Onderwerp

Een geschil over een Hinderwetvergunning.

Casus

De garagehouder Albert Benthem had van het gemeentebestuur een Hinderwetvergunning verkregen op grond van de Hinderwet voor de vestiging van een LPG-station bij zijn bedrijf. De regionale milieu inspecteur gaf het advies aan de gemeente om de vergunning te weigeren. De vergunning werd echter toch goedgekeurd op 11 augustus 1976 door de gemeente. De inspecteur ging daarop tegen deze vergunningsverlening in beroep bij de Kroon (art 29 Hinderwet jo 5:1 Wet Algemene bepalingen Milieuhygiëne). Benthem was echter al begonnen met de plaatsing van het LPG-station, omdat de vergunning aan hem al was verstrekt.

De Kroon en het Hof

De Kroon vernietigde het besluit tot verlening van de vergunning. Het Hof te Straatsburg was van mening: - dat het hier ging om een geschil van burgerlijk recht in de zin van art 6 EVRM, daar de vergunning een voorwaarde vormde voor de uitoefening van een deel van het bedrijf, was de vernietiging van de vergunningsverlening nauw verbonden met het recht van Benthem om van zijn eigendommen gebruik te maken. Benthem stelde hiertegen echter nog een Kroonberoep in, maar tijdens dit beroep bevestigde de Kroon haar eerder gedane uitspraak. In dit soort gevallen behoort er een beroep op een onafhankelijke rechter open te staan. Het Kroonberoep is evenwel niet als zodanig aan te merken (de Afdeling van Geschillen gaf slechts advies; de Kroon zelf is geen onpartijdige en onafhankelijke instantie). Aanvankelijk heeft de Hoge Raad in deze lancune voorzien, maar nadien heeft de wetgever een oplossing geboden. Daar waar voor het arrest Benthem de mogelijkheid van administratief Kroonberoep bestond, kan het geschil nu door de burger aan een bestuursrechter worden voorgelegd.

Noot

Zoals bij de civiele rechter werd opgemerkt acht de civiele rechter zich in beginsel gebonden aan het oordeel gedaan door een orgaan in een administratiefrechtelijke voorziening die met voldoende processuele waarborgen is omkleed (het Kroonberoep, het beroep op GS en het beroep op administratieve rechters is met voldoende waarborgen omkleed). Op dit beginsel neergelegd in St Oedenrode is t.g.v. de Benthem-zaak door de HR één uitzondering aangebracht in een uitspraak van 6-2-86 ARAL/LPG: Gaat het over een geschil over een burgerlijk recht in de zin van art 6 EVRM en heeft zich over dat geschil nog geen onafhankelijke rechter gebogen dan gaat de civiele rechter zelf de rechtmatigheid van het besluit na, ook al kent het orgaan (Kroon in casu) een procedure die met voldoende waarborgen is omkleed.

Deze uitzondering geldt echter alleen voor zover een natuurlijke of privaatrechtelijke rechtspersoon op basis van art 6 EVRM een uitspraak van de Kroon aan de gewone rechter voorlegt. Een beroep op art 6 EVRM komt niet toe aan de gemeente.

Tegenwoordig is het Kroonberoep afgeschaft.