Inleiding

Het aantal van ouderen die voor crimineel gedrag gearresteerd en gedetineerd worden is in de afgelopen 20 jaar gegroeid. Alsnog is tot op heden weinig onderzoek gedaan naar deze forensische populatie, omdat ouderen in vergelijking met jongere volwassenen weinig criminele delicten plegen. Bestaand onderzoek geeft aan dat de geriatrische forensische populatie specifieke karakteristieken heeft die hun onderscheidt van de algemene forensische populatie. Zij onderscheiden zich vooral met betrekking tot mentale en fysieke gezondheid. Een klein aantal studies heeft gekeken naar risico factoren voor het plegen van een  gewelddelict in de oudere forensische bevolking. Volgens deze studies lijken de risico factoren dezelfden te zijn als bij de jongere daders, namelijk mannelijk geslacht, lage socio-economische status, een geschiedenis van geweld en misbruik- en afhankelijkheid van alcohol. Een aantal studies vond een relatie tussen het hebben van psychotische symptomen, met name paranoia, en het plegen van gewelddelicten in de forensische ouderenpopulatie.

Het doel van dit onderzoek was om potentiële verschillen tussen geriatrische plegers van gewelddelicten en geriatrische plegers van andere delicten op te sporen. De hypothese was dat plegers van een gewelddelict met grotere waarschijnlijkheid een alcoholgerelateerde diagnose, paranoïde symptomen tijdens het plegen van het delict en een geschiedenis van gewelddelicten zullen hebben. Daarnaast zouden zij met een grotere waarschijnlijkheid een  wapen gebruiken en een hechte relatie met het slachtoffer hebben.

Methode

Participanten: de steekproef bestond uit vrouwen en mannen boven de 60 jaar, die naar het  William S. Hall Institute in Californie verwezen werden voor psychiatrische evaluatie tussen 1991 en 1998.

Data verzameling

Data werd verzameld door middel van het coderen van dossiers en strafbladen. Participanten werden onderverdeeld in twee subgroepen, gewelddelicten en andere delicten. Als gewelddelicten werden volgende delicten beschouwd: moord, doodslag, verkrachting, beroving en zware mishandeling. Participanten werden aan de hand van hun meest zware delict in de condities ingedeeld. De aanwezigheid van psychiatrische symptomen tijdens het plegen van het delict werd beoordeeld met behulp van het dossier en de politie proces-verbaal.

Analyse

Voor categorische data werden Chi-spuare toetsen gebruikt, eenzijdige t-toetsen voor intervaldata. Uitkomsten werden als significant beschouwd bij een p<0.5. Lineaire regressie werd gebruikt om te kijken welke variabelen het meest voorspellend zijn voor het plegen van een gewelddelict.

Resultaten

Meer dan de helft van de steekproef was alcoholafhankelijk (67,7%) en bijna de helft was dement (44,4%). Ongeveer een derde had een antisociale persoonlijkheidsstoornis (32,3%). Het merendeel van de deelnemers werd aangeklaagd voor een gewelddelict (60,6%) en de meesten waren recidivisten. Er was geen significant verschil tussen de groepen op volgend variabelen:

• Geslacht

• Leeftijd

• Arbeidspositie

• Burgerlijke status

• Het hebben van een medische diagnose

• Criminele voorgeschiedenis

• Het hebben van een psychiatrische diagnose

Er was significant verschil tussen de groepen op de volgende variabelen:

• Etnische afkomst, gekleurde daders waren eerder geneigd om een gewelddelict te plegen dan blanke daders

• Laag opleidingsniveau vergrootte de waarschijnlijkheid dat de dader een gewelddelict gepleegd had

• Samenlevingsverband met een echtgenoot verhoogde de waarschijnlijkheid van een gewelddelict

• Het krijgen van ambulante behandeling voor een psychiatrische stoornis maakte het plegen van een gewelddelict minder waarschijnlijk

• Het hebben van psychiatrische symptomen ten tijde van het delict vergrootte de kans op een gewelddelict

• Participanten die een gewelddelict hadden gepleegd waren eerder geneigd om te bekennen

Conclusie & Discussie

Uit deze studie blijkt dat de geriatrische forensische populatie een groep is met kenmerken die verschillen van de algemene forensische bevolking. Kenmerkend voor de geriatrische daders is de hoge prevalentie van psychiatrische diagnoses, voornamelijk alcoholafhankelijkheid en psychotische symptomen (soms als onderdeel van dementie). Ook de hypothese dat daders met een grotere waarschijnlijkheid een wapen gebruiken en een hechte relatie met het slachtoffer hebben werd bevestigd.

Dit onderzoek heeft een aantal beperkingen. Het was niet mogelijk om betrouwbare data over de socio-economische status van de deelnemers te verzamelen. Hierdoor weten we niet zeker of de gevonden relatie tussen etnische herkomst en het plegen van een gewelddelict eigenlijk een afspiegeling is van de relatie tussen een lage SES en het plegen van een gewelddelict. Daarnaast werden diagnoses gesteld zonder het gebruik van gestandaardiseerde meetinstrumenten. Ook was de sample geselecteerd op grond van verwijzing naar een psychiatrische instelling, de deelnemers zijn mogelijk geen goede afspiegeling van de gehele geriatrische criminele populatie. De auteurs geven aan “geriatrie” te hebben gedefinieerd als zijnde boven de 60 jaar, maar verschillende definities zijn mogelijk.