HC3. Bouwplan van het Menselijk Lichaam Algemene Inleiding

Over dit college

In welke stand kunnen wij het menselijk lichaam beschrijven?

De anatomische positie:

• Handpalmen naar voren gericht
• Links en rechts wordt vanuit de persoon in kwestie beredeneerd
• De mens staat rechtop, niet:
  • Supine: op de rug liggend
  • Prone: op de buik liggend

Anatomische vlakken:

• Frontaal/coronaal vlak:
  
  • Plakken recht naar beneden, van neus naar achter
  • Frons = voorhoofd in het Latijn
• Transversaal vlak:
  
  • Dwarse vlakken
  • Transuent = dwars in het Latijn
• Sagittaal vlak:
  
  • Van links naar rechts verticale plakken
  • Sagittaal = pijlvormig, in de richting van een pijl
  • Mediaal vlak → sagittaal vlak door het midden van het lichaam

Deze posities worden gebruikt om secties te beschrijven.

• Longitudinale secties gaan door de lengte door het lichaam
• Transversale secties gaan horizontaal door het lichaam
• Oblique secties gaan diagonaal door het lichaam

Richtingen en posities van het menselijk lichaam:

• Anterior → voorin het lichaam
• Posterior → achterin het lichaam
• Superior → bovenin het lichaam
• Inferior → onderin het lichaam
• Lateraal → van het midden af
• Bilateraal → aan beide kanten
• Contralateraal → aan de tegenovergestelde kant
• Ipsilateraal → aan dezelfde kant
• Unilateraal → aan één kant
• Mediaal → midden
• Ventraal → zijde van het maag/holte
• Dorsaal → rugzijde
• Craniaal → zijde waar het hoofd gelegen is
• Caudaal → zijde waar de staart gelegen is
• Proximaal → dichtbij
• Distaal → ver weg
• Dorsaal → achterzijde van de hand
• Palmair → waar de handpalm ligt
• Plantair → waar de voetzool ligt
• Superficiaal → dichtbij het oppervlak
• Intermediaal → tussen superficial en deep in
• Deep → ver weg van het oppervlak

De lichaamsslagader

Het is nodig precies te kunnen omschrijven waar in het lichaam je zit. Bijvoorbeeld bij de aorta, een grote lichaamsslagader:

• Aorta ascendens → het stijgende deel van de aorta
• Arcus aortae → de aortaboog
• Aorta descendens thoracalis → het dalende deel van de aorta dat zit in de thorax (borstholte)
• Aorta descendens abdominalis → het delende deel van de aorta in de buik
• Arteria iliaca communis dextra en sinistra
  
  • Arteria: slagader
  • Communis: de gemeenschappelijke
  • Dextra: rechts
  • Sinistra: links
  • Iliaca: de slagader is vernoemd naar het bot
• Arteria femoralis: slagader bij het bovenbeen (femur)
• Arteria tibialis: slagader bij het scheenbeen (tibia)

Topografische anatomie

Het lichaam wordt verdeeld in verschillende onderdelen:

• Hoofd
• Nekdeel
• Borstgebied (thorax)
• Abdomen
• Bekken
• Onderste extremiteit: Benen
• Bovenste extremiteit: Armen

Een arts kijkt altijd van inferior naar superior, dus van onder naar boven. Plakjes worden dus van onder bekeken.

Onderscheid rompwand en extremiteiten:

Soms is het onduidelijk wat bij de romp en wat bij de extremiteiten hoort.

Rompwand:

• M. obliquus externus abdominalis: schuine buitenste buikspier
• Bekkengordel 
  
  • Os coxae
  • Os sacrum

Extremiteit:

• Musculus pectoralis major (grote borstspier)
• Serratus anterior (voorste gezaagde spier)
• Schoudergordel
  • Clavicula
  • Scapula

Onderscheid borst en buik (thorax en abdomen):

• Het diafragma vormt een volledige scheiding tussen de thorax en abdomen
• De positie van het diafragma bepaalt de positie van de interne organen

Daarnaast bepaalt de positie van het diafragma de positie van de interne organen.