A.C.A.B (HR 11-01-2011, ECLI:NL:HR:2011:BP0291)

Onderwerp

Het aannemen van de algemene bekendheid van een feit.

Rechtsvraag

Heeft het Hof terecht aangenomen dat de betekenis van de afkorting A.C.A.B. van algemene bekendheid is?

Casus

Een hoofdagent van politie Zeeland zag de verdachte op de openbare weg in een stadscentrum lopen met een bomberjack met de opdruk ‘A.C.A.B.’ (All Cops Are Bastards). De verdachte is aangehouden ter zake van belediging van een politieambtenaar in functie. Het jack is in beslag genomen. De agent heeft aangifte gedaan. De afkorting A.C.A.B. is volgens de agent algemeen bekend bij het publiek, waardoor hij zich beledigd voelt en is aangetast in zijn goede eer in de uitoefening van zijn beroep. De verdachte heeft verklaard dat hij op de hoogte is van de betekenis van de afkorting en het jack speciaal online had besteld. Een week voor de aanhouding was de verdachte door andere politieagenten gewaarschuwd in verband met de beledigende opdruk. De verdachte stelt niet de intentie te hebben gehad een agent te beledigen, hij wilde zich slechts afficheren met de groep waarvan hij op dat moment deel uitmaakte. Het gaat om een vorm van meningsuiting. Bovendien stelt hij dat de betekenis van de afkorting niet vaststaat. In cassatie klaagt de verdachte dat het Hof ten onrechte heeft aangenomen dat de betekenis van A.CA.B. een feit van algemene bekendheid is.

Rechtsgang

Gerechtshof

Verwerpt de verweren van de verdachte en heeft bewezenverklaard dat de verdachte een politieagent in functie heeft beledigd. Indien de dader zich voldoende bewust is geweest van het beledigende karakter van de afkorting, dan de is opzet om te beledigen aanwezig. Het uiten van een mening wordt begrenst door de bescherming van de goede naam van anderen. Bovendien levert het ‘googelen’ van de afkorting een veelvoud van treffers op die verwijzen naar “All Cops are Bastards”. Een substantieel deel van het publiek is bekend met deze betekenis, daarom heeft de afkorting te gelden als een feit van algemene bekendheid.

Advocaat-generaal

Concludeert tot verwerping van het beroep.

Hoge Raad

Vernietigt de bestreden uitspraak van het Hof. Op grond van art. 339 lid 2 Sv. behoeven feiten of omstandigheden van algemene bekendheid geen bewijs. Een feit is van algemene bekendheid, indien ieder van de rechtstreeks bij het geding betrokkenen geacht moet worden het feit te kennen of deze zonder noemenswaardige moeite uit algemeen toegankelijke bronnen kan achterhalen. Een rechter is niet gehouden een algemeen bekend feit bij het onderzoek op de terechtzitting ter sprake te brengen. Wanneer echter niet zonder meer duidelijk is of er sprake is van een algemeen bekend feit, dient de rechter dat feit aan de orde te stellen bij de behandeling van de zaak op de terechtzitting. Als bij het onderzoek op de terechtzitting het uitdrukkelijk onderbouwde standpunt wordt aangedragen dat en waarom het feit niet van algemene bekendheid is, dan zal de rechter in geval van afwijking van dat standpunt in zijn uitspraak moeten aangeven welke redenen daartoe hebben geleid. Dit volgt uit art. 359 lid 2 Sv. Het was voor het Hof niet zonder meer duidelijk dat de betekenis van A.C.A.B. een feit van algemene bekendheid was. Het Hof heeft zich hierover laten voorlichten buiten het onderzoek op de terechtzitting om. Bovendien is het aantal treffers bij het wereldwijd ‘googelen’ niet doorslaggevend, daar het moet gaan om een feit dat in Nederland van algemene bekendheid is.