Werkcollege week 1 Inleiding Internationaal Publiekrecht

Opdrachten 

1. a. Spoorweg-arrest (art. 93 en 94): Collectieve acties vakbonden waardoor medewerkers, stakingen, van de NS onder de leiding van Bonden. De vakbonden beroepen zich op art. 6 lid 4 Europees Sociaal Handvest. De NS zei dat het niet een ieder verbindende bepaling was. Deze acties werden gehouden omdat de minister van Sociale zaken had besloten om bepaalde regels met betrekking tot de arbeidsvoorwaarden van de medewerkers van de NS te wijzigen. De minister heeft deze bevoegdheid, om regels met betrekking tot de arbeidsvoorwaarden te wijzigen, op grond van artikel 4 Wet betreffende arbeidsvoorwaarden in de collectieve sector. De directie van de NS wilde deze acties verbieden omdat volgens de directie deze acties onrechtmatig zijn jegens de NS. Hoge Raad moest beslissen of de burgers op het Europees Sociaal Handvest kunnen beroepen en dus een ieder verbindende bepaling is. 
   Rookverbod: Er gold sinds 1 juli 2008 al een rookverbod voor de horeca door het art. 8 paragraaf 2 van het WHO-Kaderverdrag, maar tot nu toe waren er op dit verbod nog enkele uitzonderingen. Zo was roken tot 2014 nog wel toegestaan in kleine cafés, waaronder eenmanszaken zonder personeel besloten door een ministeriële regeling. Antirookvereniging Clear Air Nederland (CAN) vocht deze situatie met succes aan; in een rechtszaak tussen CAN en de Staat bepaalde de Hoge Raad dat deze uitzondering in strijd was met het door Nederland gesloten verdrag binnen de WHO. De staat zei dat de organisatie zich daar niet op mocht berusten omdat het geen ieder verbindende bepaling was.  
    

b. Spoorwegsttakings-arrest: of een bepaald artikel in een vraag een ieder verbindend is -->  
Stap 1: uit de tekst van het verdrag of uit de verdragsgeschiedenis blijkt directe werking toe te kennen? Indien niet, stap 2: 
Stap 2: Dan kijken naar de inhoud: Kan dit verdrag als objectief recht in de Nederlandse rechtsorde functioneren? Dan ieder verbindend 
Maar wordt Nederlandse wetgever verplicht tot het maken van regelgeving? Dan niet ieder verbindend 
 

Art. 6 Europees Sociaal Handvest --> wat hebben partijen beoogd dus directe of indirecte werking (totstandkomingsgeschiedenis of inhoud), of in de inhoud voldoende duidelijk is.  
Dit kan dus wel als ieder verbindend worden gezien volgens de criteria. Want het kan gezien worden als objectief recht. 

c. Eigenlijk geen verandering, maar een nuance op de toetsing of het een ieder verbindende bepaling is. De Hoge Raad zegt in het Rookverbod-arrest, ook al wordt de Nederlandse wetgever toch verplicht tot het verrichten van wetgeving of keuzevrijheid dan noch kan het ieder verbindend zijn. Als het te bewerkstellige resultaat voldoende nauwkeurig en onvoorwaardelijk zijn omschreven 

Stap 3: Het te bewerkstellige resultaat voldoende nauwkeurig en onvoorwaardelijk zijn omschreven 

WHO-kaderverdrag --> stap 1: hebben partijen beoogd een directe of indirecte werking te hebben (spoorwegstakings-arrest), stap 2: inhoud, vraagt het partijen eigen regels te treffen stap en kan het als objectief recht kan functioneren (spoorwegstakings-arrest) stap 3: of het resultaat onvoorwaardelijk is en voldoende duidelijk (rookverbod-arrest). Dus ook dit is ieder verbindend dus mensen moeten beschermd worden tegen tabaksrook 

d. Art. 93 GW: 
- HR Spoorwegstakingsarrest 
- HR Rookverbod 

2. Inleiding:  
   Naar aanleiding van de verslechterde leefomstandigheden van de Groningse burgers heb ik een memo gemaakt. De inwoners van de stad Groningen worden al jarenlang geteisterd door de aardbevingen die het gevolg zijn van gasboringen door de Nederlandse staat. Het wonen in de stad maakt dit onveilig en daarom pleit Aardgenda voor een leefbare woonsituatie in de stad. Zij vinden dat Nederland al gasvrij moet worden in 2021 en niet moet afwachten tot het originele streven in 2030. Echter wordt hierop gereageerd door tegenstander die zeggen dat een rechtszaak niet mogelijk zou zijn. Zij zijn van mening dat omdat Aardgenda niet een direct slachtoffer is van de gasboringen van de overheid, zij niet de mogelijkheid hebben om een procedure te starten bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. De volgende vraag zal ik beantwoorden:  
   Kan Aardgenda op basis van artikel 8 EVRM de Nederlandse Staat aanklagen voor de verslechterde leefomstandigheden van de Groningers?  
    
   Structuur: 
   Deze memo zal beginnen met het juridisch kader, waarna deze zal worden toegepast op de vragen of Aardgenda de staat mag aanklagen en of art. 8 EVRM toepasbaar is. De memo zal worden afgesloten met een conclusie en het antwoord op de rechtsvraag 

 
Rechtsregels:  
art. 8 EVRM, dit verdrag garandeert een positieve verplichting aan de Staat om dit recht te waarborgen. De staat moet dus redelijke en passende maatregelen te nemen ter beschermen van individuen, art. 34 EVRM (uitleg geven), art. 35 EVRM (uitleg geven), art. 3:305a BW (uitleg geven), art. 93 GW, 94 GW, ook jurisprudentie (spoorwegstaking, rookverbod, Urgenda) 
 
Analyse: 
Waarom is Aardgenda bevoegd om de staat aan te klagen voor de rechter:  
Aardgenda is een collectieve actie die de gelijksoortige belangen van personen in acht neemt en deze behartigt, op grond van art. 3:305a BW. En volgens dit artikel mogen zij de zaak starten voor de Nederlandse rechter. Echter heeft Aardgende niet de mogelijkheid de staat aan te klagen voor de rechter. In art. 34 EVRM staat dat Aardgenda een direct slachtoffer dient te zijn van een schending van het EVRM. In de Urgenda-zaak was dit duidelijk. Art. 35 EVRM en art. 8 EVRM waren wel een ieder verbindend maar op grond van art. 34 mochten zij geen beroep doen op die artikel als belangenorganisatie omdat zij niet direct slachtoffer waren en daarom hun zaak niet mogen voorleggen bij het EHRM. Maar dat de staat wel uitspraak moet doen omdat er sprake is van een onrechtmatige daad.  Echter zei de Hoge Raad die zei dat Urgenda wel beroep mag doen op art. 8 EVRM omdat zij weliswaar niet hun zaak niet mogen voorleggen aan het EHRM omdat zij een belangenorganisatie die niet direct slachtoffer zijn en dus door artikel 34 hier niet toe gemachtigd zijn --> actio popularis, maar zij mogen wel direct op het EVRM beroepen voor de Nederlandse rechter. Bovendien staat in art. 35 EVRM dat Aardgenda eerst de alle nationale rechtsmiddelen moet uitputten voordat zij een beroep kan doen op het Europees Hof van de Rechten van de Mens. 
Aldus: De rechtbank overwoog dat ook niet eenieder verbindende regels van internationaal publiekrecht een rol konden spelen in de Nederlandse rechtsorde en concludeerde dat de Staat handelde in strijd met regels van Nederlands recht. Hier zie je dus goed waaruit blijkt dat internationaal recht een grote invloed heeft op NL en zelfs kan worden afgedwongen voor de hoogste rechter in NL. 

Een soortgelijk geval kan worden gestart voor het EVRM. De vraag die nu beantwoordt moet worden is of art. 8 van het EVRM überhaupt gebruikt kan worden in casu. Dit wordt beoordeeld op criteria die de Hoge Raad heeft uitgesproken bij zowel het Spoorweg-arrest als het Rookverbod-arrest: 
a. Is het beoogd dat het rechtstreekse werking zou hebben 
b. Is de norm onvoorwaardelijk en voldoende nauwkeurig. De inhoud moet dus concreet genoeg zijn en toepasbaar 
c. Het resultaat moet voldoende duidelijk zijn 
 
Art. 8 van het EVRM voldoet aan alle vereisten en is dus weldegelijk een ieder verbindende bepaling die rechtstreeks doorwerkt in de nationale rechtsorde en waar de burgers zich op kunnen beroepen op grond van art. 93 en 94 GW. 

• Staten kunnen klachten indienen (art. 33 EVRM) maar ook door individuen (art. 34 EVRM). De rechter behandelt de verzoekschriften (art. 27-29 EVRM). 94% strandt hier. Voorbeelden, niet eerst bij nationale rechter geweest, geen slachtoffer, klacht te laat, etc.. Individuele verzoekschriften vereisten art. 34 EVRM: 

1. Natuurlijk persoon (een groep van personen kan dus wel) 

2. Niet gouvernementele organisatie (niet-gouvernementele organisaties moet zelf slachtoffer zijn Urgenda dus niet) 

3. Slachtoffer van schending 

• Ontvankelijkheidsvereisten (art. 35 EVRM). Vereisten lid 1: 

1. Nationale rechtsmiddelen uitgeput 

2. Binnen termijn van zes maanden na nationale beslissing moet je verzoekschrift indienen 

• Lid 2: 

1. Niet anoniem zijn  

2. Niet in wezen gelijk aan een zaak die reeds eerder door het Hof is onderzocht of reeds aan een andere internationale instantie voor onderzoek of regeling is voorgelegd en geen nieuwe feiten bevat 

• Als voldaan aan lid 3 dan niet-ontvankelijk: 

1. Het verzoekschrift niet verenigbaar is met de bepalingen van het Verdrag of de Protocollen daarbij, kennelijk ongegrond is of een misbruik betekent van het recht tot het indienen van een verzoekschrift; of  
   (Voorbeelden: een scriptie schrijven is dwangarbeid (art. 4 EVRM), maar voor de studie heb je vrijwillig gekozen en dit is belangrijk voor je studie. Of niemand wil met mij huwen en dus is dit een schending van art. 12 EVRM. De staat heeft de verplichting een vrouw te geven. Dit kan natuurlijk ook niet)  

2. De verzoeker geen wezenlijk nadeel heeft geleden, tenzij de eerbiediging van de in het Verdrag en de Protocollen daarbij omschreven rechten van de mens noopt tot onderzoek van het verzoekschrift naar de gegrondheid ervan en mits op deze grond geen zaken worden afgewezen die niet naar behoren zijn behandeld dooreen nationaal gerecht. 

Conclusie (kijk of het de rechtsvraag in de inleiding wel beantwoord):  
Kleine samenvatting: 
Artikel 8 werkt direct door in de Nederlandse Rechtsorde. Hierdoor heeft de Nederlandse staat de positieve plicht om redelijke en passende maatregelen te nemen ten opzichte van de Groningse burgers en hun woning. Daarnaast kan Aardgenda als belangenorganisatie de Nederlandse staat aanklagen voor de Nederlandse rechter, omdat zij dit recht hebben volgens art. 3:305a.  

Antwoord op de vraag: 
In conclusie, de vraag kan positief worden beantwoord. De Nederlandse staat kan inderdaad voor de Nederlandse Rechter worden aangeklaagd voor de Aardgenda via een beroep op art. 8 van het EVRM.