Magill (HvJ 06-04-1995, Gevoegde zaken C-241/91 en C-242/91)

Casus

Ten tijde van dit arrest konden de meeste woningen in Ierland in ieder geval yes televisiezenders ontvanger. RTE1 en RTE2, verzorgd door RTE, die een wettelijk monopolie bezit op nationale radio- en televisie-uitzendingen in Ierland. In het Verenigd Koninkrijk bestaat een duopolie van BBC en IBA voor de verzorging van de nationale televisie-uitzendingen. Op het ogenblik van de feiten was op de Ierse en Noord-Ierse markt geen enkele wekelijks verschijnende alomvattende tv-gids verkrijgbaar. Elk tv-station gaf een tv-gids uit waarin uitsluitend zijn eigen programma' s werden vermeld, en maakte op grond van de Ierse en de Britse wetgeving aanspraak op auteursrechtelijke bescherming van zijn wekelijkse programmaoverzichten, teneinde publicatie ervan door derden te verhinderen. TP, RTE en BBC volgden met betrekking tot de verspreiding van hun programmaoverzichten het navolgende beleid. Zij voorzagen dagbladen en tijdschriften op aanvraag kosteloos van hun programmaoverzichten, vergezeld van een kosteloze licentie waarin de voorwaarden voor publicatie van die gegevens waren vermeld.  ITP, RTE en BBC zagen toe op strikte naleving van de licentievoorwaarden, zo nodig door gerechtelijke stappen te ondernemen tegen publicaties die niet aan de voorwaarden voldeden. 

Magill TV Guide Ltd (hierna: "Magill") probeerde een wekelijks verschijnende alomvattende tv-gids te publiceren. Dit werd haar evenwel belet door rekwiranten en BBC, die de publicatie van de wekelijkse programmaoverzichten door de rechter lieten verbieden. Magil diende vervolgens een klacht in om vast te laten stellen dat de rekwiranten en BBC misbruik maakten van hun machtspositie door te weigeren een licentie te verlenen voor de publicatie van hun wekelijkse programmaoverzichten. 

Rechtsvraag

Maken de rekwiranten en BBC misbruik van hun machtspositie door geen licentie te verlenen voor het uitgeven van een wekelijks programmablad?

HvJ

De verweerders gaan er ten onrechte vanuit dat zodra een gedraging van een onderneming met een machtspositie onder de uitoefening van een naar nationaal recht als auteursrecht aangemerkt recht valt, deze gedraging ontsnapt aan de toetsing van artikel 86 EEG-Verdrag. Het is weliswaar juist, dat zolang het recht binnen de Gemeenschap niet eenvormig is gemaakt of de nationale wettelijke regelingen niet zijn geharmoniseerd, de voorwaarden waaronder en de wijze waarop een intellectuele-eigendomsrecht wordt beschermd, door de nationale rechtsregels worden bepaald, en dat het alleenrecht van verveelvoudiging deel uitmaakt van de prerogatieven van de auteur, zodat een weigering om een licentie te verlenen, ook al gaat zij uit van een onderneming met een machtspositie, op zichzelf geen misbruik van die machtspositie kan opleveren 

Om vast te stellen of er sprake is van misbruik is het eerst van belang om aan te geven dat er op dat moment nog geen wekelijkse programmagids bestond. Door met een beroep op de nationale bepalingen inzake het auteursrecht te weigeren de basisgegevens te verstrekken, hebben rekwiranten echter de introductie belet van een nieuw product, namelijk een alomvattende wekelijkse tv-gids, dat zijzelf niet aanboden en waarnaar van de zijde van de consumenten een potentiële vraag bestond. De Commissie stelde vervolgens vast dat er sprake was van misbruik en daarmee een inbreuk was gemaakt op artikel 86 van het EEG-Verdrag. De wekelijkse programmaoverzichten moesten worden toegestaan.