Gebhard (HvJ 30-11-1995, zaak C-55/94)

Onderwerp

Onderscheid vestiging en diensten, ‘rule of reason’.

Relevante artikelen

In dit arrest staan art. 49 en 57 VWEU centraal.

Casus

Gebhard is een advocaat met de Duitse nationaliteit en mocht zich Rechtsanwalt noemen.

Hij oefent zijn beroepsactiviteit uit in Italië, eerst als advocaat in een advocatenkantoor en daarna in zijn eigen kantoor. Met betrekking tot zijn eigen kantoor wordt hem verweten dat hij zich onterecht als ‘avvocato’ heeft uitgegeven. Hij staat namelijk niet ingeschreven bij de Consiglio dell’ Ordine. Gebrard verzoekt vervolgens om deze inschrijving, nu hij een beroepsstage van 10 jaar in Italië heeft gelopen en hij ook daadwerkelijk een diploma heeft, maar hier wordt formeel niet over geoordeeld. Gebhard wordt geschorst. Tegen deze beide besluiten stelt hij beroep in. In deze procedure rijzen een aantal prejudiciële vragen die worden voorgelegd aan het Hof.

Rechtsvraag

Wat is het onderscheid tussen het vrij verkeer van diensten en het vrij verkeer van vestiging?

HvJ

Als eerste buigt het Hof zich over de vraag of hier sprake is van het vrij verkeer van vesting dan wel het vrij verkeer van diensten. Hiertoe stelt het Hof dat het onderscheid tussen beiden is gelegen in de duurzaamheid. Bij het vrij verkeer van vestiging staat het duurzame karakter voorop, terwijl bij het vrij verkeer van diensten juist het tijdelijk karakter van de dienst het belangrijkste is. Dit tijdelijke karakter wordt niet alleen bepaald aan de hand van de duur van de dienst, maar ook door de frequentie, de periodiciteit en de continuïteit. Tijdelijkheid sluit niet uit dat een dienstverrichter zich in lidstaat van ontvangst voorziet van een zekere infrastructuur (hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan het hebben van een kantoor). Gebhard valt door de duurzame wijze van zijn werkzaamheden onder het vrij verkeer van vestiging.

Vervolgens bepaalt het Hof dat een lidstaat in het licht van het algemeen belang wel voorwaarden kan stellen aan bijvoorbeeld het voeren van de titel ‘avvocato’. In beginsel dient Gebhard hier ook aan te voldoen.

Volgens vaste rechtspraak van het Hof, dienen die beperkingen echter wel te voldoen aan vier voorwaarden welke bekent staan als de ‘rule of reason’: de maatregelen moeten zonder discriminatie worden toegepast, zij moeten hun rechtvaardiging vinden in een dwingende reden van algemeen belang, zij moeten geschikt zijn om het doel te verwezenlijken en zij mogen niet verder gaan dan strikt noodzakelijk is (ro. 37). Tevens moeten lidstaten rekening houden met de kennis en kwalificaties die de betrokkene al in een andere lidstaat heeft verworven.

Leerstuk / conclusie

In dit arrest komt het onderscheid tussen het vrij verkeer van diensten en het vrij verkeer van vestiging tot uitdrukking. Bij het vrij verkeer van diensten draait het om tijdelijkheid en bij het vrij verkeer van vestiging staat de duurzaamheid voorop.

Ook geeft het Hof in dit arrest de vier criteria die je dient te gebruiken voor het invullen van de ‘rule of reason’: de maatregelen moeten zonder discriminatie worden toegepast, zij moeten hun rechtvaardiging vinden in een dwingende redenen van algemeen belang, zij moeten geschikt zijn om het doel te verwezenlijken en zij mogen niet verder gaan dan strikt noodzakelijk is (ro. 37).