Join with a free account for more service, or become a member for full access to exclusives and extra support of WorldSupporter >>
Wanneer er sprake is van beleids- of beoordelingsvrijheid van een bestuursorgaan is het doorgaans de regel (geconditioneerde respons) dat de bestuursrechter een marginale toetsing toepast. Er lijkt echter steeds meer sprake te zijn van een ontwikkeling richting een toetsing op maat. Dit artikel gaat dieper op deze ontwikkeling in. Het klassieke beeld van de bestuursrechter is dat hij acteert als 'grensrechter': hij toetst de uitvoering van de bevoegdheden van het bestuur langs de grenzen van deze bevoegdheden. Zolang het overheidsoptreden binnen de wettelijke grenzen blijft, heeft de bestuursrechter niets te zeggen. Dit wordt aangeduid als 'marginale toetsing', en houdt in dat getoetst wordt aan het verbod van willekeur. Aan het evenredigheidsbeginsel wordt dan slechts zeer beperkt getoetst. Men vind namelijk dat de rechter niet in de ruimte moet treden die door de democratisch gelegitimeerde wetgever aan het bestuur gegeven is.
Geschiedenis geconditioneerde respons
In Nederland wordt er dus niet getoetst aan het evenredigheidsbeginsel, maar aan het verbod van willekeur. Dit betekent dat er een groot 'grijs gebied' overblijft waarover verschil van inzicht mogelijk is. Toen het verbod van willekeur en het evenredigheidsbeginsel in de Awb gecodificeerd werden, werd daarbij aangegeven dat het niet de bedoeling was dat dit zou leiden tot een strengere rechterlijke controle op de bestuurlijke besluitvorming en afweging van belangen.Wel is het zo dat de toepassing van de beleids- en beoordelingsvrijheid moet leiden tot een evenwichtig resultaat. Tijdens toetsing aan het verbod van willekeur wordt dan de afweging die ten grondslag ligt aan het besluit getoetst; het is niet de bedoeling dat de rechter zélf de belangen gaat beoordelen en waarderen. De rechter mag zich alleen buigen over de vraag of de uitkomst van de belangenafweging gevolgen heeft die kennelijk onredelijk zijn.
Een revolutie naar toetsing op maat?
De laatste jaren gaan er in de literatuur stemmen op die de marginale toetsing aan willen passen. Mede vanwege het feit dat er sprake is van een terugtredende wetgever, die veel ruimte aan de bestuursorganen overlaat, is de democratische legitimatie van het bestuur verminderd. Het is echter niet de bedoeling dat er een soort bestuurlijk vacuüm ontstaat, waarop geen controle mogelijk is. Volgens Hirsch Ballin moeten de aard van de rechtsverhouding en het gewicht van de betrokken belangen meegenomen worden in de afweging over hoe streng de rechterlijke toetsing moet zijn. De laatste jaren heeft de Afdeling deze nieuwe opvatting voor een deel overgenomen, en is in een aantal gebieden overgegaan tot een indringender toetsing. Zo worden er nu meer eisen gesteld aan de evenredigheid en motivering van een besluit. De bestuursrechter mag zich echter niet met de inhoudelijke afwegingsruimte bemoeien. Nieuwe ontwikkelingen zijn onder andere het feit dat rechters een beroep na afwijzing van een 'nieuwe aanvraag' kunnen toetsen alsof dit het eerste besluit op aanvraag is. Daarnaast is ook overgegaan tot een indringender toetsing van beleidsregels. Over het algemeen wordt er dus meer maatwerk van bestuursorganen en bestuursrechter verwacht.
Samenvatting bij belangrijke artikelen voor Bestuursrecht
Samenvatting bij belangrijke artikelen voor Bestuursrecht, zoals behandeld tijdens diverse bachelor vakken over Bestuursrecht aan Nederlandse universiteiten in de periode 2016-2018
Maak gebruik van onderstaande links voor het lezen van de samenvattingen.
- 1 of 1913
- volgende ›
JoHo can really use your help! Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world
Online access to all summaries, study notes en practice exams
- Check out: Register with JoHo WorldSupporter: starting page (EN)
- Check out: Aanmelden bij JoHo WorldSupporter - startpagina (NL)
How and why would you use WorldSupporter.org for your summaries and study assistance?
- For free use of many of the summaries and study aids provided or collected by your fellow students.
- For free use of many of the lecture and study group notes, exam questions and practice questions.
- For use of all exclusive summaries and study assistance for those who are member with JoHo WorldSupporter with online access
- For compiling your own materials and contributions with relevant study help
- For sharing and finding relevant and interesting summaries, documents, notes, blogs, tips, videos, discussions, activities, recipes, side jobs and more.
Using and finding summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter
There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.
- Use the menu above every page to go to one of the main starting pages
- Starting pages: for some fields of study and some university curricula editors have created (start) magazines where customised selections of summaries are put together to smoothen navigation. When you have found a magazine of your likings, add that page to your favorites so you can easily go to that starting point directly from your profile during future visits. Below you will find some start magazines per field of study
- Use the topics and taxonomy terms
- The topics and taxonomy of the study and working fields gives you insight in the amount of summaries that are tagged by authors on specific subjects. This type of navigation can help find summaries that you could have missed when just using the search tools. Tags are organised per field of study and per study institution. Note: not all content is tagged thoroughly, so when this approach doesn't give the results you were looking for, please check the search tool as back up
- Check or follow your (study) organizations:
- by checking or using your study organizations you are likely to discover all relevant study materials.
- this option is only available trough partner organizations
- Check or follow authors or other WorldSupporters
- by following individual users, authors you are likely to discover more relevant study materials.
- Use the Search tools
- 'Quick & Easy'- not very elegant but the fastest way to find a specific summary of a book or study assistance with a specific course or subject.
- The search tool is also available at the bottom of most pages
Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?
- Check out: Why and how to add a WorldSupporter contributions
- JoHo members: JoHo WorldSupporter members can share content directly and have access to all content: Join JoHo and become a JoHo member
- Non-members: When you are not a member you do not have full access, but if you want to share your own content with others you can fill out the contact form
Quicklinks to fields of study for summaries and study assistance
Field of study
- All studies for summaries, study assistance and working fields
- Communication & Media sciences
- Corporate & Organizational Sciences
- Cultural Studies & Humanities
- Economy & Economical sciences
- Education & Pedagogic Sciences
- Health & Medical Sciences
- IT & Exact sciences
- Law & Justice
- Nature & Environmental Sciences
- Psychology & Behavioral Sciences
- Public Administration & Social Sciences
- Science & Research
- Technical Sciences
Add new contribution