IMS Health (HvJ 01-01-2014, Zaak C-418/01)

Feiten

I.c. gaat het om een prejudiciële vraag over de uitleg van artikel 82 EG. De vraag is gerezen in een geding tussen IMS Health GmbH & Co. OHG en NDC Health GmbH & Co. betreffende het gebruik door NDC van een door IMS ontwikkelde bouwsteenstructuur voor de verstrekking van regionale verkoopgegevens inzake geneesmiddelen in Duitsland.

IMS heeft gewerkt aan een bouwsteenstructuur voor de farmaceutische industrie. Op verzoek van IMS heeft het Landgericht Frankfurt am Main, NDC verboden de structuur van bouwstenen van IMS afgeleide bouwsteenstructuur te gebruiken. In 2000 heeft NDC bij de Europese Commissie een klacht ingediend waarin zij stelde dat de weigering van IMS om haar een gebruikslicentie voor de structuur van 1860 bouwstenen te verlenen, een inbreuk op artikel 82 EG vormt. Naar aanleiding hiervan heeft de Commissie IMS gelast een licentie voor het gebruik van de structuur van 1860 bouwstenen te verlenen aan alle ondernemingen die aanwezig waren op de markt voor diensten op het gebied van regionale verkoopgegevens in Duitsland. Deze maatregel werd gemotiveerd door het bestaan van „uitzonderlijke omstandigheden”. Volgens de Commissie was de door IMS ontwikkelde structuur van 1860 bouwstenen de facto de norm geworden op de relevante markt. De niet objectief gerechtvaardigde weigering van de toegang tot deze structuur kon elke mededinging op de betrokken markt uitschakelen, aangezien het zonder deze structuur niet mogelijk was om op de betrokken markt te concurreren.

Hof van Justitie

Om in antwoord op de vraag of er sprake is van misbruik van een machtspositie, te bepalen of een product of een dienst onontbeerlijk is om een onderneming in staat te stellen haar activiteit op een bepaalde markt uit te oefenen, moet worden nagegaan of producten of diensten voorhanden zijn die alternatieve oplossingen bieden, zelfs als zij minder gunstig zijn, en of er technische, reglementaire of economische hindernissen zijn die het elke onderneming die op die markt actief wil zijn, onmogelijk of althans onredelijk moeilijk maken om, eventueel in samenwerking met andere ondernemingen, alternatieve producten of diensten aan te bieden. Voor het aannemen van het bestaan van economische hindernissen, moet in ieder geval worden vastgesteld dat het voor een productie van vergelijkbare omvang als die van de onderneming die het bestaande product of de bestaande dienst controleert, niet economisch rendabel is om deze producten of diensten te ontwikkelen.

Of de weigering van een onderneming met een machtspositie om een gebruikslicentie te verlenen voor een bouwsteenstructuur die is beschermd door zijn intellectueel eigendomsrecht, misbruik oplevert, hangt af van meerdere zaken. Het levert misbruik van machtspositie in de zin van artikel 82 EG op wanneer is voldaan aan de volgende voorwaarden:

• de onderneming die om de licentie heeft verzocht, is voornemens op de markt van levering van de betrokken gegevens nieuwe producten of diensten aan te bieden die de houder van het intellectuele-eigendomsrecht niet aanbiedt, en waarvoor een potentiële vraag van de consumenten bestaat;
• de weigering is niet gerechtvaardigd op objectieve gronden;
• door de weigering wordt de markt van de levering van verkoopgegevens inzake geneesmiddelen in de betrokken lidstaat voorbehouden aan de houder van het intellectuele-eigendomsrecht en wordt elke mededinging op die markt uitgesloten.