Hieronder worden twee uitspraken gepubliceerd over het recht om een verzorgingsvruchtgebruik te vestigingen op grond van artikel 4:30 BW.

Hof Amsterdam 20 december 2011

Wat zijn de feiten?

In deze zaak ging het om een vrouw die een lange relatie met de man had gehad. Later was de vrouw met de man getrouwd, maar voor het overlijden van de man was de relatie tussen hen minder. Een echtscheidingsprocedure was wel begonnen, maar niet doorgezet. Gedurende jaren had de man de vrouw aanzienlijke bedragen overgemaakt om in haar levensonderhoud te voorzien.

Hoe oordeelt het hof?

Het hof bepaalt in deze zaak dat het niet reëel is om de vrouw in korte tijd tot bijstandsniveau te dwingen. Dit komt onder andere door zij al die jaren een veel hogere levensstandaard gewend was. Het hof acht daarom gedurende een periode van vijf jaar een bedrag van 2.189 per maand een passende voorziening. Uit de uitspraak komt echter ook naar voren dat de vrouw niet zomaar had mogen uitgaan dat zij altijd in haar levensonderhoud zou worden voorzien. Zij was immers onterfd en de kinderen uit de man zijn eerste huwelijk waren als erfgenamen benoemd. Zij had tevens niet gespaard voor haar oude dag, de afgelopen jaren een luxe leven geleid en verder geen voorzieningen getroffen.

Deze uitspraak ligt verder ook in lijn van de Nederlandse alimentatieregeling: deze eindigt in beginsel na maximaal 12 jaar.

Hoge Raad 11 januari 2013

Wat zijn de feiten?

In deze zaak ging het om een wettelijke verdeling van de erfenis tussen de echtgenote en haar twee kinderen; een zoon en een dochter. De erflater had bepaald dat de vrouw na verkoop van de woning elk een derde van de koopprijs moest uitbetalen. De vrouw verzoekt aan de kinderen of zij ermee akkoord willen gaan dat op hun vorderingen een verzorgingsvruchtgebruik gevestigd kan worden. De dochter gaat hiermee akkoord, de zoon niet. De kantonrechter en het hof delen de mening dat met het verzorgingsvruchtgebruik op de vordering van de dochter al voldoende verzorging wordt geboden, zodat het verzorgingsvruchtgebruik op het aandeel van de zoon niet meer van toepassing is.

Hoe oordeelt de Hoge Raad?

De Hoge Raad gaat hier in mee. Deze uitkomst is onbevredigend, omdat de kinderen op deze wijze zeer ongelijk worden behandeld. De dochter moet immers afwachten hoe lang haar moeder nog leeft voordat zij het bedrag ontvangt, terwijl de zoon gelijk het bedrag toebedeeld krijgt.