Ernstig verwijtbaar handelen VPRO t.o.v. onderzoeksjournalist Argos (Ktr. Utrecht 12-01-2018, ECLI:NL:RBMNE:2018:100)

Feiten

De werknemer is op 1 augustus 1999 bij VPRO in dienst getreden als programmamaker en onderzoeksjournalist. Kort hierna heeft de werknemer voor het programma Argos onderzoek gedaan naar het fotorolletje van de doodgeschoten moslims dat in 1995 in Srebrenica door een Dutchbatter was gemaakt en vervolgens bij het ontwikkelen in Nederland was mislukt. De vraag was of het Ministerie van Defensie de foto’s met opzet of per ongeluk had vernietigd. De werknemer heeft, na twee reconstructies met een doka-expert, ontdekt dat de lezing van het Ministerie Defensie over het mislukken van het filmpje niet kon kloppen. Volgens hem was het wel mogelijk dat de mislukking te wijten was aan een andere menselijke fout. Het programma Argos heeft deze tweede lezing niet opgenomen in de uitzending. Ook in een jubileumuitzending jaren later is dit achterwege gelaten. De werknemer heeft hier wel vaak om verzocht. Hierdoor ontstaat een arbeidsconflict dat wordt voorgelegd aan de kantonrechter.

Partijen hebben gezamenlijk verzocht om de arbeidsovereenkomst te ontbinden vanwege een verstoorde arbeidsverhouding, zodanig dat van zowel VPRO als van de werknemer in redelijkheid niet gevergd kan worden de arbeidsovereenkomst te laten voortduren.

Rechtbank

Partijen zijn het eens over de ontbinding van de arbeidsovereenkomst en de transitievergoeding. De vraag die in deze procedure met name moet worden beantwoord is of VPRO aan de werknemer een billijke vergoeding verschuldigd is. Voor de toekenning van een billijke vergoeding is het nodig dat aan de VPRO ernstig verwijtbaar handelen of nalaten kan worden toegerekend. Ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van een werkgever zal zich alleen voordoen in uitzonderlijke gevallen. Zo’n situatie doet zich hier volgens de kantonrechter voor.

De eindredacteur van Argos heeft zijn besluit om de reconstructie niet op te nemen in de uitzending alleen gemotiveerd met de opmerking dat hij de kwestie “journalistiek niet zo belangrijk” vond, dit terwijl de werknemer (een gerespecteerd onderzoeksjournalist) dringend en bijna wanhopig heeft geprobeerd duidelijk te maken hoe belangrijk het voor hem was dat de door hem ontdekte informatie werd uitgezonden. Ook vanuit het oogpunt van journalistieke integriteit was de motivering te mager. VPRO heeft ook, zonder dat de werknemer dit wist, drie externe collega’s geconsulteerd over de kwestie, de eindredacteur heeft de Argos-redactie laten weten dat de werknemer niet zou terugkeren bij Argos, en de hoofdredacteur heeft geen standpunt willen innemen.

VPRO heeft pas in maart 2017 aangegeven om de kwestie met de voltallige Argos-redactie te bespreken, terwijl zij al veel eerder had toegezegd dit te zullen doen. Op dat moment durfden de redactieleden inmiddels geen standpunt meer in te nemen omdat de kwestie zich toen al zo lang had voortgesleept. VPRO had eerder en voortvarender moeten optreden en heeft dan ook ernstig verwijtbaar gehandeld. De kantonrechter stelt de billijke vergoeding vast, maar brengt daar 1/3 deel van de transitievergoeding op in mindering, omdat beide vergoedingen deels op dezelfde schade zouden zien. Van immateriële schadevergoeding (art. 6:106 lid 1 sub b BW) is geen sprake, maar wel kent de kantonrechter een immateriële ontslagvergoeding toe van € 10.000,= netto.

Kern

I.c. gaat het om de ontbinding van de arbeidsovereenkomst van een onderzoeksjournalist. Er wordt ernstig verwijtbaar handelen van de werkgever vastgesteld. De rechter verrekend de transitie- en billijke vergoeding. Anders zou het verlies aan inkomen dubbel vergoed worden.