Night terrors, ook wel pavor nocturnus genoemd, zijn een slaapstoornis die gekenmerkt wordt door intense, angstaanjagende dromen die gepaard gaan met fysieke symptomen. In tegenstelling tot nachtmerries, waarbij de persoon zich bewust is van de droom, treden night terrors op tijdens diepe slaap (N3-stadium). De persoon is niet wakker, maar vertoont zichtbare tekenen van angst en distress.

Wat zijn de belangrijkste symptomen van night terrors?

• Intense angst en paniek: De persoon lijkt angstig of bang te zijn, kan schreeuwen, huilen of wild bewegen.
• Fysieke symptomen: Transpireren, hartkloppingen, snelle ademhaling, verwijde pupillen, spierzwakte of -stijfheid.
• Onherstelbare slaap: De persoon is niet te kalmeren en kan niet wakker worden gemaakt met normale prikkels.
• Verwarring en desoriëntatie: Na de episode is de persoon vaak verward en desoriënteerd, en kan zich de episode niet herinneren.
• Vermoeidheid overdag: Door de verstoorde slaap kan de persoon overdag last hebben van vermoeidheid, slaperigheid en concentratieproblemen.

Waarom zijn night terrors belangrijk?

Night terrors kunnen angstaanjagend en verontrustend zijn voor zowel de persoon die ze ervaart als voor hun omgeving. De fysieke symptomen en verwarring na de episode kunnen leiden tot ongevallen of letsel. Bovendien kan de verstoorde slaap op de lange termijn leiden tot vermoeidheid, prikkelbaarheid en stemmingswisselingen.

Wat is de prevalentie in Nederland?

Night terrors komen vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen. Ongeveer 3-5% van de kinderen tussen de 3 en 12 jaar ervaart night terrors. Bij volwassenen is de prevalentie minder dan 1%.

Hoe werken night terrors in de praktijk?

De exacte oorzaak van night terrors is niet volledig bekend. Men denkt dat ze te maken hebben met een stoornis in de slaap-waakcyclus, waardoor de persoon te snel of te diep in de slaapfase N3 terechtkomt. Factoren die night terrors kunnen uitlokken of verergeren zijn:

• Stress en angst: Emotionele spanning of stress overdag kan het risico op night terrors 's nachts verhogen.
• Slaaptekort of onregelmatige slaaptijden: Onvoldoende of verstoorde slaap kan de kans op night terrors vergroten.
• Koorts: Bij kinderen kunnen koortsperiodes night terrors uitlokken.
• Bepaalde medicijnen: Sommige medicijnen kunnen als bijwerking night terrors veroorzaken.

Praktijkvoorbeeld

Een 5-jarig jongetje heeft al enkele maanden last van night terrors. Hij wordt regelmatig 's nachts wakker met angstaanjagende dromen, schreeuwt en zwaait met zijn armen en benen. Hij is niet te kalmeren en kan niet wakker worden gemaakt door zijn ouders. Na de episode is hij verward en desoriënteerd, en kan zich de droom niet herinneren. De ouders van het jongetje maken een afspraak met de huisarts, die hen doorverwijst naar een kinderpsycholoog. De kinderpsycholoog bespreekt de night terrors met de ouders en het kind, en geeft tips om de slaaphygiëne te verbeteren. De psycholoog leert het kind ook ontspanningstechnieken om stress te verminderen.

Wat is de behandeling van night terrors?

De behandeling van night terrors is gericht op het verminderen van de frequentie en intensiteit van de episodes. In de meeste gevallen is een combinatie van verschillende behandelingen nodig:

• Slaaphygiëne: Verbeteren van slaapgewoonten, zoals regelmatige slaaptijden aanhouden, een ontspannen bedtijdroutine creëren, overdag voldoende daglicht en beweging krijgen en cafeïne en alcohol vermijden voor het slapengaan.
• Ontspanningstechnieken: Mindfulness, meditatie en yoga kunnen stress verminderen en de slaapkwaliteit verbeteren.
• Veilige slaapomgeving: Zorg voor een veilige slaapomgeving om letsel tijdens een episode te voorkomen.
• Psychologische therapie: In sommige gevallen kan cognitieve gedragstherapie (CGT) effectief zijn om de angst en stress rondom night terrors te verminderen.
• Medicatie: In ernstige gevallen kan medicatie voorgeschreven worden om de slaap te stabiliseren en de frequentie van night terrors te verminderen. Dit dient altijd te gebeuren in overleg met een arts.

Aandachtspunten

• Professionele hulp: Raadpleeg een arts of slaapspecialist als je kind of jijzelf langdurig last hebt van night terrors, ondanks het toepassen van bovenstaande tips.
• Geduld: Het kan tijd duren voordat de behandeling van night terrors effect heeft. Blijf gemotiveerd en volg de adviezen van je arts of therapeut op.
• Geen paniek: Night terrors zijn een veelvoorkomende slaapstoornis bij kinderen en kunnen in de meeste gevallen goed worden behandeld. Met de juiste zorg en begeleiding kunnen de meeste kinderen met night terrors er zonder problemen overheen groeien.