburgers aanzienlijk door het eisen van een grensoverschrijdend element.
In McCarthy oordeelde het Hof van Justitie, anders dan in Zambrano, dat het effectieve genot van burgerschapsrechten niet was geschonden.
De rechtspositie van werknemers was in beide arresten doorslaggevend voor het toekennen van burgerschapsrechten.
Lees onderstaande stellingen betreffende voorrang en direct effect en geef aan welke juist is:
I: Omdat het Europese recht voorrang heeft boven het nationale recht, mag het EU Hof van Justitie strijdig nationaal recht vernietigen.
II: In het arrest Van Gend en Loos bepaalde het EU Hof van Justitie dat het Europese recht in zijn geheel directe werking heeft in de nationale rechtsordes.
Stelling I is juist, stelling II is onjuist.
Stelling I is onjuist, stelling II is juist.
Beide stellingen zijn juist.
Beide stellingen zijn onjuist.
Hybride auto’s worden steeds populairder. De Europese markt voor hybride auto’s is overzichtelijk en wordt gekenmerkt door een beperkt aantal spelers. De grootste autoproducent is Toyota, met een marktaandeel van 85%. Daarna komen Volkswagen (6%) en Opel (3%). De overige producenten hebben verwaarloosbare marktaandelen.
Volkswagen en Opel besluiten om hun krachten te bundelen in hun strijd tegen Toyota.
.....read more Europees Recht - B2 - Rechten - UL - Oefententamen 2011De Europese Raad is:
Een instelling van de Europese Unie
Een internationale organisatie die mede het Europese Hof voor de Rechten van de Mens omvat.
Hoewel geen formele instelling onder het VWEU wel de facto het machtigste orgaan van de Europese Unie.
Sinds het Verdrag van Lissabon betrokken bij de ‘gewone wetgevingsprocedure’.
Het Sinterklaasfeest staat weer voor de deur. Om te voorkomen dat kinderen te veel suiker binnenkrijgen, met alle gezondheidsrisico’s van dien, besluit de Nederlandse regering om producenten van pepernoten te verbieden suiker in de lekkernij te verwerken. Willy Suikeroom, banketbakker in Vlaanderen, is niet te spreken over de Nederlandse maatregel. Hij ziet zijn kansen om pepernoten te verkopen op de Nederlandse markt in sterke mate afnemen.
De maatregel van de Nederlandse regering is:
Een maatregel die verbonden is aan de Nederlandse nationale identiteit en derhalve gerechtvaardigd kan worden onder art. 4 lid 2 VEU.
Een maatregel van gelijke werking met onderscheid, omdat gediscrimineerd wordt tussen snoepgoed met en snoepgoed zonder suiker.
Een maatregel van gelijke werking zonder onderscheid omdat de maatregel geldt ongeacht in welke lidstaat de pepernoot is geproduceerd.
Een verkoopmodaliteit omdat het pepernoten op zich niet verbiedt, maar slechts het verkopen van gesuikerde pepernoten.
Lees onderstaand stukje uit de Volkskrant van 12 oktober jl en beantwoord daarna de bijbehorende vraag:
Nederland dwarsboomde Servische droom jarenlang
Servië heeft er lang op moeten wachten, maar eindelijk mag het land zich kandidaat-lid van de Europese Unie noemen. Dat besloot de Europese Commissie vandaag. Het Servische verzoek hiertoe dateert van 2009, maar het was altijd Nederland dat dwarslag.
Hoe kon Nederland het verlenen van de kandidaat-status aan Servië tegenhouden?
Zolang Servië niet voldeed aan de convergentiecriteria kon Nederland het verlenen van kandidaat-status dwarsbomen.
De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken stemde tegen in de Raad van Ministers.
De Nederlandse Europarlementariërs brachten geen stem uit in het Europees Parlement, omdat Servië de waarden schond waarop de Europese Unie berust.
De Eurocommissaris van Nederland gaf geen goedkeuring voor de verlening van een kandidaat-status.
Welke van de onderstaande stellingen betreffende Diensten van Algemeen Economisch Belang is juist?
I: Lidstaten mogen in principe voor iedere dienst besluiten deze via een staatsonderneming publiek te gaan leveren. Zodra zij dit doen valt een dienst in beginsel meer onder de regels van het VWEU.
II: Een onderneming die belast is met een dienst van algemeen economisch belang (DAEB) mag daarop een redelijke winst maken.
Stelling I is juist, stelling II is onjuist.
Stelling I is onjuist, stelling II
Europees Recht - B2 - Rechten - UL - Oefententamen 2010De Roemeense Roma familie Ursaru is door de Franse politie zonder pardon op het vliegtuig naar Boekarest gezet. Wat kan de familie doen?
Voor de Franse nationale rechter een beroep doen op het EU recht op vrij verkeer van personen.
De commissie dwingen een beroep wegens niet nakoming van het EU recht op vrij verkeer van personen te starten.
Een procedure beginnen tegen Frankrijk voor het gerecht van de EU.
De Roemeense regering dwingen een beroep wegens niet nakoming van het EU recht op vrij verkeer van personen te starten.
In zijn conclusie bij de zaak Josemans (C-137/09) concludeert Advocaat Generaal Bot dat de handel in softdrugs in Nederlandse coffeeshops:
noch onder het vrij verkeer van goederen, noch onder het vrij verkeer van diensten valt.
onder het vrij verkeer van goederen en diensten valt.
onder het vrij verkeer van diensten valt.
moet worden bezien in het licht van Artikel 18 VWEU.
Welke van de onderstaande stellingen met betrekking tot het kartelverbod in art. 101 VWEU is niet juist?
Doelbeperkingen (strekkingsbeperkingen), zoals afspraken over de verkoopprijs, vallen niet onder de ‘de minimis’ bekendmaking.
In de Delemitis zaak (C-234/89) was sprake van zogeheten bundeleffecten, waardoor de overeenkomst onder de werking van art. 101, lid 1 VWEU viel.
Doelebeperkingen (strekkingsbeperkingen), zoals afspraken over de verkoopprijs, kunnen op basis van art. 101, lid 3 VWEU een vrijstelling krijgen van het kartelverbod.
Afspraken die de markt verdelen zijn toegestaan indien dergelijke afsprake een toename van de mededinging als effect hebben.
In Nederland is de verkoop van zwaar vuurwerk niet toegestaan omdat het ieder jaar weer veel slachtoffers maakt. In België worden zogenaamde ‘Killerstrijkers’ vrij verhandeld. Omdat veel Nederlanders voor de jaarwisseling bij onze zuiderburen vuurwerk gaan kopen wordt hier door de Nederlandse politie streng op gecontroleerd.
Het Nederlandse verkoopverbod kan wel worden gerechtvaardigd met een beroep op art. 36 VWEU, maar niet met een beroep op de Cassis de Dijon jurisprudentie.
De Nederlandse regels vormen een maatregel van gelijke werking die kan worden gerechtvaardigd op basis van dwingende vereisten van algemeen belang.
Het Nederlandse verkoopverbod vormt een verkoopmodaliteit, maar valt toch onder art. 34 VWEU opdat niet aan de voorwaarden van het Keck-arrest (paragraaf 16) is voldaan.
De politiecontroles vormen een schending van het vrij verkeer van personen dat wordt gewaarborgd door art. 21 VWEU.
Welke uitspraak heeft het Hof in de zaak Gebhard (C-55/94) gedaan over het onderscheid tussen de vrijheid van vestiging en het vrij verkeer van
.....read more
Europees Recht: Samenvattingen, uittreksels, aantekeningen en oefenvragen - ULIn deze bundel worden o.a. samenvattingen, oefententamens en collegeaantekeningen gedeeld voor het vak Europees Recht voor de opleiding Rechten, jaar 2, aan de Unversiteit Leiden.
Voor een compleet overzicht van de door JoHo aangeboden samenvattingen & studiehulp en de beschikbare geprinte samenvattingen voor Europees Recht ga je naar Rechten Leiden: Bachelor en Master UL - Samenvattingen en studiehulp
Op zoek naar een uitdagende job die past bij je studie? Word studentmanager bij JoHo !
Werkzaamheden: o.a.
Interesse? Reageer of informeer
There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.
Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?
Field of study
Add new contribution