Dit oefententamen is gebaseerd op het oude curriculum en omvat het gedeelte Burgerlijk Procesrecht. Inhoudelijk is het oefententamen een prima voorbereiding op het vak Burgerlijk- en Bestuursprocesrecht.

Vragen

Vraag 1

Welke soorten vonnissen kunnen in beginsel niet worden uitgesproken door de kortgedingrechter?

Vraag 2

Onredelijke vertraging in de procedure moet zoveel mogelijk voorkomen worden. In hoeverre is hier een taak voor de rechter weggelegd? Besteed in uw antwoord aandacht aan de jurisprudentie van het EHRM en aan relevante bepalingen in de Nederlandse wet.

Vraag 3

Bolderman, een schilder die in Amsterdam woont, heeft een schilderij voor Alewijnse gemaakt, die in Groningen woont. Ondanks het feit dat Alewijnse hiervoor de afgesproken prijs van 4.356,- euro heeft betaald, wenst Bolderman het schilderij te behouden. Alewijnse dagvaardt Bolderman in een bodemprocedure en vordert levering van het schilderij.

a. Welke rechter is bevoegd van het geschil kennis te nemen? Bespreek in uw antwoord ook de sectorcompetentie en de relatieve competentie.

Bolderman stelt op zijn beurt dat hij nog 21.000,- euro van Alewijnse te vorderen heeft. Dit bedrag is Alewijnse hem schuldig, omdat Bolderman schilderwerkzaamheden in het nieuwe kantoorpand van Alewijnse heeft verricht en een ander schilderij nog niet betaald is.

b. Kan Bolderman in deze procedure een tegenvordering ter hoogte van 21.000,- euro instellen? Bespreek zo nodig de competentievraag in uw antwoord.

Alewijnse wil dat het schilderij zo snel mogelijk door Bolderman aan hem wordt afgegeven, zodat het binnen een maand, met het oog op de opening van zijn kantoor, aan de wand kan prijken.

c. Welke drie procedures kan Alewijnse benutten om zo spoedig mogelijk afgifte van het schilderij te bewerkstelligen?

Vraag 4

Jantiene de Vries en Karel Jansen zijn een jaar geleden gescheiden. Karel betaalt partneralimentatie aan Jantiene. Als Karel hoort dat Jantiene met haar nieuwe partner samenwoont, verzoekt hij de rechter om de alimentatie op nihil te stellen. Jantiene wordt door de griffier opgeroepen voor de mondelinge behandeling en dient tijdig een verweerschrift in. Op de mondelinge behandeling doen Karel en Jantiene elk hun zegje.

Na de mondelinge behandeling is de rechter er niet van overtuigd dat Jantiene inderdaad samenwoont. Na lezing van Karels verzoekschrift ziet de rechter dat Karel van deze stelling bewijs door middel van getuigen heeft aangeboden. Karel wil de buurvrouw van Jantiene doen horen. De rechter heeft echter op de mondelinge behandeling van Jantiene begrepen dat deze buurvrouw 95 jaar is, bijna blind en doof. Hij denkt niet dat de buurvrouw iets zinnigs kan verklaren en vraagt zich af of hij kan weigeren de vrouw als getuige te horen.

a. Moet de rechter de buurvrouw als getuige horen of mag hij dat in de gegeven omstandigheden weigeren?

Op donderdag 13 januari 2005 wijst de rechter het verzoek van Karel toe. Op 2 augustus 2005 verstuurt de griffie de beschikkingen naar Karel en Jantiene, die niet wisten dat de rechter al een beschikking zou gaan geven. Jantiene is uiteraard niet gelukkig met de beschikking. Zij wil hoger beroep instellen.

b. Staat tegen deze beschikking hoger beroep open? Zo nee, waarom niet. Zo ja, wat is dan de laatste dag dat hoger beroep open staat?

Ga er voor het vervolg van de vraag vanuit dat Jantiene tijdig hoger beroep heeft ingesteld. In hoger beroep wijst de rechter op 22 september 2005 een nieuwe beschikking. In het dictum van deze beschikking wordt bepaald dat Karel vanaf 1 februari 2008 geen alimentatie meer hoeft te betalen. Uit de overwegingen blijkt echter dat de rechter 1 februari 2005 bedoeld heeft.

c. Wat kan Karel het beste tegen deze beschikking doen? Hoe moet hij dit aanpakken?

Vraag 5

Willem huurt van Jozef vanaf 1 januari 2005 een huis te Maastricht. De afgesproken maandelijkse huurtermijn bedraagt 1.500,- euro. Nadat Willem zijn intrek in het huis heeft genomen, constateert hij ernstig achterstallig onderhoud. Willem spreekt Jozef hierop ogenblikkelijk aan, maar Jozef onderneemt geen enkele actie. Willem laat vervolgens aan Jozef weten de betaling van de maandelijkse huurtermijnen op te schorten totdat voldoende onderhoud gepleegd is. Jozef stapt nu naar de kantonrechter en vordert de veroordeling van Willem tot betaling van de achterstallige huurpenningen. Boos omtrent de door Jozef reeds genomen juridische stappen laat Willem hem weten dat hij toch niet zal betalen en dat het Jozef onmogelijk zal worden gemaakt om zich eventueel te verhalen op vermogensbestanddelen van Willem. Gealarmeerd door deze uitlatingen laat Jozef op 14 februari 2005 door zijn deurwaarder beslag leggen op Willem’s peperdure Britse sportauto: een Aston Martin met een geschatte waarde van 350.000,- euro. Tot woede van Willem moet hij tevens zijn autosleutels en papieren afgeven, aangezien de auto door de deurwaarder direct wordt meegenomen naar elders.

Geef aan welke twee bewarende maatregelen hier precies tegen Willem worden ondernomen.

Vraag 6

Boer Frissen verkoopt zijn boomgaard op 1 juni 2005 aan De Vries voor 150.000 euro. Een week later – voordat de boomgaard aan De Vries is overgedragen – blijkt dat Frissen de boomgaard voor een betere prijs kan verkopen aan een zekere Loomans. Frissen bezwijkt voor de verleiding en verkoopt de boomgaard op 8 juni 2005 voor 200.000 euro aan Loomans. De Vries staat erop dat de boomgaard aan hem wordt geleverd en wil onmiddellijk conservatoir beslag tot levering op de boomgaard laten leggen.

a. Welke stappen moet De Vries (laten) nemen om te bewerkstelligen dat op de boomgaard een rechtsgeldig conservatoir beslag tot levering wordt gelegd, zodat een eventuele latere overdracht door Frissen aan Loomans wordt geblokkeerd?

b. Geef aan welke drie juridische gevolgen het eventueel in weerwil van het beslag overdragen van de boomgaard aan Loomans zou kunnen hebben.

De Vries maakt tijdig de hoofdzaak aanhangig.

c. Hoe moet De Vries zijn vordering inrichten om te bewerkstelligen dat de boomgaard aan hem wordt geleverd zonder dat daarvoor de medewerking van Frissen noodzakelijk is?

Antwoordindicatie

Vraag 1

Zuiver constitutieve en declaratoire vonnissen mag de kortgedingrechter gezien het voorlopige karakter van voorzieningen in kort geding in beginsel niet wijzen.

(CBP paragraaf 12.1 e.v.)

Vraag 2

Zowel het EHRM (Capuano/Italië) als de Nederlandse wetgever (art. 20 Rv) vinden dat de rechter ambtshalve moet waken tegen onredelijke vertraging van het geding.

(CBP paragraaf 2.1.2)

Vraag 3

a. Art. 42 RO: Rb bevoegd. De vordering tot levering is een vordering van onbepaalde waarde, waarbij duidelijke aanwijzingen bestaan dat de vordering geen hogere waarde vertegenwoordigt dan 25.000,= euro, zie art. 93 sub b. De zaak zal dus door de sector kanton worden behandeld. Relatieve bevoegdheid: woonplaats gedaagde is Amsterdam, dus op grond van art. 99 Rv is de rechter te Amsterdam bevoegd.

(CBP paragraaf 3.2 e.v.)

b. Op grond van artikel 136 Rv is gedaagde bevoegd een eis in reconventie in te stellen. Voor behandeling van de vordering in dezelfde procedure is nodig dat een rechter bevoegd is over beide vorderingen te oordelen. Of dit mogelijk is, is afhankelijk van de vraag of de samenhang tussen de vorderingen zich tegen afzonderlijke behandeling verzet.

Als in casu aan dit vereiste is voldaan, geldt op grond van artikel 97 Rv dat een zaak in reconventie ook in afwijking van de artikelen 93 tot en met 96 behandeld en beslist wordt door de rechter die de hoofdzaak behandelt en beslist. In casu kan de kantonrechter dus ook oordelen over de vordering in reconventie, alhoewel die een bedrag beloopt boven de competentiegrens ex artikel 93 sub a Rv.

Verzet de samenhang zich niet tegen afzonderlijke behandeling, dan moet de vordering in een afzonderlijke procedure door de sector civiel worden behandeld, nu het gevorderde bedrag is gelegen boven de in artikel 93 sub a Rv genoemde grens van 25.000 euro.

(CBP paragraaf 5.1 en 3.2 e.v.)

c. A kan:

de voorzieningenrechter van de rechtbank een onmiddellijke voorziening bij voorraad vragen, nu het een spoedeisende zaak betreft, op grond van artikel 254 lid 1 Rv;

deze voorziening vragen aan de kantonrechter, op grond van artikel 254 lid 4 Rv en

in de bodemprocedure een voorlopige voorziening vragen als bedoeld in artikel 223 Rv, voor de duur van het geding, nu deze vordering samenhangt met de hoofdvordering (lid 2).

(CBP paragraaf 11.3.2)

Vraag 4

a. De rechter moet het verhoor toestaan. Volgens art. 284 Rv is art. 166 in de verzoekschriftprocedure van overeenkomstige toepassing. Art. 166 geeft een recht op het leveren van getuigenbewijs, indien bewijs door getuigen bij de wet is toegestaan en de door de partij aangeboden feiten betwist zijn en tot de beslissing van de zaak kunnen leiden. De rechter heeft derhalve slechts beperkte mogelijkheden om een getuigenverhoor te weigeren.

De prognose over hetgeen de getuigen kunnen/zullen verklaren is niet toegestaan als grond voor het weigeren van getuigenbewijs.

(CBP paragraaf 7.2.1)

b. Tegen de beschikking staat hoger beroep open. Weliswaar is de beroepstermijn op grond van 806 Rv drie maanden vanaf de uitspraak en is deze termijn al verstreken op 13 april 2005 (laatste dag was 13 april 2005).

(CBP paragraaf 10.2.2)

c. Karel kan om verbetering vragen (31 Rv). Dit kan bij een kennelijke fout.Dit ‘verzoek’ kan informeel worden gedaan (brief, e-mail, fax). De verzoekschriftprocedure is niet van toepassing.

(CBP paragraaf 9.6)

Vraag 5

Een conservatoir verhaalsbeslag onder schuldenaar ex art. 711 Rv. Doordat de sportauto uit handen van Willem wordt genomen, gaat het in casu tevens om gerechtelijke bewaring ex art. 709 Rv.

(CBP paragraaf 18.3.1 e.v.)

Vraag 6

a. Verlof vragen bij de voorzieningenrechter van het arrondissement waarbinnen de boomgaard ligt, art. 700 lid 1 Rv.

Een deurwaarder benaderen die door het opmaken van een proces-verbaal beslag legt (art. 504) op grond van art. 734 jo. 702

Het proces-verbaal van beslaglegging moet worden ingeschreven in de registers (art. 505 lid 1 Rv) om derden werking te verkrijgen en dient vervolgens aan Frissen te worden betekent, binnen drie dagen na de inschrijving (op straffe van nietigheid). Vervolgens dient binnen de door de voorzieningenrechter in het verlof bepaalde termijn de hoofdzaak aanhangig gemaakt te worden, art. 700 lid 3.

(CBP paragraaf 18.2)

b. De overdracht heeft jegens de Boerenleenbank geen werking, aangezien door het beslag Frissen relatief beschikkingsonbevoegd is geworden ex art. 734 jo.726 jo. 505 lid 2 Rv.

Frissen zou zich jegens de Boerenleenbank tevens onrechtmatig hebben gedragen (art. 6:162 BW). En Frissen zou tevens een strafbaar feit plegen ex art. 198 Sr.

(CBP paragraaf 7.2.1 en 18.3 e.v.)

c. Tegen Frissen in een bodemprocedure levering van de boomgaard vorderen met daaraan gekoppeld een veroordeling tot reële executie ex art. 3:300 BW. Dat wil zeggen een vordering inhoudende dat het vonnis dezelfde kracht zal hebben als een in wettige vorm opgemaakte akte (transportakte) of dat een door de rechter aan te wijzen vertegenwoordiger de handeling zal verrichten

(CBP paragraaf 12.1)