Verenigd Koninkrijk tegen Raad (HvJ 23-02-1988, Zaak 68/86)

Feiten

I.c. ging het om een geding van het Verenigd Koninkrijk (VK) tegen de Raad van de Europese Gemeenschappen. VK vorderde een nietigverklaring van Richtlijn 85/649 van de Raad waarin een verbod werd ingesteld op het gebruik van bepaalde stoffen met hormonale werking in de veehouderij. Volgens het VK zou er o.a. ontoereikende rechtsgrondslag bestaan en zou de Raad het reglement van de orde van de Raad hebben geschonden door o.a. het niet raadplegen van het Europees Parlement en het Economisch en sociaal comité.

Het Verenigd Koninkrijk wordt in deze zaak gesteund door Denemarken.

Volgens de Raad zijn consumentenbescherming en volksgezondheid een van de redenen voor de richtlijn. Maar dit zou geen reden zijn om te oordelen dat de richtlijn daardoor buiten het gemeenschappelijke landbouwbeleid valt. Hierdoor zou de richtlijn gedekt worden door art. 43 EEG en dus een juiste rechtsgrondslag hebben.

Hof van Justitie

Inzake het middel van de ontoereikende rechtsgrondslag, namelijk dat de richtlijn naast op art. 43 EEG-Verdrag ook gebaseerd had moeten zijn op art. 100 EEG-Verdrag, stelt het Hof het volgende.

De richtlijn valt binnen de werkingssfeer van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en daarom mocht de Raad de richtlijn uitsluitend op artikel 43 EEG-Verdrag baseren. Dit artikel vormt een geschikte rechtsgrondslag voor elke regeling betreffende de productie en de afzet van landbouwproducten. Ter verwezenlijking van de oogmerken van het gemeenschappelijk landbouwbeleid mogen de vereisten van algemeen belang, zoals de bescherming van de consument of van de gezondheid en het leven van personen en dieren, niet uit het oog worden verloren.

Wat betreft de schending van het Reglement van orde van de Raad oordeelt het Hof als volgt. Volgens VK zou er een wezenlijk vormvoorschrift zijn geschonden. Onder andere omdat niet alle leden hadden ingestemd met een schriftelijke procedure. Terwijl dit wel een eis was uit het reglement. De bestreden richtlijn is bij schriftelijke stemming tot stand gekomen, terwijl twee lidstaten zich hiertegen expliciet hebben verzet. Art. 6 lid 1 van het Reglement van Orde van de Raad is op dit punt duidelijk. Dit heeft als gevolg dat

de Raad zich moest houden aan de procedureregel die hij zelf heeft vastgesteld in zijn Reglement van Orde en waarvan hij niet kan afwijken zonder dat reglement formeel te wijzigen (zelfs niet met een sterkere meerderheid dan die bepaald voor de aanneming of wijziging van dit reglement).

De Raad was dus verplicht om het procedurevoorschrift na te leven. Men kan hier niet van afwijken zelfs niet met een meerderheid van stemmen. Het niet naleven van artikel 6 lid 1 van het Reglement van de orde van de Raad moet worden gezien als een schending van een wezenlijk vormvoorschrift (in de zin van art. 173 EEG-Verdrag). Richtlijn 85/649 tot instelling van een verbod op het gebruik van bepaalde stoffen met hormonale werking in de veehouderij, moet daarom nietig worden verklaard.

Kern

Het Hof heeft richtlijn 85/649 nietig verklaard. De Raad had namelijk een wezenlijk vormvoorschrift geschonden door niet de in artikel 6 lid 1 van het Reglement van orde van de Raad neergelegde procedure na te leven.