Kostendelersnorm verbindend (CrvB 01-11-2016, ECLI:NL:CRVB:2016:3869)

Feiten

Sinds februari 2014 ontvangt de appellante bijstand naar de norm voor een alleenstaande die de kosten van het bestaan kan delen. Het college heeft de bijstandsuitkering van de appellante per 1 juli 2015 verlaagd tot 50% van de norm voor gehuwden omdat zij met haar meerderjarige zoon hoofdverblijf heeft in dezelfde woning.

In januari 2015 is in de Participatiewet (Pw) de zogenaamde kostendelersnorm ingevoerd. Dit voorschrift betreft een landelijk dwingende norm voor situaties waarin meerdere personen vanaf 21 jaar achter één voordeur wonen. Voorheen was de normensystematiek grotendeels een gemeentelijke aangelegenheid maar vanwege de inwerkingtreding van (art. 22a) Pw kan niet worden afgeweken van de kostendelersnorm omdat dit zou leiden tot onbillijkheid. De wetgever heeft in de norm expliciet willen vaststellen dat de voordelen van het kunnen delen van de kosten los staat van de redenen waarom men de woning deelt. De kostendelersnorm is ook van toepassing op personen die hun hoofdverblijf in dezelfde woning hebben met hun kinderen en waarbij sprake is van een zorgbehoefte.

Appellante zorgt voor haar lichamelijk en geestelijk gehandicapte zoon. Dit is op grond van de nieuwe wet geen reden om van de kostendelersnorm af te wijken. Ook in hoger beroep blijft de verlaging van 50% van de bijstand in stand. Appellante gaat daarom in hoger beroep.

CrvB

Kan er i.c. worden afgeweken van de kostendelersnorm? Volgens de Centrale Raad van Beroep niet. Aan de geschiedenis van de totstandkoming van artikel 22a van de PW volgt dat de wetgever met de kostendelersnorm heeft beoogd dat bij de vaststelling van de toepasselijke bijstandsnorm direct rekening wordt gehouden met de voordelen van het kunnen delen van de kosten met één of meer personen die in dezelfde woning hun hoofdverblijf hebben. Dit staat los van de redenen waarom men de woning deelt.

Daarbij heeft de wetgever er bewust voor gekozen om de kostendelersnorm ook van toepassing te laten zijn op personen die hun hoofdverblijf in dezelfde woning hebben als een bloedverwant in de eerste of tweede graad en waarbij sprake is van een zorgbehoefte.

De appellante heeft aangevoerd dat zij de zorg op zich heeft genomen voor haar zoon, die lichamelijk en geestelijk gehandicapt is en epilepsie heeft. Door de verlaging van haar bijstand kan appellante haar auto, die zij gebruikt voor het noodzakelijke vervoer van haar zoon en voor haar vrijwilligerswerk, niet meer bekostigen.

De zorg die appellante aan haar zoon verleent, kan er op zichzelf niet toe leiden dat het college met toepassing van art.18 lid 1 Pw van de kostendelersnorm afwijkt. Voor zover appellante stelt dat zij of de zoon noodzakelijke kosten hebben die voortvloeien uit bijzondere omstandigheden moet de vraag of hiervoor aan appellante of de zoon (bijzondere) bijstand kan worden verstrekt worden beantwoord aan de hand van art. 35 Pw.

Kern

Het CrvB bevestigd dat er geen uitzondering voor mantelzorgers geldt op de kostendelersnorm. Een onbillijkheid van overwegende aard is geen reden om af te wijken van toepassing van de kostendelersnorm. De wetgever heeft er uitdrukkelijk voor gekozen om de kostendelersnorm ook van toepassing te laten zijn bij een zorgbehoefte van een inwonende bloedverwant in de eerste of tweede graad.