Werkcollege week 3 Inleiding Strafrecht

Opdrachten 

1. a. Opzettelijke handelen betekent: willens en wetens. De dader die opzettelijk handelt of nalaat, weet waar hij mee bezig is en hij wil het ook doen 
   b. Opzet met bedoeling (haal een pistool, richt op persoon en schiet) 
   Voorwaardelijk opzet (taart gemaakt om man te vergiftigen, maar de vrouw eet van de taart i.p.v. de man. De opzet was niet om de vrouw te vermoorden, maar wel waarschijnlijk) 
   Opzet met noodzakelijk bewustzijn (boot verzekerd en laten zinken maar bemanning laten doden. Niet bedoeling mensen laten zinken, maar de kans is 100% zeker dat bepaald gevolg intreedt. Het zinken van boot opzet met bedoeling, maar doden van bemanning voorwaardelijk opzet) 
   De gradatie die in casu bewezen moet worden is. (Art. 310) --> met het oogmerk, wegnemen (ingeblikte opzet).  

Woorden die duiden op opzet: opzettelijk, wetende dat, wist en ingeblikt opzet (in marteling zit al opzet, verkrachting is ook opzet) --> voorwaardelijk opzet voldoende 

Oogmerk --> bedoeling 

2. a. Omdat iemand die een ontploffing teweegbrengt alsnog kan worden aangemerkt tot brandstichting. Daarnaast heeft hij het risico opzettelijk genomen om de vuurpijl aan te steken. Dit gaat gepaard met consequenties als het fout gaat 
   b. Voorwaardelijk opzet 

3. Schuld als bestanddeel, aldus culpa. Er is sprake van bewuste culpa, want ze heeft eraan gedacht en zelf erom gelachen. Ze heeft duidelijk aan de gevolgen gedacht en heeft hier niet naar gehandeld. Er kan dus worden bewezen dat aan het bestanddeel van schuld in de delictsomschrijving van dood door schuld kan worden voldaan 

Voorwaardelijk opzet: 

Bewust aanvaarden van de aanmerkelijk kans. Drie componenten: 

• Kans component (aanmerkelijk kans dat onwenselijk gevolg intreedt) 
  - Algemene ervaringsregels (je kan het aanvoelen) 
  - Alle feiten en omstandigheden van het geval (ernst van het gevolg niet belangrijk. Puur naar de gedraging. Is er sprake van een aanmerkelijk kans) 

• Kenniscomponent (was de verdachte bewust van de aanmerkelijke kans) 
  - Feitelijk op te halen uit de casus (door bv iets wat hij heeft gezegd) 
  - Objectiveren/normaliseren (zou een derde het als een gevaar kwalificeren) 

• Wilscomponent (heeft de verdachte de aanmerkelijke kans aanvaardt of voor lief heeft genomen) 
  - Kijken naar de casus 
  - Objectiveren/normaliseren (in Porsche-arrest is de vraag is hier sprake van opzet. Hier is sprake van contra-indicaties. Ook al in eerste instantie sprake is van opzet. Je moet ook zien dat er ook sprake was van indicaties die ervoor zorgen dat willens er niet was, omdat hij telkens zijn inhaalpoging afbrak) 
  Bij het bumperkleven-arrest gaat een persoon vlak achter een andere rijden. En de man zegt tegen de brouw dat ze haar gordel om moet doen, omdat hij hard gaat remmen. Dit remmen zorgt voor opzet omdat hij het wist. Ook heeft hij dit aanvaardt. Er is dus wel sprake van opzet 

Culpa (schuld als bestanddeel): 

Verwijtbare, aanmerkelijke onzorgvuldigheid. Onderscheid tussen: 

• Objectieve zijde: Is er sprake van aanmerkelijk onvoorzichtig handelen? 
  - Feiten en omstandigheden 
  - Welke normoverschrijdingen en hoeveel? 
  - Garantenstellung (voor sommige functies of mensen ligt de norm anders. Een kickbokser weet bijvoorbeeld hoe hard hij mag slaan. Bij een verpleegkundige wordt geacht gefocust te zijn. Verpleegster-arrest was oververmoeid en wordt gevraagd te assisteren bij de operatie en geeft het verkeerde flesje om in te spuiten. Is er sprake van onachtzaam handelen? Hoge Raad zegt dat zij een opleiding heeft gehad en desnoods moet navragen bijvoorbeeld. En dus is door Garantenstellung dood door schuld 
  - Geoorloofd risico? Een voetballer weet dat hij tot op zekere hoogte letsel kan verwachten. In de gang van de universiteit zou dat gek zijn. Dit is dus de andere kant van Garantenstellung. Er is dus wederrechtelijk gehandeld 

• Subjectieve zijde: Is er sprake van verwijtbare onzorgvuldigheid? Kon de verdachte anders handelen? 
  - Exceptionele omstandigheid (kan de dader zich beroepen op schulduitsluitingsgrond. Bijvoorbeeld een klant richt een pistool op een taxichauffeur waardoor hij te hard moest rijden. Er is dus sprake van verwijtbaarheid 

In culpa zit dus wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid 

Twee vormen van schuld: 

• Bewuste culpa --> op de hoogte van het gevaar, maar heeft de kans verkeerd ingeschat (ik kan nog wel even inhalen) 

• Onbewuste culpa --> verpleegster-arrest, diegene was niet bewust van het gevaar maar had wel moeten zijn 

Vraag 1 

In de delictsomschrijvingen van strafbare feiten die als misdrijven zijn aangewezen, is altijd een 

subjectief bestanddeel opgenomen. 

a) Dit is juist; 

b) Dit is onjuist. 

A

Vraag 2 

Welke stelling over opzet is juist? 

a) In opzet ligt de wederrechtelijkheid besloten; 

b) onvoorwaardelijk opzet is de laagste gradatie van opzet; 

c) opzet laat zich omschrijven als willens en wetens handelen of nalaten; 

d) opzetdelicten staan alleen in het Wetboek van Strafrecht. 

C  

Vraag 3 

Mishandeling is een doleus delict, want er is sprake van ingeblikt opzet. 

a) Dit is juist; 

b) Dit is onjuist. 

 A 

Vraag 4 

In een doleuze delictsomschrijving is het opzet altijd gericht op alle bestanddelen. 

a) Dit is juist; 

b) Dit is onjuist. 

B

Vraag 5 

Jonathan wordt vervolgd als medepleger van opzettelijke brandstichting (art. 47 lid 1 onder 1° jo. 157 onder 1° Sr). Waar dient zijn opzet als medepleger op gericht te zijn? 

a) Alleen op het medeplegen; 

b) Alleen op de opzettelijke brandstichting; 

c) Noch op het medeplegen noch op de opzettelijke brandstichting; 

d) Zowel op het medeplegen als op de opzettelijke brandstichting. 

D  

Vraag 6 

In de zaak van het arrest Schieten in de kroeg (NJ 2001/4) is sprake van twee slachtoffers. Welke gradatie van opzet acht u aanwezig ten aanzien van het eerste slachtoffer en ten aanzien van het tweede slachtoffer? 

a) Ten aanzien van het eerste slachtoffer is sprake van opzet met bedoeling. Ten aanzien van het tweede slachtoffer is sprake van voorwaardelijk opzet; 

b) Ten aanzien van het eerste slachtoffer is sprake van voorwaardelijk opzet. Ten aanzien van het tweede slachtoffer is sprake van zuiver opzet; 

c) Ten aanzien van beide slachtoffers is sprake van zuiver opzet; 

d) Ten aanzien van het eerste slachtoffer is sprake van opzet met noodzakelijkheidsbewustzijn. Ten aanzien van het tweede slachtoffer is sprake van bewuste culpa. 

A

Vraag 7 

Welke bewering met betrekking tot opzet is niet juist? 

a) In het Porsche-arrest (NJ 1997/199) heeft de Hoge Raad overwogen dat uit het rijgedrag van de verdachte kon worden afgeleid dat hij zich willens en wetens heeft blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat andere verkeersdeelnemers ten gevolge van zijn handelswijze van het leven zouden worden beroofd; 

b) In het Schieten in de kroeg-arrest (NJ 2001/4) heeft de Hoge Raad overwogen dat door de wijze waarop en de omstandigheden waaronder de verdachte heeft gehandeld hij zich willens en wetens heeft blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat hij een andere bezoeker dodelijk zou treffen. 

c) In het Bumperkleven-arrest (NJ 2004/214) heeft de Hoge Raad overwogen dat uit het handelen van de verdachte kon worden afgeleid dat hij zich willens en wetens heeft blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat het slachtoffer zou verongelukken en dat derhalve het opzet van de verdachte in de zin van voorwaardelijk opzet op de dood van het slachtoffer was gericht; 

d) Geen van bovenstaande alternatieven is juist. 

A 

Vraag 8 

Welke bewering over opzet is niet juist? 

a. Een ontoerekeningsvatbare dader kan een strafbaar feit niet opzettelijk begaan; 

b. In het geval van opzet met noodzakelijkheidsbewustzijn is de kans dat het gevolg intreedt honderd procent; 

c. Met het bestanddeel ‘oogmerk’ wordt opzet in een delictsomschrijving uitgedrukt; 

d. Volgens de hoofdregel heeft opzet in beginsel betrekking op alle delictsbestanddelen die na het bestanddeel dat opzet uitdrukt volgen. 

A

Vraag 9 

Welke stelling over culpa is juist? 

a) Culpa laat zich omschrijven als verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid; 

b) Culpa komt alleen voor bij overtredingen; 

c) Culpa staat gelijk aan verwijtbaarheid; 

d) Culpa is de laagste gradatie van opzet. 

A 

Vraag 10 

Welke van de onderstaande stellingen met betrekking tot culpoze en doleuze delicten is juist? 

a) Het onderscheid tussen doleuze en culpoze delicten is voor misdrijven nauwelijks relevant, misdrijven bevatten immers zelden opzet of schuld in hun omschrijving; 

b) Bij doleuze delicten spelen elementen geen rol; 

c) Bij culpoze delicten zijn zowel verwijtbaarheid als wederrechtelijkheid een impliciet bestanddeel; 

d) Bij doleuze delicten zijn zowel opzet als wederrechtelijkheid een bestanddeel. 

 C 

Vraag 11 

Welke van de onderstaande stelling over ‘culpa’ is juist? 

a) In culpa zit zowel de verwijtbaarheid als de wederrechtelijkheid; 

b) In culpa zit zowel de roekeloosheid als de wederrechtelijkheid; 

c) In culpa zit enkel de verwijtbaarheid; 

d) In culpa zit enkel de wederrechtelijkheid. 

A  

Vraag 12 

In het Verpleegster-arrest (NJ 1963/512) heeft de rechter een tenlastelegging bewezenverklaard die was toegesneden op (het tegenwoordige) artikel 307 lid 1 Sr. 

Welke stelling is in dat kader niet juist? 

a) De verpleegster aanvaardde het risico op grond van haar functie en opleiding; 

b) De verpleegster handelde in strijd met een bepaalde zorgvuldigheidsnorm; 

c) De verpleegster handelde wederrechtelijk en verwijtbaar; 

d) De verpleegster was in aanmerkelijke mate onvoorzichtig. 

A

Vraag 13 

In de delictsomschrijving van een culpoos delict staat altijd het woord ‘schuld’ opgenomen. 

a) Dit is juist; 

b) Dit is onjuist. 

B