• Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?

Vertegenwoordiging van rechtspersonen

Als we spreken over de vertegenwoordigingsbevoegdheid spreken, bedoelen we de bevoegdheid om in naam van een ander persoon te handelen en die persoon te binden aan een derde.

Bij privaatrechtelijke rechtspersonen is het bestuur bevoegd om in naam van de rechtspersoon te handelen en de rechtspersoon te binden aan een derde. Op deze manier neemt de rechtspersoon deel aan het economische verkeer, vaak door het sluiten van overeenkomsten met derden.

Bij vertegenwoordiging staan twee vragen centraal:

• Wie is bevoegd?
• Waartoe is diegene bevoegd?

Vertegenwoordiging NV/BV

De vertegenwoordigingsregels voor de NV en de Bv staan in artikel 2:130 BW en 2:240 BW. De regels zijn identiek aan elkaar. Er zijn twee hoofdregels:

• Lid 1; het bestuur is bevoegd.
• Lid 2; bestuurders individueel zijn bevoegd.

De vertegenwoordigingsbevoegdheid is in beginsel onbeperkt en onvoorwaardelijk.

Lid 1: het bestuur

Het bestuur is altijd vertegenwoordigingsbevoegd, voor zover uit de wet niet anders voortvloeit. De bevoegdheid van het bestuur kan dus niet afgenomen worden in de statuten, deze kan enkel door de wet worden ingeperkt. Wat wel mogelijk is in de statuten is beperkende voorwaarden opnemen wat betreft de vertegenwoordigingsbevoegdheid.

Voorbeeld van een wettelijke beperking: art. 2:107a BW, 2:164/274 BW.

Voorbeeld van statutaire beperking: in de statuten is bepaald dat voor de aanschaf van onroerend goed de goedkeuring nodig is van een ander orgaan binnen de NV of BV.

Lid 2: de bestuurders individueel

In beginsel kunnen bestuurders ook individueel vertegenwoordigen. Maar deze bevoegdheid kan wel in de statuten worden afgenomen. De grondslag hiervoor ligt in art. 2:130/240 lid 2 BW. Het is ook mogelijk om de vertegenwoordigingsbevoegdheid van bestuurders in de statuten te beperken of aan voorwaarden te verbinden.

Worden er beperkingen en voorwaarden in de statuten opgenomen, dan moeten deze ook worden opgenomen in het handelsregister. Wanneer deze beperkingen of voorwaarden niet in het handelsregister zijn opgenomen wordt de wederpartij beschermd door art. 25 Hrgw 2007. Dus: het bestuur en de individuele bestuurder wordt geacht om onbeperkt en onvoorwaardelijk vertegenwoordigingsbevoegd te zijn.

Onbevoegde vertegenwoordiging

Stel dat een voorwaarde of beperking niet wordt nageleefd door het bestuurd of een individuele bestuurder. Is de NV/BV dan gebonden aan de overeenkomst? Dat antwoord is te vinden in art. 2:130/240 lid 3 BW. Beslissend is of de statutaire voorwaarde of beperking tot een wettelijke bepaling te herleiden is. Ga op zoek naar de wettelijke kapstok.

Wettelijke kapstokken

Voorbeelden van wettelijke kapstokken zijn:

Het bestuur:

• Goedkeuringsbepaling, art 2:107a BW.
• Goedkeuringsbepaling, art 2:164/274 BW.

Individuele bestuurder:

• Tweehandtekeningenclausule, art 2:130/240 lid 2 BW

Is er een wettelijke kapstok? Dan kan de NV/BV onder de overeenkomst uitkomen, maar dit hoeft niet. De NV/BV kan onder de overeenkomst uitkomen met een beroep op artikel 2:130/240 lid 3. De individuele bestuurder is in dat geval persoonlijk aansprakelijk voor schade die de wederpartij lijdt; art. 3:78/79 jo. 3:70 BW.

Alleen de NV/BV kan een beroep doen op de vertegenwoordigingsonbevoegdheid. De wederpartij is eenzijdig gebonden. De wederpartij kan wel een termijn stellen voor bekrachtiging, wanneer de NV/BV hier niet op reageert dan is de wederpartij in beginsel bevrijd van de overeenkomst.

Het beroep op 2:130/240 lid 3 BW slaagt ook als de wederpartij niet wist van de onbevoegdheid. Dat wil zeggen dat de subjectieve goede trouw van de wederpartij niet uitmaakt voor een beroep op 2:130/240 lid 3 BW. De ratio hierachter is dat de wederpartij het had kunnen weten indien zij het handelsregister geraadpleegd had.

Bijzonderheden

• Art. 2:107a lid 2 BW.
• Art. 2:164/274 lid 4 BW.

Geen wettelijke kapstok

Wat als een beperking of voorwaarde niet te herleiden is tot een wettelijke bepaling? In dat geval kan de NV/BV geen beroep doen op art. 2:130/240 lid 3 BW. De NV/BV is gebonden aan de overeenkomst

Arrest Bibolini: Hoge Raad: interne beperkingen kunnen in beginsel niet tegen derden worden ingeroepen. Niet van belang is of derde op de hoogte is van de beperking. Tenzij de derde die op de hoogte was – in de omstandigheden van het geval- i.s.m. goede trouw handelt indien hij de vennootschap aan de overeenkomst houdt. Voor uitzondering op de hoofdregel dat statutaire bepalingen of besluiten geen beperking van de vertegenwoordigende bevoegdheid opleveren is méér nodig dan wetenschap aan de zijde van de derde.

Vertegenwoordiging bij vereniging coöperatie

Vertegenwoordigingsregels in art. 2:45 BW.

Twee hoofdregels:

• Lid 1: het bestuur (= de bestuurders gezamenlijk handelend)
• Lid 2: niet de bestuurders individueel, tenzij in de statuten anders is bepaald.

Bijzonder voor de verenging:

• Art. 2:44 lid 2 BW = “wettelijk voorgeschreven voorwaarde”, met daarin “wettelijk toegelaten voorwaarden en beperkingen” (als bedoeld in 2:45 lid 3 BW)
• Is dus ook een wettelijke kapstok!

Is één van de voorwaarden niet nageleefd? De vereniging kan onder de overeenkomst uitkomen met beroep op art. 2:45 lid 3 BW (hoeft niet!). Let op: Art. 2:44 lid 2 BW geldt niet voor coöperatie (art. 2:53a BW).

Vertegenwoordiging stichting

Zie de artikelen 2:292 en 2:291 lid 2 BW. De regelingen zijn identiek aan die van de vereniging.

Stappenplan

• Stap 1: door wie is de Rechtspersoon vertegenwoordigd?
• Stap 2: was/waren die persoon/personen bevoegd? Zo ja,
• Stap 3: is die bevoegdheid aan een statutaire/reglementaire beperking of voorwaarde onderhevig? Zo ja,
• Stap 4: is die beperking of voorwaarde te herleiden tot een wettelijke bepaling (de wettelijke kapstok)?
  
  •  Zo ja: de RP kan onder de overeenkomst uitkomen
  • Zo nee: de RP is aan de overeenkomst gebonden
• Stap 5 (indien Rechtspersoon is gebonden; stap 4): Tenzij, arrest Bibolini.

• Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

Alles wat is besproken, is terug te vinden in de literatuur.

• Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er worden geen recente ontwikkelingen in het vakgebied besproken.

• Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er worden geen opmerkingen gemaakt met betrekking tot het tentamen.

• Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen?

Er worden geen vragen behandeld die gesteld zouden kunnen worden op het tentamen.