How Moroccan-Dutch parents learn in communities of practice: Evaluating a bottom-up parenting programme - Beurden - Universiteit Utrecht

Beurden

How Moroccan-Dutch parents learn in communities of practice: Evaluating a bottom-up parenting programme

Abstract

Alternatief perspectief op evaluatie van ouderprogramma’s: top-down programma’s werken vaak niet goed voor immigrantenouders, bottom-up mist vaak bewijs. Resultaten: programma biedt een sociale leerplek waarin ouders zichzelf gebruikten als bron om collectief over ouderschap te leren. Bovendien ouders waren bewust betrokken in leerzame interacties in leerplekken die zich bevonden in hun sociale netwerk.

Inleiding

Migratie kan een uitdaging zijn: ouderschapspraktijken destabiliseren en veranderen snel. Ouderprogramma’s sluiten niet altijd aan: taalbarrière, gebrek aan culturele sensitiviteit, machtsverhouding, risico van disempowerment > meer onderzoek naar bottom-up programma’s. definitie bottom-up: aanmoediging van participerend kiezen op microniveau door betrokkenheid van lokale stakeholders. Perspectief van ouders, ervaring en participatie zijn kernprincipes voor steun en leren.

Theoretisch raamwerk

Een ‘community van oefenen’ als sociale leerplek

Community of practice: sociale leerplekken gevormd door mensen die betrokken zijn in dezelfde praktijk en het belang delen om die praktijk zinnig te maken. Leren wordt hierin gezien als aanwezig in interacties tussen mensen: het uitwisselen van kennis, vaardigheden en steun omtrent een bepaalde praktijk > constant betekenisgeven aan die praktijk, in wat voor referentiekader het behoort, en wie zij zijn als ze participeren in die praktijk > leden van een CoP delen specifieke competenties die hen onderscheidt van niet-leden, en ze ontwikkelen een betekenisvolle (collectieve) identiteit. Zo kunnen migrantenouders navigeren door diverse ouderschapsconcepten die aanwezig zijn in hun dagelijkse leven. Een CoP beschrijf je sociale processen waarbij migrantenouders kunnen leren, omdat het gaat om het leren en de ontwikkeling vanuit het perspectief van degene die leert, meer dan het voorschrijven hoe leren moet plaatsvinden.

‘learning citizenship’ als drijfveer voor collectief leren

Learning citizenship: de mate waarin mensen open en bereid zijn om te leren van elkaar en de mate waarin zij zich verantwoordelijk voelen voor het beheer van hun deelname aan leerpartnerschappen. Dit ‘learning citizenship’ kan niet opgelegd worden. Het kan wel gevoed worden. Learning citizenship kan gezien worden als zowel een aspect van gemeenschapsvorming als een leeruitkomst van de verbondenheid van mensen in een CoP, dit is afhankelijk van de duur van de learning community.

Huidige studie

Empirische studie die kijkt naar het sociale leerproces van Marokkaans-Nederlandse ouders die participeren in het interculturele bottom-up ouderprogramma Youth of Today.

Achtergrond: interculturele bottom-up programma Youth of Today

Dit programma wil steun bieden aan Marokkaans-Nederlandse ouders in het opvoeden van hun tieners in multiculturele stadsgebieden. Hoe? Bewustzijn creëren van ouderschapsstijl, uitbreiden van opvoedingsconcepten en vaardigheden, verbeteren van familiecommunicatie, steunnetwerken uitbreiden en ouders helpen om diverse opvoedingsconcepten te verbinden in hun multiculturele omgeving. Trainers hebben dezelfde achtergrond. YoT wordt aangeboden aan al bestaande groepen van mensen die al samen kwamen (bijv. moskee, buurtcentrum).

Methode

Resultaten

Het gebruik van zichzelf en anderen als leerbron binnen YoT door deelnemers

Participanten namen deel aan peer-to-peer leerinteracties die gingen over specifieke opvoedingsvraagstukken. Trainers moedigden deze uitwisselingen aan door het introduceren van diverse perspectieven/praktijken om zo reflectie en dialoog binnen de groep aan te wakkeren. Andere manieren van leerinteracties: collectieve reflecties op migratie-ervaringen, hieruit individuele en collectieve vaardigheden en kennisgaten, bieden van emotionele steun onder participanten en discussiëren en reflecteren op leerervaringen.

Het gebruik van zichzelf en anderen als leerbron buiten YoT

Na het programma rapporteerden meer ouders dat ze leerinteracties buiten de sessies hadden, en er was een kwalitatief verschil gevonden in reflecties vergeleken met voor het programma. Ouders initieerden leeruitwisselingen en steun meer bewust. Uit analyse blijkt dat vooral moeders zich gesteund voelen door YoT om kennis door te geven aan andere moeders buiten de sessie.

Erkenning van participanten van individueel leren

Participanten zagen zichzelf steeds meer als ‘leerders’. Ouders wilden steeds meer leren omdat ze merkten hoe nieuwe perspectieven en praktijken hen ondersteunden in het ouderschap. Verschil vaders en moeders: vaders zagen de geleerde dingen vaker als ‘nieuw’, en hoe het geleerde hun toekomstige leren bepaalde. Moeders praatten meer over de kennis in het programma die hen al bekend was (als ‘reminder’).

Erkenning van participanten van collectief leren

Ouders kregen meer de behoefte om samen te leren.

Discussie

Het individuele leren van ouders is verweven met het leren als groep. Ouders leren dat ze als leerbronnen voor anderen kunnen fungeren, en zelf van andere ouders kunnen leren. Door in het programma de ervaringen en culturele kennis van ouders een rol te laten spelen, staan ouders meer open voor het programma. Dit is een horizontale benadering van het opbouwen van kennis en leren, waarbij er wordt uitgegaan dat er expertise bij de ouders ligt.

Conclusie

Lezen.

1. De studie van Van Beurden, De Haan & Jongmans (2018) laat zien dat collectieve bottom-up opvoedondersteuningsinterventies als Youth of Today! (Shabab van Nu!) ervoor zorgen dat individuele en collectieve leerprocessen van opvoeders met elkaar vervlecht raken. Op welke vier manieren gebeurt dit volgens de onderzoekers?
   1. Het programma formaliseerde bestaande groepen als sociale leerruimten
   2. Het laat zien hoe participanten hun peer-to-peer leerinteracties binnen en buiten de sociale leerruimten trekken, naar hun eigen sociale netwerken trekken
   3. Door aanbieden van meertalig programma en inclusie van verschillende theorieën worden taal- en cultuurbarrières onderschept
   4. Plaatsen van eigen ervaringen à Horizontale benadering.