Amsterdams dakterras (ABRvS 29-05-2019, AB 2019/302)

Feiten

I.c. gaat het om een woning op de 3^e etage van een woongebouw in Amsterdam. Ten tijde van de aankoop door de huidige eigenaar beschikte de woning al over een dakterras met een balustrade en een opbouw. Het dakterras met opbouw is meer dan 25 jaar geleden aangelegd door de vorige eigenaren.

Vanwege een lekkage is de woning bezocht door een inspecteur van de afdeling Bouw- en Woningtoezicht. Hij constateerde dat zonder de daarvoor benodigde vergunning een dakterras met opbouw was gebouwd. De eigenaar moet van de gemeente het dakterras verwijderen, omdat daar geen omgevingsvergunning voor is. In een schriftelijke verklaring leggen de oud-eigenaren uit welke contactmomenten er zijn geweest met verschillende ambtenaren van Bouw en Toezicht van de gemeente Amsterdam. Op basis van deze contacten zijn de toenmalige eigenaren van de woning er van uit gegaan dat de gemeente niet zou handhaven vanwege het ontbreken van een omgevingsvergunning.

ABRvS

Voor een geslaagd beroep op het vertrouwensbeginsel moeten 3 stappen worden doorlopen:

• Stap 1. Wat is de juridische kwalificatie van de uitlating en/of gedraging waarop de betrokkene zich beroept? Degene die zich beroept op het vertrouwensbeginsel moet aannemelijk maken dat sprake is van uitlatingen en/of gedragingen van ambtenaren die bij de betrokkene redelijkerwijs de indruk wekken van een welbewuste standpuntbepaling van het bestuur over de wijze waarop in zijn geval een bevoegdheid al dan niet zal worden uitgeoefend.

• Stap 2. Kan de toezegging aan het bevoegde bestuursorgaan worden toegerekend?

Hiervoor moet naar het burgerperspectief worden gekeken. Bijvoorbeeld of betrokkene op goede gronden mochten veronderstellen dat de betrokken ambtenaar de opvatting van het bevoegde orgaan vertolkte. Als niet uitdrukkelijk is aangegeven dat de toezegging namens het bevoegde orgaan wordt gedaan, zal er minder nadruk liggen op de precieze bevoegdheidsverdeling. Een toezegging kan worden toegerekend aan het bevoegde orgaan, als de betrokkene op goede gronden mocht veronderstellen dat de ambtenaar de opvatting van het bevoegde orgaan vertolkte.

• Stap 3. Als vraag 1 en 2 met ja worden beantwoord, en er dus een geslaagd beroep op het vertrouwensbeginsel is, dan volgt de 3^e stap. Wat is de betekenis van het gewekte vertrouwen bij de uitoefening van de betreffende bevoegdheid? Het vertrouwensbeginsel brengt niet met zich mee dat gerechtvaardigde verwachtingen altijd moeten worden gehonoreerd. Hiervoor is vereist dat bij afweging van de betrokken belangen, geen zwaarder wegende belangen aan het honoreren van de verwachtingen in de weg staan. Zwaarder wegende belangen zijn bijvoorbeeld het algemeen belang, strijd met de wet en belangen van derden.

Kern

Voor het bepalen van het vertrouwensbeginsel in het omgevingsrecht moeten drie stappen worden doorlopen: 1. toezegging (indruk welbewuste standpuntbepaling), 2. toerekenbaarheid, 3. belangenafweging. Deze uitspraak past in de tendens waarin de responsieve bestuursrechter meer aandacht heeft voor het burgerperspectief.