Hoorcollege 3: Diversiteit in leren en opvoeding

Ondanks de nuancering over het collectivisme-individualisme spectrum in hoorcollege twee, zijn er wel kenmerkende eigenschappen in de manier van scholing. Zo is de Westerse scholing geïnstitutionaliseerd, is er een gepland leerproces dat geleid wordt door een volwassene, is er nauwe monitoring en wordt er buiten de context geleerd. Met dit laatste wordt bedoeld dat wij in Westerse landen les krijgen in een apart gebouw om de theorie te beheersen, voordat wij in de werkelijke praktijk deel mogen nemen. Bij niet-Westerse scholing leert men juist door het nemen van verantwoordelijkheid en geleidelijk mogen participeren in de praktijk. Er is geen apart leerproces vastgesteld en men leert door eigen initiatief. De volwassene is hierbij geen instructeur. Uit onderzoek is gebleken dat een kind des te meer initiatief kan tonen bij een niet-geschoolde moeder.

Niet-geschoolde moeder versus geschoolde moeder

In een onderzoek naar niet-Westerse moeders is er gekeken naar een verschil in leerstijl bij geschoolde en niet geschoolde moeders. Bij de niet-geschoolde niet-Westerse moeder leerde het kind vooral door participeren en nam op die manier steeds meer verantwoordelijkheid op zich. De moeder neemt hierbij wel in eerste instantie het initiatief. Wanneer je dit vergelijkt met de Westerse scholing, zou deze moeder het onjuist aanpakken. Volgens de niet-Westerse scholing doet zij echter precies wat er zou moeten gebeuren. Bij een enigszins geschoolde niet-Westerse moeder wordt er meer uitgelegd. De taak wordt voorgedaan op ooghoogte van het kind en de moeder ontwikkelt leermomenten voor het kind. Het kind krijgt daarna de mogelijkheid om zelf een poging te wagen. Deze moeder zou het juist volgens het perspectief van de niet-Westerse scholing verkeerd aanpakken, maar doet het volgens de Westerse scholing relatief goed.

Shabab van nu

Er is gebleken dat er een mismatch bestaat tussen ouders en opvoedingsondersteuning. Dit is te wijden aan drie eigenschappen:

·       Onderwijzend karakter

·       Cultureel insensitief

·       Maatschappelijke verhoudingen

De opvoedingsondersteuning legt vaak de nadruk op veel informatieoverdracht, terwijl ouders behoefte hebben aan leren en onderlinge uitwisseling. Daarnaast blijkt er te weinig aandacht te zijn voor de multiculturele en religieuze aspecten van opvoeden waar ouders dagelijks mee te maken hebben.

Stichting attanmia

Stichting attanmia heeft een project gestart waarbij deze mismatch zo goed als mogelijk wordt vermeden. Het is een Marokkaans-Nederlandse gemeenschap en het zijn projecten voor zowel jongeren, ouders als ouderen in Rotterdam. In het project ligt nadruk op het geloof in eigen kunnen, bruggen bouwen en het versterken van sociale netwerken. Het is een proces dat gebaseerd is op de bottom-up methode. Hierbij wordt er gekeken naar de behoefte vanuit de doelgroep en is het project samen met ouders ontwikkeld.

Werkwijze shabab van nu

Het is dus duidelijk merkbaar dat het project ingebed is in de gemeenschap. Er zijn namelijk trainers met een gedeelde achtergrond en de werving vindt bijvoorbeeld plaats via migrantenzelforganisaties en moskeeën. Er worden ervaringen gedeeld en gereflecteerd op opvoedingsstrategieën van de ouders. Er wordt geen opvoedmethode opgelegd, maar er worden verschillende methodes toegelicht en de ouders moeten vervolgens het initiatief nemen door te bepalen welke opvoedingsmethode het beste aansluit bij de situatie.

Dilemma’s

Ondanks de zeer doordachte werkwijze van shabab van nu zijn er ook een aantal dilemma’s ontdekt. Hierbij worden meteen oplossingen bedacht en toegepast. Een voorbeeld van een dilemma is de onderzoeker-participant relatie. Veel ouders zijn namelijk redelijk teruggetrokken in het begin van het project. Een oplossing hiervoor is bijvoorbeeld extra contactmomenten inplannen om het vertrouwen te versterken.