Walrave & Koch (HvJ 12-12-1974, Zaak 36/74)

De Arrondissementsrechtbank te Utrecht heeft verschillende vragen gesteld inzake de uitlegging van de artikelen 7, eerste alinea, 48 en 59, eerste alinea en daarnaast de Raad's verordening nr.1612/68, betreffende het vrije verkeer van werknemers binnen de Gemeenschap.

De hoofdvraag in deze is of een reglementsbepaling van de Union Cycliste Internationale betreffende de wereldkampioenschappen wielrennen, die bepaalt dat de 'gangmaker' van dezelfde nationaliteit moet zijn als de wielrenner, onverenigbaar is met de inhoud van de genoemde artikelen.

HvJEG

Sportbeoefening is slechts onderwerp van het gemeenschapsrecht als zij een economische activiteit in de zin van art.2 van het Verdrag vormt en in dit verband doet de juiste aard van de rechtsrelatie krachtens welke de prestaties worden verricht niet ter zake (want de non-discriminatieregel bestrijkt zowel arbeidsprestaties als dienstverrichtingen). Dit verbod op discriminatie heeft echter geen betrekking op de samenstelling van sportploegen, omdat hun opstelling alleen van belang is voor de sport en als zodanig dus buiten de economische activiteit staat. Deze beperking van de werkingssfeer van de betrokken bepalingen mag echter alleen gelden voor haar eigenlijke doel en het is aan de nationale rechter om te de betrokken activiteit te kwalificeren en met name om te bepalen of in de betrokken sport de gangmaker en wielrenner al dan niet een ploeg vormen.
De bepalingen van de artikelen 7,48 en 59 kunnen vervolgens door de nationale rechter in aanmerking worden genomen bij de beoordeling van de geldigheid en de gevolgen van een reglementsbepaling van een sportorganisatie. Daarnaast geldt het non-discriminatie beginsel wegens haar dwingende aard bij de beoordeling van alle rechtsbetrekkingen voor zover zij op het grondgebied van de Gemeenschap kunnen worden gelokaliseerd, hetzij wegens de plaats waar zij worden aangegaan, hetzij wegens de plaats waar zij hun uitwerking hebben. Wederom is het aan de nationale rechter deze lokalisering te beoordelen (bijvoorbeeld in het kader van sportactiviteiten van wereldomvang).

Tot slot doet art.59, eerste alinea voor na afloop van de overgangsperiode voor particulieren rechten ontstaan die door de nationale rechter moeten worden gehandhaafd, voor zover het is gericht op afschaffing van elke discriminatie op grond van nationaliteit.