BPOP Hoorcollege 13 - Seksuele stoornissen

In de DSM-5 wordt een seksuele stoornis met name gedefinieerd als ‘een verstoring in het vermogen om seksueel te responderen’ of ‘onvermogen om seksueel plezier te ervaren’.

De seksuele responscyclus bestaat uit verschillende fases, respectievelijk: solo, interactie, solo en interactie. 

Een G-schema wordt gebruikt om te achterhalen waar bepaald gedrag vandaan komt.

Bij behandeling is het belangrijk dat er rekening wordt gehouden met stress en life events, gebrek aan (onjuiste)kennis, normen en waarden, irrationele verwachtingen, culturele/religieuze factoren, etc.

Cognitief gedragstherapeutische interventies:

Psycho-educatie: cliënt inzicht geven en kennis bijschaven en duidelijk maken dat er niet altijd sprake is van abnormaliteit.

Cognitieve technieken: herstructueren van remmende gedachten, waaronder negatieve zelfwaardering, remmende cognities en negatieve verwachtingen. Wordt gedaan door gedachtes te beoordelen op realiteitsgehalte en bijstellen met vragen.

Gedragstherapeutische technieken: bevorderen seksuele assertiviteit en aandacht te richten op lichamelijke gevoelens en/of ontspannende gedachten en gevoelens. Ook leren om de verbeelding te gebruiken voor seksuele fantasieën.

Sensate focus-oefeningen: aandacht leren richten op lichamelijke beleving. Verminderen van prestatiegericht gedrag. Leren communiceren over gewenste en niet-gewenste aanrakingen.

Lichamelijke interventies: gebruik maken van o.a. vacuüm pomp, implantaten, glijmiddel en eventueel medicamenteuze behandeling (bijvoorbeeld Viagra). In samenwerking met gynaecoloog, uroloog en/of huisarts.

Het gevolg van een seksuele prikkels is seksueel verlangen en lichamelijke activatie. Als de prikkels verminderd zijn zullen de gevolgen ook minder zijn. De genitale respons en subjectieve seksuele opwinding vallen bij vrouwen minder vaak samen dan bij mannen, dus vrouwen zijn meer afhankelijk van context voor seksuele beleving.

Om opgewonden te kunnen raken moeten lichaam en geest in staat zijn om op seksuele prikkels te reageren (dit is moeilijk bij bijvoorbeeld tekort testosteron en depressie).

Ook moet je aandacht kunnen richten op verlangen en ontspanning en gemotiveerd zijn en moet er adequate stimulatie plaatsvinden.

Seksuele-interesse/opwindingsstoornis bij vrouw: verminderde interesse seksuele activiteit, verminderde seksuele gedachten en opwinding, etc.  

Hypoactief-seksueel verlangenstoornis bij de man: onvoldoende seksuele gedachten en onvoldoende verlangen naar seksuele activiteit.

Erectie stoornis: moeite met erectie krijgen/behouden.

Behandeling verminderd verlangen/opwinding: kennis over voorwaarden om te kunnen verlangen, ontkrachten mythen, vicieuze cirkel van prestatiedruk bespreken en cognitieve herstructurering.

Voorwaardes om een orgasme te kunnen krijgen zijn: adequate stimulatie (vaak clitoraal), stimulatie van opwinding, aandacht op jezelf kunnen richten en controle los kunnen laten.

Orgasme stoornis bij de vrouw: vertraagd optreden of zelden/nooit orgasme ervaren. Verminderde intensiteit van orgasme.

Vertraagde ejaculatie: vertraagde of het niet optreden van ejaculatie.

Voortijdige ejaculatie: Binnen 1 minuut na penetratie ejaculeren, terwijl dit niet gewenst is.

Behandeling bij orgasme stoornis: aandacht besteden aan interfererende gedachte, role play orgasme, geleide masturbatie training en start-stop oefeningen voor de man.

Genitopelvienepijn-/penetratiestoornis: problemen met vaginale penetratie, pijn tijdens vaginale gemeenschap, spanning in of aanspannen van bekkenbodenspieren. Behandeling: psycho-educatie, hygiënische maatregelen, herstructureren van niet-helpende cognities, vermindering angst en sensate-focus met partner.

Als je deze aantekeningen handig vond, volg dan gelijk mijn WorldSupport account! Dit kan door rechts naast deze samenvatting op '+ Follow' te klikken. Wordt erg gewaardeerd :)