Werkgroep week 7 bestuursrecht

Opdrachten

Opdracht 1 

Goksport is een bedrijf dat zich richt op het ontwikkelen en organiseren van sportprijsvragen. Het organiseert onder andere de Supertoto, een spel waarin kan worden gegokt op allerlei zaken die zich kunnen voordoen in voetbalwedstrijden: van het aantal gele en rode kaarten per team of per wedstrijd tot het aantal overtredingen, het percentage balbezit etc. Stichting De Nationale Sporttotalisator (SDNS), de instelling die de Toto sinds jaar en dag organiseert, is niet blij met deze concurrent. Volgens SDNS houdt Goksport zich niet aan de voorschriften die zijn verbonden aan de vergunning die zij heeft gekregen. Zo zou Goksport zich niet houden aan de voorschriften inzake de wijze van bepaling van het prijzenschema en zou het de administratie en de dekking van de aan de organisatie verbonden kosten niet op orde hebben. Ook zouden personen jonger dan achttien jaar aan de Supertoto mogen meedoen. De Stichting beklaagt zich hierover bij de Kansspelautoriteit. (NB: U dient bij de beantwoording van de onderstaande vragen gebruik te maken van de Wet op de kansspelen).

Vraag 1c

In hoeverre zijn personen werkzaam bij de Kansspelautoriteit toezichthouders in de zin van de Awb?  

Vraag 1b

Tanja Slootduijker is aangewezen als toezichthouder bij de Kansspelautoriteit. Welke bevoegdheden heeft zij zoal? 

Naar aanleiding van de brief van SDNS krijgt Tanja van haar leidinggevende de opdracht bij Goksport langs te gaan om nadere informatie boven water te krijgen. Tanja wordt bij de voordeur van het bedrijf te verstaan gegeven dat zij het bedrijf niet binnen mag. 

Vraag 1c

Mag Goksport Tanja de toegang weigeren?

Uiteindelijk wordt Tanja toch toegelaten. Haar wordt gevraagd in de koffiehoek naast de receptie te wachten tot de directrice van Goksport haar te woord kan staan. Om de tijd te doden knoopt Tanja bij de koffieautomaat een gesprekje aan de receptiemedewerker Rob en kantinemedewerker Henk. Zij vraagt hen terloops hoe het eigenlijk zit met de administratie van het bedrijf. Wordt deze bijgehouden in een papieren archief, of staat deze bijvoorbeeld op een aparte schijf op het bedrijfsnetwerk, zo vraagt zij hen. En, is het zo dat je als zestienjarige al aan de Supertoto mee mag doen? Omdat zij ontwijkend reageren op haar vragen, geeft Tanja hen streng te kennen dat zij deze informatie van hen vordert en dat zij de hen bekende informatie hierover dienen te verstrekken.

Vraag 1d

Zijn Rob en/of Henk verplicht om deze informatie te verstrekken? En als Tanja dezelfde informatie later, als deze haar te woord staat, vordert van de directrice, is deze dan verplicht die te verstrekken?

Vraag 1e

Zijn het niet voldoen aan de vergunningsvoorschriften betreffende de administratie en het laten deelnemen van personen onder de 18 jaar aan sportprijsvragen overtredingen die bestraft kunnen worden met een bestuurlijke boete? Maakt het antwoord op deze vraag uit voor het antwoord op vraag d? 

Opdracht 2

Aan het eind van het verhaal ‘Het Baken van Weesperkarspel’ wordt de hoofdpersoon, Marlou, tijdens haar vakantie op Sint Maarten geconfronteerd met een onplezierige verrassing. Lees de betreffende passage nog eens goed door en beantwoord de volgende vragen. 

Aangezien in de woning van Marlou een illegale hennepkwekerij blijkt te zijn gevestigd, is de burgemeester van Weesperkarspel voornemens de woning voor een periode van drie maanden te sluiten. Bovendien wordt Marlou telefonisch medegedeeld dat de kosten van het opruimen van de plantage en de overige kosten die gemoeid zijn met de sluiting van de woning op haar zullen worden verhaald.  

Vraag 2a

In hoeverre en op grond waarvan is de burgemeester bevoegd om over te gaan tot sluiting van de betreffende woning? 

Vraag 2b

In hoeverre acht u het juridisch houdbaar dat de kosten van het opruimen van de hennepplantage en het sluiten van de woning worden verhaald op Marlou?

Vraag 2c

Heeft de burgemeester in casu, naast het sluiten van het pand, nog andere sanctiebevoegdheden om in te zetten? 

Niet alleen Marlou houdt een vervelend gevoel over aan het telefoongesprek. Dat geldt ook voor Lisette van der Mooij. Zij twijfelt over de juistheid van het door haar voor te bereiden besluit tot sluiting van de woning en raadpleegt voor de zekerheid de juridisch adviseur van de gemeente Weesperkarspel. Deze stelt dat de burgermeester zeker niet moet overgaan tot sluiting van de woning, vooral omdat ook de politie vervolgstappen zal ondernemen die hoogstwaarschijnlijk zullen leiden tot instelling van een strafvervolging: “Als de gemeente nu handhavend optreedt tegen de hennepplantage, kan er straks geen straf meer worden opgelegd!”        

Vraag 2d

Beoordeel de (on)juistheid van deze stelling.     

Opdracht 3 

In 2011 is in de Wegenverkeerswet 1994 (Wvw 1994) de bevoegdheid opgenomen voor het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) om aan beschonken bestuurders van motorvoertuigen een bijzondere bestuurlijke sanctie op te leggen, namelijk de verplichte deelname aan het zogenoemde alcoholslotprogramma. Dit programma bestond er – kort gezegd – uit dat de bestuurder een alcoholslot in zijn voertuig moest laten inbouwen, dat regelmatig moest laten uitlezen, een nieuw rijbewijs met aantekening moest aanvragen, en een bepaald trainingsprogramma moest volgen. De hieraan verbonden kosten (dus voor het inbouwen en uitlezen, het trainingsprogramma, het rijbewijs, en het opleggen van de maatregel zelf) kwamen voor rekening van de bestuurder en bedroegen al gauw meer dan €3.000,00. Het alcoholslotprogramma is geregeld aanleiding geweest voor juridische geschillen. Een dag na een geruchtmakend arrest van de Hoge Raad verklaarde de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State de toenmalige regeling inzake het alcoholslotprogramma onverbindend (HR 3 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:434 en ABRvS 4 maart 2015, ECLI:NL:RVS:2015:622). In 2016 besloot de betrokken minister af te zien van de introductie van een alcoholslotprogramma ‘nieuwe stijl’. Het programma was daarmee definitief van de baan. 

Voorbereiding thuis

Zoek de twee genoemde uitspraken op, lees deze aandachtig door en maak een korte samenvatting van de volgens u belangrijkste overwegingen. Zoek eventueel nog andere informatie over het alcoholslotprogramma (maar wees daarbij kritisch op uw bronnen). Zorg ervoor dat u een goed beeld hebt van het doel en de strekking van het programma enerzijds en de kritiek die de Hoge Raad en de Afdeling daarop hadden anderzijds. Vorm hier een eigen mening over.  

Antwoordindicatie

Opdracht 1

Vraag 1a

Art. 5:11 Awb bepaalt dat onder toezichthouders een persoon, die bij of krachtens wettelijk voorschrift belast is met het houden van toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens enig wettelijk voorschrift wordt verstaan. Vervolgens moet in de bijzondere wet worden gekeken. Dat is in dit geval de Wet op de kansspelen. Titel Via ziet op het toezicht van naleving. Art. 34 bepaalt dat de bij besluit van de raad van bestuur van de kansspelautoriteit aangewezen ambtenaren en personen bevoegd zijn als toezichthouders. 

Vraag 1b

De algemene bevoegdheden van toezichthouders staan in art. 5:15 t/m 5:20 Awb.

Vraag 1c

Art. 5:15 Awb bepaalt de bevoegdheid tot binnentreding van toezichthouders. Lid 1 bepaalt dat zij bevoegd is elke plaats binnen te treden met uitzondering van een woning zonder toestemming van de bewoner. In dit geval gaat het om het bedrijf Goksport. Dit betekent dat Goksport de toegang van de toezichthoudster Tanja niet kan weigeren.

Vraag 1d

Op grond van art. 5:16 Awb is een toezichthouder bevoegd om inlichtingen te vorderen. Dit betekent dat Tanja niet buiten haar bevoegdheid treedt door inlichtingen van Rob en Henk te vorderen. Uit art. 5:20 Awb blijkt dat zij verplicht zijn om medewerking te verlenen. Dit wordt gekwalificeerd als een inspanningsverplichting. Indien het een verhoor wordt die is gericht op het eventueel opleggen van een bestuurlijke sanctie, moet er eerst een mededeling worden gedaan van cautie art. 5:10a lid 2 Awb. Zie hiervoor ook het arrest Cautie. In dit geval worden de vragen gesteld voor het uitoefenen van toezicht, waardoor zij allen gehouden zijn om mee te werken en inlichtingen te verschaffen.

Vraag 1e

Art. 5:40 Awb bepaalt dat onder een bestuurlijke boete een bestuurlijke sanctie, inhoudende een onvoorwaardelijke verplichting tot betaling van een geldsom moet worden verstaan. Dit is een bestuurlijke boete, waarmee wordt beoogd leed toe te voegen. Dit is in tegenstelling tot een herstellende sanctie, die het beëindigen van de illegale situatie beoogd. In dit geval heeft Goksport al een overtreding begaan, door niet aan de vergunningsvoorschriften te voldoen en personen onder de 18 jaar te laten deelnemen. Een herstellende sanctie is hier niet passend. Dit zou wellicht kunnen worden gebruikt om de situatie te herstellen. De boete zou hier passender zijn, om zo Goksport te straffen en leed toe te voegen voor hetgeen zij niet rechtmatig hebben gedaan. Als er sprake is van een bestuurlijke boete, moet er op grond van art. 6 EVRM jo. art. 5:10a cautie worden gegeven en moet er geen belastend bewijsmateriaal afgedwongen worden.

Opdracht 2

Vraag 2a

Het sluiten van de betreffende woning kan worden bereikt door middel van bestuursdwang. Art. 5:21 Awb bepaalt dat hieronder een herstelsanctie, inhoudende een last tot geheel of gedeeltelijke herstel van de overtreding moet worden verstaan. Sub b voegt hieraan toe dat het ook inhoud dat het bestuursorgaan de bevoegdheid heeft om de last door feitelijk handelen ten uitvoer te leggen, indien de last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd. Op grond van art. 5:4 Awb moet de bevoegdheid uit de wet ontleend worden. In dit geval bepaalt art. 13b Opw dat de burgemeester bevoegd is tot oplegging van een last onder bestuursdwang indien aan 1 van de gevallen is voldaan. Hierdoor is de burgemeester in dit geval bevoegd om tot sluiting van de woning over te gaan.

Vraag 2b

In beginsel bepaalt art. 5:25 Awb dat de kosten van bestuursdwang op de overtreder verhaald kunnen worden. De uitzondering hierop is als deze kosten redelijkerwijze niet of niet geheel te zijnen laste behoren te komen. Hiervan is maar in heel weinig gevallen sprake. Waarschijnlijk komen de kosten in dit geval voor rekening van Marlou. Dit kan veranderen als zij succesvol in beroep op bezwaar gaat.

Vraag 2c

Bij vraag a is vastgesteld dat de burgemeester de bevoegdheid had om bestuursdwang op te leggen op grond van art. 13b Opw. In art. 5:32 Awb is bepaald dat indien een bestuursorgaan bevoegd is om een last onder bestuursdwang op te leggen, het bestuursorgaan ook bevoegd is om aan de overtreder een last onder dwangsom op te leggen. De burgemeester had in dit geval dus ook een last onder dwangsom kunnen opleggen. Opgemerkt dat op grond van art. 5:6 niet tegelijkertijd meerdere herstelsancties kunnen worden opgelegd.

Vraag 2d

De stelling is onjuist. In dit geval wordt er een herstelsanctie opgelegd aan Marlou. Art. 5:44 Awb bepaalt dat als er geen bestuurlijke boete kan worden opgelegd als er al een strafvervolging is ingesteld. In dit geval gaat het om een bestuursdwang. Hierop zijn verder geen uitzonderingen gemaakt. Bestuursdwang beoogt tevens een ander doel, namelijk het herstellen van de illegale situatie. Een strafrechtelijke sanctie beoogd leedtoevoeging en vergelding.

Opdracht 3

Eigen antwoord.