Burgerlijk recht 2 - RUG - Oefententamen 2018/2019 (1)

Vragen

Vraag 1

Taxibedrijf ‘TicTacTaxi’ huurt een zestal auto’s van het merk Volkswagen Passat van een Gronings autobedrijf. Afgesproken wordt dat de auto’s op 19 januari 2019 ter beschikking zullen worden gesteld van het taxibedrijf. In december 2018 worden de auto’s die in Duitsland worden geproduceerd, van de fabriek aldaar met een autotransport-vrachtwagen naar het Groningse autobedrijf vervoerd. Door een stuurfout van de chauffeur botst de autotransport-vrachtwagen met de bestelde auto’s tegen de vangrail. De auto’s zijn ernstig beschadigd. De reparatie zal ten minste drie maanden gaan duren. Aan het taxibedrijf wordt meegedeeld dat de auto’s pas op zijn vroegst ter beschikking zullen worden gesteld op 1 april 2019. Daarom wil het taxibedrijf de overeenkomst annuleren zodat het andere auto’s kan huren die wel vanaf 19 januari kunnen worden ingezet bij taxiritten.
Vraag: Is dit mogelijk? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet? (7 punten)

Vraag 2

Arnoud is eigenaar van een perceel grond van 10.000 m 2 in de Drentsche Aa. Hij gebruikt het om te jagen en als pleisterplaats voor zijn camper. In mei 1998 besluit hij een hek om zijn perceel te plaatsen. Hij snoept daarbij een stukje van het buurperceel af, dat toebehoort aan Natuurmonumenten, omdat, meent Arnoud, er toch alleen maar koeien op grazen, die die schamele 500 m2 niet zullen missen. In april 2017 besluit Arnoud het perceel te verkopen. Als Jimmy het op Funda ziet staan, is hij op slag verliefd. Hij biedt de vraagprijs en in juli 2017 wordt het perceel geleverd. Jimmy heeft geen idee dat een deel van het omheinde perceel aan Natuurmonumenten toebehoort. Wanneer Natuurmonumenten in januari 2019 van plan is de waterloop van de Drentsche Aa in de oorspronkelijke staat terug te brengen, stuit zij op het hek. Zij vordert van Jimmy dat het hek wordt verwijderd en stelt daartoe (i) dat zij eigenaar is van de door Arnoud afgesnoepte 500 m 2 ; (ii) dat Arnoud en later Jimmy het perceel onrechtmatig in bezit heeft gehouden en op grond van onrechtmatige daad gehouden is het desbetreffende deel aan Natuurmonumenten over te dragen. Jimmy weigert.
Vraag: Wie heeft gelijk? Ga in op de beide stellingen van Natuurmonumenten. (8 punten)

Vraag 3

Gerard is assistent-inkoper bij installatiebedrijf Solar Tech BV. Zijn baas, de heer Mika, heeft hem gezegd dat hij zelfstandig aankopen mag doen voor Solar Tech BV tot € 50.000. Mika heeft dat ook aan vaste zakenrelaties van Solar Tech BV laten weten toen Gerard als nieuwe medewerker aan deze vaste relaties werd voorgesteld. Een van die vaste zakenrelaties is Epsilon BV. Epsilon BV is met een grote partij zonnepanelen blijven zitten vanwege het faillissement van een klant. Omdat de markt wordt overspoeld door goedkope Chinese zonnepanelen, is Epsilon BV bereid om de panelen tegen een aantrekkelijke korting weg te doen. Gerard ziet een mooie kans. Gerard komt met de heer Mark, verkoper van Epsilon BV, overeen dat Solar Tech BV de partij opkoopt voor € 120.000. Terug op kantoor vertelt Gerard zijn baas (Mika) over de deal. Mika is content met de prijs en is voornemens om Epsilon BV de volgende dag te bellen om door te geven dat Solar Tech BV de overeenkomst zal nakomen. Diezelfde avond wordt bekend dat de Europese Unie de importheffing op Chinese zonnepanelen fors heeft verhoogd. Mark beseft dat Epsilon BV nu een veel betere prijs voor de zonnepanelen kan krijgen en wil van de overeenkomst met Solar Tech BV af. Hij belt Mika de volgende ochtend op en vertelt dat hij de overeenkomst als ongeldig beschouwt, omdat Gerard niet bevoegd was de overeenkomst te sluiten. Mika deelt hem echter mee dat Solar Tech BV de overeenkomst bekrachtigt. Hij is van mening dat Epsilon BV de overeenkomst moet nakomen.
Vraag: Is er een geldige overeenkomst tussen Solar Tech BV en Epsilon BV tot stand gekomen? (7 punten)

Vraag 4

Dagobert verkoopt en levert aan Willy een stuk grond. Wanneer Willy het stuk grond in gebruik wil gaan nemen, deelt Katrien haar mee dat zij al jaren geleden de grond in eigendom heeft gekregen door verkrijgende verjaring. Katrien wist echter niet dat ze deze eigendomsverkrijging in de openbare registers had kunnen laten inschrijven.
Vraag: Komt Willy een beroep op bescherming toe als Katrien inderdaad door verkrijgende verjaring eigenaar was geworden van de grond? (7 punten)

Vraag 5

Hans koopt van Kevin een oldtimer van het merk Jaguar. De auto zal nog grondig moeten worden gerestaureerd voordat deze de weg op kan. Vanwege de specifieke deskundigheid en ervaring van Kevin op dat gebied, komt Hans met Kevin overeen dat Kevin de auto zelf zal restaureren voordat deze aan Hans wordt afgeleverd. Kevin belooft dat hij de auto op 1 april 2018 gerestaureerd zal hebben en zal afleveren bij Hans. Hans belooft op zijn beurt om de overeengekomen prijs voor auto en restauratie, in totaal € 55.000, op 15 maart 2018 te voldoen. Op 13 maart 2018 breekt er tijdens laswerkzaamheden brand uit in een van de drie garages van Kevin. Kevin raakt daarbij gewond en belandt in het ziekenhuis. De desbetreffende garage brandt af. Hans vraagt zich af of de voor hem bestemde auto bij de brand teniet is gegaan, maar kan vanwege de ziekenhuisopname Kevin niet vragen hoe het met de auto gesteld is. Hij wil op 15 maart 2018 de betaling van de koopprijs uitstellen.

Vraag 5a

Geeft het Burgerlijk Wetboek Hans het recht om de betaling uit te stellen? (6 punten)

Vraag 5b

Maakt het voor het antwoord op vraag a verschil of de vordering op Hans door Kevin is gecedeerd aan Bank Q op 1 maart 2018 op de door de wet aangegeven wijze voor openbare cessie? (3 punten)

Vraag 6

Wouter is druk bezig met het opstarten van een reclamebureau. Hij heeft twee computers nodig: één desktop type X2050 met een geavanceerde grafische kaart en één laptop type Y2100. Op maandagmorgen 1 oktober 2018 stapt hij Tiptop Laptop binnen, een computerspeciaalzaak (een eenmanszaak). Helaas blijkt zowel de beoogde desktop als de beoogde laptop niet op voorraad te zijn. De eigenaar van de computerzaak zegt dat hij binnen niet al te lange tijd een partij computers binnenkrijgt met daarin één exemplaar van een desktop type X2050 en een partij met daarin één exemplaar van een laptop type Y2100. De winkeleigenaar vertelt Wouter dat hij snel moet beslissen omdat hij telkens maar één exemplaar van het gewenste type binnenkrijgt. Wouter neemt geen enkel risico en koopt direct de desktop type X2050 en de laptop type Y2100 en hij betaalt onmiddellijk de koopprijs van beide artikelen. Tiptop Laptop levert de later door haar te verkrijgen computers alvast aan Wouter door te verklaren dat hij zowel de desktop type X2050 als de laptop Y2100 voor Wouter zal gaan houden zodra de modellen bij hem zijn afgeleverd. Hij belooft Wouter steeds een sms te sturen zodra het bestelde door Wouter kan worden opgehaald. Op maandag 8 oktober krijgt Tiptop Laptop van zijn leverancier een partij computers binnen met daaronder één desktop type X2050. Tiptop Laptop zend een sms naar Wouter. Op woensdag 10 oktober 11.00 uur krijgt Tiptop Laptop een partij binnen waaronder één laptop type Y2100. Opnieuw zendt Tiptop Laptop Wouter een sms. Op woensdag 10 oktober wordt het faillissement van Tiptop Laptop om 15.00 uur uitgesproken. Wouter heeft de desktop en de laptop op dat moment nog niet opgehaald.

Vraag 6a

Is Wouter eigenaar van de desktop type X2050? (4 punten)

Vraag 6b

Is Wouter eigenaar van de laptop type Y2100? (5 punten)

Vraag 7

Trixie en Timmy hebben samen een vakantiehuisje met een enorm terras en een grasveld op Ameland gekocht. Timmy komt er niet zo vaak, maar Trixie wel. Met haar groene vingers heeft zij een moestuintje aangelegd op een gedeelte van het gemeenschappelijke perceel. Zij verbouwt daar duurzame gewassen. Zij vond het niet nodig Timmy hiervan op de hoogte te stellen omdat ze goed bevriend zijn en er in hun onderlinge relatie nooit problemen zijn geweest met betrekking tot het gebruik van de grond. Bovendien is bij de aankoop van de grond afgesproken dat zij alle handelingen mag verrichten die nodig zijn voor de exploitatie van de grond. Op een zeker moment krijgt Trixie een baan in Limburg. Dat betekent dat ze niet zo veel tijd meer heeft om in de weekenden naar Ameland af te reizen, laat staan om daar een moestuintje te onderhouden. Zij besluit daarom haar aandeel in de moestuin over te dragen aan de eigenaresse van het vakantiehuisje dat gelegen is naast dat van Timmy en Trixie.
Vraag: Heeft Trixie de medewerking van Timmy nodig om dit te bewerkstelligen? (8 punten)

Vraag 8

Mevrouw A., directeur en enig aandeelhouder van Hotel de Kraaijen BV, bestelt vijftig Nordmann kerstbomen bij Groen BV. Afgesproken wordt dat de kerstbomen op 17 december bij een hotel in Delfzijl worden afgeleverd. Als een medewerker van Groen BV op 17 december bij het hotel arriveert om de kerstbomen af te leveren, is echter niemand aanwezig. De medewerker doet verscheidene pogingen om mevrouw A. te bellen, maar krijgt geen gehoor. Hij stuurt mailtjes en appjes aan Hotel de Kraaijen BV dat hij voor de deur van het hotel staat met drie pallets met in totaal vijftig kerstbomen, maar daarop wordt evenmin gereageerd. Er is geen plek voor de deur van het hotel om de pallets neer te zetten. Daarom zet de medewerker van Groen BV de pallets met de kerstbomen neer op het schoolplein van een basisschool in de buurt. Hij stuurt Hotel de Kraaijen BV een mailtje dat de vijftig kerstbomen die die dag niet konden worden bezorgd, voor aflevering aan Hotel de Kraaijen zijn aangewezen en dat op 18 december opnieuw een poging zal worden gedaan om ze te bezorgen. De volgende ochtend blijken de kerstbomen echter te zijn gestolen. Kort na deze ontdekking ontvangt Groen BV een mailtje van mevrouw A., waarin zij haar excuses aanbiedt. Zij had zich bij het maken van de afspraak voor aflevering niet gerealiseerd dat 17 december op een maandag viel. Op maandagen is het hotel gesloten. Zij laat weten dat op 18 december vanaf 11.00 uur iemand bij Hotel de Kraaijen aanwezig is om de kerstbomen in ontvangst te nemen. De medewerker van Groen BV antwoordt dat de kerstbomen niet meer kunnen worden geleverd, omdat ze gestolen zijn.
Vraag: Kan Hotel de Kraaijen BV de overeenkomst met Groen BV ontbinden? Besteed in uw antwoord geen aandacht aan Boek 7 BW. (7 punten)

Vraag 9

De Utrechtse winkelier Stefan die gespecialiseerd is in feestversiering, koopt van de Duitse winkelier Karl, gevestigd in de Duitse stad Oldenburg, 500 kerstballen, 50 slingers en 100 handgemaakte kerstkransen. Partijen komen overeen dat Nederlands recht op de overeenkomst van toepassing is, maar dat ter compensatie van de keuze voor Nederlands recht de algemene voorwaarden van Karl op de overeenkomst van toepassing zijn. Partijen spreken af dat de kerstversiering op 1 december wordt afgeleverd en dat Stefan nog dezelfde dag via online bankieren de koopsom zal voldoen. Vervolgens laat Karl weten dat hij de gekochte versiering door omstandigheden pas op 10 december kan afleveren, maar dat hij wel verwacht dat Stefan de koopprijs conform de overeenkomst op 1 december betaalt. Als Stefan zegt dat hij zijn betalingsverplichting opschort, wijst Karl hem op art. 15 van de algemene voorwaarden dat (vertaald) luidt: “De koper kan zich niet op een opschortingsrecht beroepen ten aanzien van zijn plicht tot betaling van de koopprijs.”
Vraag: Kan Stefan art. 15 van de algemene voorwaarden vernietigen? Zo ja, licht toe. Zo nee, kan Stefan dan nog iets anders proberen? Ga er bij beantwoording vanuit dat de algemene voorwaarden door Karl aan Stefan ter hand zijn gesteld. (8 punten)

Antwoordindicaties

Vraag 1

Van een tekortkoming is nog geen sprake. De verbintenis tot het ter beschikking stellen van de auto’s is zelfs nog niet eens opeisbaar (art. 6:39 BW). Toch kan het taxibedrijf de overeenkomst alvast ontbinden. Artikel 6:80 biedt de mogelijkheid om te ontbinden vóór de opeisbaarheid van de vordering. Er is een geslaagd beroep op art. 6:80 sub b BW mogelijk omdat de schuldeiser uit een mededeling van de schuldenaar moet afleiden dat deze in de nakoming zal tekortschieten. Het taxibedrijf kan ontbinden door een enkele schriftelijke mededeling (art. 6:267 lid 1 BW).

Vraag 2

Arnoud heeft door het plaatsen van het hek het deel van 500 m2 onrechtmatig in bezit genomen. Jimmy heeft dit bezit voortgezet. In mei 2018 is de revindicatievordering van Natuurmonumenten verjaard op de voet van art. 3:306 jo. 314 BW. Omdat Jimmy op dat moment bezitter was, verkrijgt hij op grond van art. 3:105 BW, ongeacht of hij te goeder trouw was. Stelling (i) van Natuurmonumenten gaat dus niet op. Jimmy is eigenaar. Op grond van Gemeente Heusden/X kan de gedepossedeerde soms bij wijze van schadevergoeding in natura (terug)levering van de onrechtmatig in bezit genomen grond eisen. Het bezit van Jimmy was onrechtmatig – want vormde een inbreuk op het recht van Natuurmonumenten – maar Jimmy was zich daar niet van bewust en hoefde zich daar ook niet van bewust te zijn. (Door het hek mocht Jimmy aannemen dat het perceel de veronderstelde omvang had. Zie tevens het wettelijk vermoeden van artikel 5:36 BW, Pitlo nr. 338) De regel uit het bedoelde arrest gaat niet op. Jimmy is niet aansprakelijk uit onrechtmatige daad en hoeft dus het perceel evenmin op die grond te leveren.

Vraag 3

Gerard heeft een volmacht gekregen van Solar Tech BV om in naam van Echotech BV rechtshandelingen te verrichten tot € 50.000. Gerard sloot een overeenkomst met Epsilon BV voor €120.000. Hij overschreed dus de grenzen van zijn bevoegdheid. Er is dus niet voldaan aan de eisen die artikel 3:66 lid 1 BW stelt voor gebondenheid van Solar Tech BV. Niettemin is er een geldige overeenkomst tot stand gekomen. Echotech BV heeft de overeenkomst namelijk bekrachtigd in de zin van artikel 3:69 lid 1 BW. Daarmee heeft de overeenkomst hetzelfde gevolg als zou zijn ingetreden wanneer zij krachtens een toereikende volmacht was verricht. Uit art. 3:69 lid 3 BW volgt dat bekrachtiging geen gevolg meer heeft wanneer de wederpartij al te kennen heeft gegeven dat zij de overeenkomst wegens het ontbreken van een (toereikende) volmacht als ongeldig beschouwt. Echter, hier is de in art. 3:69 lid 3 BW geformuleerde uitzondering van toepassing. In casu wist Mark (en daarmee Epsilon BV) al ten tijde van het sluiten van de overeenkomst dat Gerard niet bevoegd was rechtshandelingen aan te gaan boven € 50.000.

Vraag 4

Nee. De verkrijgende verjaring is een inschrijfbaar feit (art. 3:17 lid 1 sub i BW), maar art. 3:24 is niet van toepassing op niet-ingeschreven verjaring; art. 3:24 lid 2 sub e BW.
NB: Aan de eisen van artikel 3:88 is niet voldaan.

Vraag 5

Vraag 5a

Ja, in artikel 6:263 BW (de onzekerheidsexceptie) is bepaald dat de partij die verplicht is het eerste te presteren, toch bevoegd is de nakoming van haar verbintenis op te schorten, indien na het sluiten van de overeenkomst feiten bekend zijn geworden die goede grond geven dat de wederpartij de haar daartegenover staande verplichtingen niet zal nakomen. Zie Verbintenissenrecht Algemeen, nr. 151.

NB 1. Hans kan de prestatie van Kevin (levering gerestaureerde auto) pas opeisen op 1 april 2018. (Zie artikel 6:39 BW). Er is dus op 15 maart nog geen sprake van een situatie waarin Kevin zijn verbintenis niet nakomt in de zin van artikel 6:262 BW. Daarom dient artikel 6:263 genoemd te worden en kan in het antwoord niet worden volstaan met het noemen van artikel 6:262 BW. Omdat Hans op 15 maart 2018 nog geen opeisbare vordering heeft op Kevin, kan evenmin worden volstaan met het noemen van artikel 6:52 BW. Het alleen toepassen van art. 6:52 BW of art. 6:262 BW levert daarom maximaal 2 punten op.
NB 2. Studenten die hun antwoord baseren op het algemene 6:80 sub c BW in combinatie met artikel 6:52 BW krijgen ook punten, maar niet het volledig aantal. Ten eerste ligt een beroep op artikel 6:263 BW, de specifieke bepaling voor daartegenover staande verplichtingen uit wederkerige overeenkomsten, meer voor de hand. Bovendien bestaat er volgens artikel 6:54 sub b geen recht op opschorting op grond van artikel 52 BW in een situatie waarin nakoming van de verbintenis van de wederpartij blijvend onmogelijk is. Het is in de casus niet bekend of de auto teniet is gegaan bij de brand, maar voor het opschortingsrecht dat gebaseerd is op artikel 6:263 BW, maakt dat niet uit omdat die weg ook openstaat bij blijvende onmogelijkheid. Zie Verbintenissenrecht Algemeen, nr. 152.

Vraag 5b

Nee. Overgang van een vorderingsrecht laat de verweermiddelen van de schuldenaar onverlet. Zie artikel 6:145 BW. Dit vloeit bij cessie voort uit het ‘nemo plus-regel’. De onzekerheidsexceptie is dus
ook in te roepen tegen de cessionaris, Bank Q. (Pitlo nr. 276)
NB 1. Voor het volledig aantal punten dient de student te verwijzen naar art. 6:145 BW of naar de ‘nemo plus-regel’.
NB 2. Een verwijzing naar art. 6:53 BW, art. 6:55 en/of retentierecht is onjuist.

Vraag 6

Vraag 6a

Ja. Er is aan de eisen van artikel 3:84 BW voldaan. Op 1 oktober was de desktop een toekomstig goed. Dit toekomstige goed kon op grond van artikel 3:97 BW bij voorbaat worden geleverd. De
levering bij voorbaat geschiedde in de casus door een geanticipeerd cp (artikel 3:115 sub a juncto 3:90 BW). Toen Tiptop Laptop de desktop geleverd kreeg van zijn toeleverancier op 8 oktober, verkreeg Tiptop Laptop het bezit en de eigendom. Op hetzelfde (ondeelbare) moment ging het bezit door het geanticipeerde cp automatisch over op Wouter. Met het bezit ging ook de eigendom over, omdat Tiptop Laptop op dat moment beschikkingsbevoegd was en er een geldige titel (koopovereenkomst) was. Pitlo nr. 313a e.v.
NB. De desktop is voldoende geïndividualiseerd omdat er slechts één X2050 in de partij aanwezig is.

Vraag 6b

Nee. Er is niet voldaan aan de eisen van artikel 3:84 BW. De laptop kon weliswaar op grond van artikel 3:97 BW bij voorbaat geleverd worden via geanticipeerd cp (3:9115 sub a juncto 3:90 BW), maar deze levering had geen overdracht tot gevolg. Op grond van art. 23 Fw was Tiptop Laptop vanaf 10 oktober 0.00 uur beschikkingsonbevoegd. Toen Tiptop Laptop de laptop op 10 oktober om 11.00 uur geleverd kreeg van de toeleverancier, verkeerde Tiptop Laptop dus al in staat van faillissement. Artikel 23 Fw belette dat Tiptop Laptop om 11.00 uur beschikkingsbevoegd werd. Dat het faillissement de overdracht blokkeerde en de laptop in de boedel viel, is ook af te leiden uit artikel 35 lid 2 Fw.
NB. De laptop is voldoende geïndividualiseerd omdat er slechts één Y2100 in de partij aanwezig is.

Vraag 7

In beginsel kan iemand vrijelijk over zijn aandeel in een goed beschikken (art. 3:175 lid 1). Zie echter het verplichte arrest Betwiste gemeenschappelijke grond. In dat arrest oordeelde de HR dat de
overdracht van een aandeel in een gedeelte van de gemeenschappelijke grond niet mogelijk is zolang het desbetreffende gedeelte niet is verzelfstandigd (ofwel: geïndividualiseerd). Voor een dergelijke verzelfstandiging is de medewerking van alle deelgenoten nodig, omdat die handeling wordt aangemerkt als een handeling in de zin van art. 3:170 lid 3. Partijen kunnen geen regeling treffen met betrekking tot handelingen in de zin van art. 3:170 lid 3 BW. Trixie zal dus tot overeenstemming moeten komen met Timmy.
NB: de verzelfstandiging van het desbetreffende gedeelte van het perceel houdt niet in dat daarmee wordt aangewezen dat dat gedeelte ‘van Trixie’ is.

Vraag 8

Op 17 december was nakoming van de verbintenis tot eigendomsoverdracht van de kerstbomen verhinderd doordat Hotel de Kraaijen BV de daartoe de noodzakelijke medewerking niet verleende of doordat een ander beletsel van haar zijde opkwam. De oorzaak van deze verhindering was Hotel de Kraaijen BV toe te rekenen. Hotel de Kraaijen BV raakte daarom in schuldeisersverzuim. Zie artikel
6:58 BW. Het gaat hier om een verplichting tot aflevering van soortzaken. Toch was Groen BV nog slechts verplicht tot aflevering van de kerstbomen op de drie pallets, die Groen BV had willen bezorgen op 17 december. Zie artikel 6:65 BW en Verbintenissenrecht Algemeen nr. 3.5.2. De medewerker van Groen BV heeft Hotel de Kraaijen BV immers ervan verwittigd dat vijftig kerstbomen voor de aflevering waren aangewezen en dat hij op 18 december opnieuw een poging zou doen om die kerstbomen af te leveren. Het is onmogelijk om deze (aangewezen) kerstbomen nog af te leveren bij
het hotel. Een schuldeiser die in schuldeisersverzuim verkeert, kan in beginsel niet ontbinden. Zie artikel 6:266 lid 1 BW. Maar de medewerker van Groen BV had de pallets met kerstbomen niet onbeheerd op een schoolplein moeten achterlaten. De ondergeschikte van Groen BV schoot tekort in de zorg die in de gegeven omstandigheden van Groen BV kon worden gevergd. Daarom kan de overeenkomst toch ontbonden worden door Hotel de Kraaijen BV op grond van artikel 6:266 lid 2 BW.

NB 1. In de lessen en in paragraaf 3.5 van Verbintenissenrecht algemeen is artikel 7:32 BW niet aan
de orde gekomen. Vandaar dat in de vraag is aangegeven dat in het antwoord geen aandacht dient
te worden besteed aan Boek 7.
NB 2. In het arrest Endlich/Bouwmachines moest antwoord worden gegeven op de vraag of een
ingebrekestelling nodig was in een spoedeisende situatie waarin een schuldenaar niet te bereiken
was. Die kwestie speelt hier niet.

Vraag 9

Het betreft hier een overeenkomst tussen partijen die in verschillende landen gevestigd zijn en die handelen in de uitoefening van een bedrijf. Art. 6:247 lid 2 BW bepaalt dat in een dergelijk geval de afdeling van algemene voorwaarden (afd. 6.5.3 BW) niet van toepassing is. Stefan dient zich derhalve op de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid te beroepen (art. 6:248 lid 2 BW.) Zie hoorcollege algemene voorwaarden slide 18 en SBR R&O nr. 229.
NB1: In dat kader kan gewicht worden toegekend aan het feit dat art. 15 van de algemene voorwaarden van Karl op de zwarte lijst staat, zie art. 6:236 sub c. Weliswaar is deze lijst niet van toepassing omdat Stefan geen consument is, maar wellicht valt hieraan ook in het kader van 6:248 lid 2 BW enig gewicht toe te kennen.
NB2: Het bespreken van art. 6:265 BW en/of art. 6:74 BW als mogelijke ‘andere’ wegen die Stefan kan bewandelen (hiermee refererend aan het tweede onderdeel van de vraag) levert geen punten op omdat de vraag betrekking heeft op het beding in de algemene voorwaarden. In de casus en de vraagstelling is niet gegeven dat Stefan van de overeenkomst af wil of schadevergoeding wil vorderen.