Pseudovogelpest (HR 20-02-1976, NJ 1976/486)

Casus

Top BV verkocht zieke hennen aan van der Laan, met het gevolg dat in diens pluimvee-bedrijf duizenden kippen werden besmet en stierven. Top BV beriep zich op een beding dat zijn aansprakelijkheid beperkte tot het bedrag van de koopsom.

Hoge Raad

De HR overwoog in dit arrest als volgt:

• 'dat immers, blijkens art. 1542 BW, de verkoper die goederen heeft geleverd waarvan het hem voor of bij de levering bekend was dat zij gebreken hadden die de koper niet behoefde te verwachten, niet met succes een beroep kan doen op een contractueel beding tot beperking of uitsluiting van zijn aansprakelijkheid voor de schade die als een voorzienbaar gevolg van de aanwezigheid van deze gebreken aan de koper wordt toegebracht; dat in het algemeen bekendheid met de gebreken bij degene die de verkoper in zijn bedrijf belast heeft met de leiding van de uitvoering van de desbetreffende verkoopcontracten, wat dit betreft gelijk gesteld moet worden met bekendheid bij de koper zelf;

• dat - buiten deze gevallen van de koper bekende gebreken - zowel de bekendheid van het gebrek aan bij de uitvoering van het koopcontract betrokken - niet leidinggevende - ondergeschikten van de verkoper als het feit dat de verkoper of een persoon in zijn dienst een ernstig verwijt treft dat hij van het bestaan van de gebreken in de te leveren zaken onkundig was gebleven, in verband met de eisen van de goede trouw onder omstandigheden eveneens kan meebrengen dat de verkoper zich niet op de contractuele uitsluiting of beperking van zijn aansprakelijkheid voor de voorzienbare schadelijke gevolgen van deze gebreken kan beroepen; dat het antwoord of zulks het geval is, afhankelijk is van de waardering van tal van omstandigheden, zoals: de zwaarte van de schuld aan de zijde van de verkoper, de aard en de ernst van de voorzienbare schade, de wijze waarop het beding tot stand is gekomen, de strekking van het beding (met name in hoeverre bij een beding tot beperking van aansprakelijkheid tot overeengekomen beperking in enige verhouding staat tot de omvang van de voorzienbare schade), het gedrag van de koper met betrekking tot de gebreken of de daardoor veroorzaakte schade;

• dat, wat dat laatste betreft, het feit dat Van der Laan heeft nagelaten zich, voordat hij de hennen vervoerde, te vergewissen of de wettelijk voorgeschreven gezondheidsverklaring was verkregen, respectievelijk zelf een dergelijke verklaring aan te vragen, niet zonder meer - dat wil zeggen zonder afweging van alle relevante omstandigheden, waaronder de hiervoor genoemde bekendheid met de gebreken bij ondergeschikten van Top of ernstig verwijtbare onbekendheid met de gebreken aan de zijde van Top - meebrengt dat Top zich te goeder trouw kan beroepen op de contractuele beperking van haar aansprakelijkheid'.