Studiegids met flashcards en definities bij Professionele Gespreksvoering aan de Universiteit Utrecht

Positief heretiketteren is een techniek die je helpt om een nieuwe, positieve betekenis te geven aan een oorspronkelijk als negatief ervaren gedachte, gevoel of gebeurtenis. Het is een krachtige tool die je kan helpen om je mentale gezondheid te verbeteren, stress te verminderen en je veerkracht te vergroten.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van positief heretiketteren?

• Focus op het positieve: De nadruk ligt op het vinden van de positieve kanten van een ogenschijnlijk negatieve situatie.
• Geen ontkenning: Het is geen ontkenning van de realiteit van de situatie, maar een andere manier van kijken.
• Flexibiliteit in denken: Het bevordert flexibiliteit in denken en helpt je om vastberadenheid te ontwikkelen.

Waarom is positief heretiketteren belangrijk?

• Verbetert mentale gezondheid: Positief heretiketteren kan angst, depressie en stress verminderen.
• Verhoogt veerkracht: Het helpt je om beter om te gaan met tegenslagen en uitdagingen.
• Stimuleert zelfvertrouwen: Het kan je zelfvertrouwen en gevoel van eigenwaarde vergroten.
• Bevordert optimisme: Het helpt je om een meer optimistische kijk op het leven te ontwikkelen.

Hoe werkt positief heretiketteren in de praktijk?

1. Identificeer de negatieve gedachte of ervaring.
2. Bedenk alternatieve, positieve interpretaties.
3. Kies de interpretatie die het meest realistisch en helpvol is.
4. Herhaal de positieve interpretatie regelmatig.

Praktijkvoorbeeld

Stel je voor dat je een presentatie moet geven en je zenuwachtig voelt. In plaats van te denken "Ik ben zo nerveus, ik ga het verknoeien", kun je positief heretiketteren en denken: "Mijn zenuwachtigheid betekent dat ik me ertoe verbind en dat ik het goed wil doen."

Aandachtspunten

• Wees realistisch: De positieve interpretatie moet wel geloofwaardig zijn.
• Forceer het niet: Het is oké als je niet meteen een positieve interpretatie kunt vinden.
• Oefening baart kunst: Hoe vaker je het doet, hoe makkelijker het wordt.
• Zoek professionele hulp: Als je moeite hebt met positief heretiketteren, kan een therapeut je helpen.

Het geven van een eigen voorbeeld is een krachtige manier om je argumenten te versterken, je expertise te demonstreren en je connectie met de andere gesprekspartners te vergroten. In professionele gesprekken kan het een waardevolle tool zijn om je standpunten kracht bij te zetten, vertrouwen te creëren en je boodschap overtuigend te communiceren.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van het geven van een eigen voorbeeld?

• Relevant: Het voorbeeld moet aansluiten bij het onderwerp van gesprek en de te bespreken punten.
• Concreet: Het voorbeeld moet specifiek en duidelijk zijn, met details die het tot leven brengen.
• Betrouwbaar: Het voorbeeld moet waarheidsgetrouw en controleerbaar zijn.
• Leerzaam: Het voorbeeld moet waardevolle inzichten of lessen bevatten die relevant zijn voor de andere gesprekspartners.
• Begripvol: Het voorbeeld moet duidelijk en beknopt geformuleerd zijn, zodat de andere gesprekspartners het goed kunnen begrijpen.

Waarom is het geven van een eigen voorbeeld belangrijk?

• Versterkt argumenten: Voorbeelden maken je argumenten concreter en overtuigender.
• Demonstreert expertise: Door je eigen ervaringen te delen, toon je je kennis en kunde.
• Vergroot connectie: Voorbeelden creëren een gevoel van gedeelde ervaring en bevorderen de betrokkenheid van de andere gesprekspartners.
• Verhoogt impact: Door je verhaal te illustreren met voorbeelden, maak je je boodschap meer memorabel en pakkend.

Hoe werkt het geven van een eigen voorbeeld in de praktijk?

1. Identificeer het moment: Bepaal wanneer een relevant en waardevol voorbeeld de discussie kan versterken.
2. Kies het juiste voorbeeld: Selecteer een voorbeeld dat past bij de context en de te bespreken punten.
3. Vertel je verhaal: Deel je ervaring op een beknopte en boeiende manier, met focus op de relevante details.
4. Verduidelijk de les: Leg uit wat je van de ervaring hebt geleerd en hoe dit relevant is voor de discussie.
5. Nodig uit tot interactie: Stel vragen en moedig de andere gesprekspartners aan om hun eigen ervaringen te delen.

Praktijkvoorbeeld

Stel je bent in een sollicitatiegesprek en je wilt je vermogen tot teamwork benadrukken. Je kunt dan een voorbeeld geven van een project waar je succesvol hebt samengewerkt met een team. Je beschrijft de taakverdeling, de uitdagingen die je tegenkwam en hoe je samen tot een succesvolle oplossing bent gekomen. Je legt ook uit wat je van de samenwerking hebt geleerd.

Aandachtspunten

• Overdaad vermijden: Gebruik niet te veel voorbeelden, want dit kan de discussie verstoren.
• Focus op relevantie: Zorg ervoor dat je voorbeelden altijd relevant zijn voor het onderwerp van gesprek.
• Eerlijkheid betrachten: Wees altijd eerlijk en authentiek in je voorbeelden.
• Afstemmen op publiek: Bepaal je toon en details op basis van de andere gesprekspartners.
• Oefening baart kunst: Blijf oefenen met het vertellen van pakkende en relevante voorbeelden.

Een professioneel gesprek met een jong kind is een gesprek met een duidelijk doel, gericht op het bevorderen van de ontwikkeling of het welzijn van het kind. Het gesprek wordt gevoerd op ooghoogte, met eenvoudige taal en met respect voor de belevingswereld van het kind.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van een professioneel gesprek met een jong kind?

• Op ooghoogte: Ga op ooghoogte zitten of staan met het kind. Zo creëer je een gevoel van gelijkwaardigheid en maak je het kind meer op zijn gemak.
• Eenvoudige taal: Gebruik eenvoudige taal die het kind begrijpt. Vermijd jargon en ingewikkelde termen.
• Open vragen: Stel open vragen die het kind uitnodigen om te vertellen over zijn of haar interesses, gevoelens en gedachten.
• Luisteren: Luister aandachtig naar wat het kind te zeggen heeft. Laat merken dat je geïnteresseerd bent in wat het kind te vertellen heeft.
• Geduld: Kinderen hebben tijd nodig om hun gedachten te formuleren. Wees geduldig en wacht tot het kind is uitgesproken.
• Positieve bekrachtiging: Moedig het kind aan om te praten en geef complimenten over wat het kind te zeggen heeft.
• Humor: Gebruik humor om het gesprek leuk en ontspannen te houden.

Wat is belangrijk bij het voeren van een professioneel gesprek met een jong kind?

• Ontwikkeling van taalvaardigheden: Door te praten met kinderen help je hen om hun taalvaardigheden te ontwikkelen.
• Sociale ontwikkeling: Gesprekken met kinderen helpen hen om te leren communiceren met anderen en om sociale vaardigheden te ontwikkelen.
• Emotionele ontwikkeling: Door te praten met kinderen help je hen om hun gevoelens te uiten en te begrijpen.
• Leren en kennisoverdracht: Gesprekken met kinderen zijn een belangrijke manier om hen te leren over de wereld om hen heen.

Hoe pas je het voeren van een professioneel gesprek met een jong kind toe in de praktijk?

• Thuis: Ouders kunnen met hun kinderen praten over hun dag, hun interesses, hun gevoelens en hun gedachten.
• School: Leerkrachten kunnen met hun leerlingen praten over de lesstof, hun interesses, hun gevoelens en hun gedachten.
• Kinderopvang: Pedagogisch medewerkers kunnen met de kinderen praten over hun dag, hun interesses, hun gevoelens en hun gedachten.

Praktijkvoorbeeld

Een ouder praat met zijn of haar kind over de dag op school. De ouder kan vragen stellen zoals:

• "Wat heb je vandaag op school gedaan?"
• "Met wie heb je gespeeld?"
• "Was er iets leuk vandaag?"
• "Was er iets moeilijk vandaag?"

Aandachtspunten

• Niveau van het kind: Houd rekening met het niveau van het kind en stem je taalgebruik en vragen hierop af.
• Interesse van het kind: Praat over onderwerpen die het kind interesseren. Zo houd je het kind betrokken bij het gesprek.
• Gevoelens van het kind: Respecteer de gevoelens van het kind en laat merken dat je het kind begrijpt.
• Veilige omgeving: Creëer een veilige omgeving waarin het kind zich vrij voelt om te praten.

Empathie is de vaardigheid om je in te leven in de gevoelens, gedachten en perspectieven van anderen. Het gaat om het begrijpen en waarderen van de belevingswereld van een ander, zonder deze zelf te ervaren.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van empathie?

• Inlevingsvermogen: De mate waarin je je kunt verplaatsen in de gevoelens en ervaringen van anderen.
• Effectieve communicatie: Het vermogen om op een respectvolle en begrijpelijke manier te communiceren met anderen.
• Actieve luistervaardigheid: aandachtig en zonder oordeel luisteren naar wat de ander te zeggen heeft.
• Openheid en acceptatie: Bereidheid om de gevoelens en perspectieven van anderen te accepteren, zelfs als je ze niet deelt.
• Zelfbewustzijn: Het vermogen om je eigen emoties en gevoelens te herkennen en te begrijpen.

Waarom is empathie belangrijk?

• Versterkt relaties: Empathie helpt je om betere en diepere relaties met anderen op te bouwen.
• Verbetert communicatie: Door je in te leven in de ander, kun je effectiever communiceren en misverstanden voorkomen.
• Verhoogt productiviteit: Empathische teams zijn vaak productiever en creatiever.
• Bevordert sociale harmonie: Empathie helpt ons om conflicten te verminderen en samen te werken aan een betere samenleving.

Hoe wordt empathie in de praktijk toegepast?

• Hulpverlening: Empathie is cruciaal in de hulpverlening, zoals in de zorg, het onderwijs en de sociale sector.
• Onderhandelingen: Empathie kan helpen om conflicten te beslechten en tot win-winsituaties te komen.
• Leiderschap: Empathische leiders zijn in staat om hun team te motiveren en inspireren.
• Dagelijkse interacties: Empathie helpt ons om betere vrienden, partners en ouders te zijn.

Praktijkvoorbeeld

Stel je voor dat je collega net ontslagen is. Je kunt empathie tonen door te luisteren naar zijn of haar verhaal, te laten weten dat je begrijpt hoe moeilijk dit is, en je steun aan te bieden.

Aandachtspunten

• Verwarring met sympathie: Sympathie is meeleven met de ander, terwijl empathie het begrijpen van de ander is.
• Emoties van de ander overnemen: Het is belangrijk om je eigen grenzen te bewaken en niet te overspoeld te raken door de emoties van de ander.
• Oordelen of adviseren: Vermijd te snel te oordelen of ongevraagd advies te geven. Biedt liever een luisterend oor en ondersteuning.

Nuanceren is het vermogen om complexe ideeën en situaties te begrijpen en te communiceren met aandacht voor de verschillende perspectieven en details. Het gaat om het vermijden van zwart-wit denken en het besef dat er vaak verschillende kanten zijn aan een verhaal.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van nuanceren?

• Kritisch denken: De vaardigheid om informatie te analyseren en te evalueren, en om onjuiste of incomplete informatie te herkennen.
• Openheid: Bereidheid om verschillende perspectieven te overwegen en te accepteren dat er niet altijd één juiste antwoord is.
• Respect: Waardering voor de mening van anderen, zelfs als je het er niet mee eens bent.
• Communicatievaardigheden: Het vermogen om je ideeën op een duidelijke en beknopte manier te communiceren, en om te luisteren naar anderen.
• Zelfbewustzijn: Het besef van je eigen vooroordelen en beperkingen.

Waarom is nuanceren belangrijk?

• Betere besluitvorming: Nuanceren helpt je om betere beslissingen te nemen door alle kanten van een issue te belichten.
• Versterkte relaties: Door te nuanceren kun je effectiever communiceren met anderen en conflicten voorkomen.
• Bevordering van tolerantie: Nuanceren helpt je om meer tolerant te zijn tegenover andere meningen en perspectieven.
• Verhoogde creativiteit: Door te nuanceren kun je nieuwe ideeën en oplossingen bedenken.

Hoe wordt nuanceren in de praktijk toegepast?

• In discussies: Door te nuanceren kun je een discussie op een hoger niveau tillen en voorkomen dat het een welles-nietes debat wordt.
• In het nieuws: Door kritisch te denken over de informatie die je in het nieuws tegenkomt, kun je je eigen mening vormen en nepnieuws herkennen.
• Op het werk: Door te nuanceren kun je effectiever samenwerken met collega's en conflicten voorkomen.
• In het dagelijks leven: Door te nuanceren kun je betere beslissingen nemen en meer begrip hebben voor anderen.

Praktijkvoorbeeld

Stel je voor dat je met een vriend praat over de politiek. Jullie hebben verschillende meningen over een bepaald issue. Door te nuanceren kun je je mening op een respectvolle manier uiten en openstaan voor de mening van je vriend. Je kunt ook proberen om samen tot een genuanceerd standpunt te komen.

Aandachtspunten

• Vermijd oversimplificatie: Het is belangrijk om complexe issues niet te simplistisch te benaderen.
• Wees respectvol: Blijf respectvol naar anderen, zelfs als je het er niet mee eens bent.
• Wees open voor feedback: Sta open voor feedback van anderen en wees bereid om je mening te herzien.
• Blijf kritisch denken: Blijf kritisch denken over de informatie die je ontvangt en trek je eigen conclusies.

Gesloten vragen zijn vragen die met een simpel ja of nee beantwoord kunnen worden. Ze worden gebruikt om specifieke informatie te verzamelen of om te controleren of de ander iets begrijpt.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van gesloten vragen?

• Beperkt antwoord: Gesloten vragen leiden tot korte en to-the-point antwoorden.
• Controle: Gesloten vragen kunnen worden gebruikt om te controleren of de ander de informatie heeft begrepen.
• Efficiëntie: Gesloten vragen zijn een efficiënte manier om snel informatie te verzamelen.
• Duidelijkheid: Gesloten vragen leiden tot duidelijke antwoorden.

Waarom zijn gesloten vragen belangrijk?

• Snel informatie verzamelen: Gesloten vragen zijn een effectieve manier om snel te weten te komen of iemand iets wel of niet weet, of om een ​​specifiek detail te verduidelijken.
• Begrip controleren: Gesloten vragen kunnen worden gebruikt om te controleren of de ander de instructies of informatie heeft begrepen.
• Beslissingen nemen: Gesloten vragen kunnen nuttig zijn bij het nemen van beslissingen door gerichte informatie te verzamelen.
• Structuur: Gesloten vragen kunnen een gesprek structureren en focussen op specifieke onderwerpen.

Hoe worden gesloten vragen in de praktijk toegepast?

• Kennisoverdracht: Gesloten vragen worden vaak gebruikt in de les om te controleren of leerlingen de stof begrijpen.
• Toetsen en examens: Gesloten vragen zijn een veelgebruikte vorm van toetsing.
• Medische consulten: Artsen gebruiken gesloten vragen om symptomen te diagnosticeren.
• Klantenservice: Gesloten vragen kunnen worden gebruikt om te achterhalen wat een klant wil of wat er mis is met een product.

Praktijkvoorbeeld

Een bedrijfsleider wil graag weten of de sollicitant werkervaring heeft. Een voorbeeldvraag is dan: ''Heeft u al eerder gewerkt in een horecabedrijf?''

Aandachtspunten

• Gebruik ze niet te veel: Te veel gesloten vragen kunnen een gesprek saai en oninteressant maken.
• Varieer je vragen: Wissel af tussen open en gesloten vragen om een ​​dynamisch gesprek te creëren.
• Stel de juiste vragen: Zorg ervoor dat de vragen relevant zijn voor de situatie en het doel van het gesprek.
• Wees respectvol: Vermijd het gebruik van gesloten vragen om de ander te overhoren of te betuttelen.

Een heteroanamnese is het verzamelen van informatie over de gezondheid en het welzijn van een persoon van een andere persoon dan de patiënt zelf. Dit kan nodig zijn wanneer de patiënt zelf niet in staat is om informatie te geven, zoals bij jonge kinderen, mensen met een verstandelijke beperking, of mensen die bewusteloos zijn.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van een heteroanamnese?

• Informatiebron: De informatie wordt verkregen van een informant, die iemand anders is dan de patiënt.
• Doel: Het doel is om informatie te verzamelen over de gezondheid, het welzijn en de functionele vaardigheden van de patiënt.
• Type informatie: De informatie kan bestaan uit medische geschiedenis, symptomen, medicatiegebruik, sociale en emotionele status, en dagelijkse activiteiten.
• Betrouwbaarheid: De betrouwbaarheid van de informatie hangt af van de kennis en het geheugen van de informant.

Waarom is een heteroanamnese belangrijk?

• Inzicht in de gezondheid van de patiënt: De heteroanamnese kan waardevolle informatie over de gezondheid van de patiënt geven, die de patiënt zelf niet kan of wil geven.
• Vroegtijdige signalering van problemen: De heteroanamnese kan helpen om problemen vroegtijdig te signaleren, zodat er passende maatregelen kunnen worden genomen.
• Betere zorg: De heteroanamnese kan de zorgverlener helpen om een completer beeld van de patiënt te krijgen en betere zorg te bieden.

Wat is de toepassing van een heteroanamnese in de praktijk?

• Kindergeneeskunde: Heteroanamnese is een belangrijk instrument in de kindergeneeskunde, omdat jonge kinderen zelf nog niet alle informatie over hun gezondheid kunnen geven.
• Geriatrie: Heteroanamnese is ook belangrijk bij ouderen, die mogelijk cognitieve problemen hebben of moeite hebben om te communiceren.
• Gehandicaptenzorg: Heteroanamnese is van belang bij mensen met een verstandelijke beperking, die niet in staat zijn om zelfstandig te communiceren.
• Noodsituaties: In noodsituaties, wanneer de patiënt bewusteloos is of niet in staat is om te communiceren, is de heteroanamnese de enige manier om informatie over de gezondheid van de patiënt te verzamelen.

Praktijkvoorbeeld

Een arts praat met de ouders van een kind over de gezondheid van het kind. De ouders kunnen informatie geven over de medische geschiedenis van het kind, de symptomen die het kind heeft, en de medicatie die het kind gebruikt.

Kritische kanttekeningen

• Betrouwbaarheid: De betrouwbaarheid van de informatie hangt af van de kennis en het geheugen van de informant.
• Objectiviteit: De informant kan onbewust subjectieve informatie geven.
• Privacy: De informant kan privacygevoelige informatie over de patiënt delen.

In een professioneel gesprek is een observator iemand die aanwezig is bij het gesprek, maar niet actief deelneemt aan de discussie. De observator neemt waar wat er wordt gezegd en gedaan, en maakt aantekeningen om deze informatie later te gebruiken.

De rol van de observator kan verschillende doelen hebben. De observator kan bijvoorbeeld:

• Zorgen voor een objectieve verslaglegging van het gesprek.
• Noteren van belangrijke afspraken and actiepunten.
• Inzichten verschaffen in de interactie tussen de deelnemers.
• Feedback geven aan de deelnemers over hun communicatieve vaardigheden.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van een goede observator?

• Neutrale houding: De observator neemt geen partij en oordeelt niet over de deelnemers of de inhoud van het gesprek.
• Goede observatievaardigheden: De observator kan goed letten op details en kan de non-verbale communicatie van de deelnemers interpreteren.
• Goede luistervaardigheden: De observator kan goed luisteren naar wat er wordt gezegd en kan de kern van de zaak samenvatten.
• Discretie: De observator gaat vertrouwelijk om met de informatie die hij of zij tijdens het gesprek verzamelt.

Waarom is een observator belangrijk?

Een goede observator kan een waardevolle bijdrage leveren aan een professioneel gesprek door:

• Zorg te dragen voor een objectieve verslaglegging van het gesprek. Dit kan nuttig zijn om achteraf terug te kijken op het gesprek of om afspraken na te komen.
• Belangrijke afspraken en actiepunten vast te leggen. Zo is er geen misverstand over wat er is afgesproken en wie wat moet doen.
• Inzichten te verschaffen in de interactie tussen de deelnemers. De observator kan zien hoe de deelnemers met elkaar omgaan en wat de dynamiek in de groep is.
• Feedback te geven aan de deelnemers over hun communicatieve vaardigheden. De observator kan de deelnemers tips geven over hoe ze hun communicatie kunnen verbeteren.

Hoe wordt een observator in de praktijk toegepast?

De rol van de observator kan per situatie verschillen. In sommige gevallen is er een formeel aangewezen observator, bijvoorbeeld bij een onderhandeling of een mediatietraject. In andere gevallen is er geen formele observator, maar neemt iemand in de groep de rol van observator op zich.

• Bereid je voor op het gesprek: Lees de agenda en verdiep je in het onderwerp van het gesprek.
• Neem een neutrale houding: Ga niet in discussie met de deelnemers en oordeel niet over hun meningen.
• Maak aantekeningen: Noteer belangrijke punten, afspraken en actiepunten.
• Let op de non-verbale communicatie: Observeer hoe de deelnemers met elkaar omgaan en wat hun lichaamstaal zegt.
• Geef feedback na het gesprek: Bespreek met de deelnemers wat je hebt waargenomen en geef ze feedback over hun communicatieve vaardigheden.

Praktijkvoorbeeld

Een team voert een brainstorm over een nieuw product. De teamleider vraagt ​​een van de teamleden om als observator te fungeren. De observator maakt aantekeningen van alle ideeën die worden geopperd en let op hoe de teamleden met elkaar omgaan. Na de brainstorm bespreekt de observator de bevindingen met de teamleider. De observator kan bijvoorbeeld zien dat er een paar teamleden zijn die erg dominant zijn en dat andere teamleden niet aan het woord komen. De teamleider kan deze informatie gebruiken om de volgende brainstormssessie te verbeteren.

Kritische kanttekeningen

De rol van de observator kan ingewikkeld zijn. Het is belangrijk dat de observator neutraal blijft en niet in de verleiding komt om mee te doen aan de discussie. De observator moet ook discreet omgaan met de informatie die hij of zij verzamelt.

Als de observator niet goed getraind is, kan hij of zij verkeerde conclusies trekken uit wat hij of zij waarneemt. Het is daarom belangrijk om te kiezen voor een ervaren observator die goed weet wat hij of zij doet.