Royal & Sun/Universal Pictures (HR 17-02-2006, ECLI:NL:HR:2006:AU9717)

Kort

Het arrest gaat over de uitleg van een verzekeringsovereenkomst, de maatstaf bij toepasselijkheid van Nederlands recht en het bewijsaanbod. Verder komt het beroep op vervalbeding aan bod, de derogerende werking redelijkheid en billijkheid en schadebegroting op grond van art. 6:97 BW.

Feiten

Verweerster in cassatie heeft een video uitgebracht met een voor een derde beledigende inhoud. Nadat de derde haar tot schadevergoeding had aangesproken, heeft zij hem bij wijze van schikking daarvoor ten dele schadeloos gesteld. Voor dit deel heeft verweerster van haar verzekeraar, thans eiseressen tot cassatie, uitbetaling gevorderd. Het hof heeft geoordeeld dat in casu sprake is van een ‘accident’ in de zin van art. 1.1 van de verzekeringspolis. De stelling van eiseressen dat nu de verzekering is totstandgekomen op de Londense assurantiemarkt, de opvattingen op die markt beslissend zijn voor de uitleg van het begrip ‘accident’, heeft het hof verworpen. Het in dat verband gedane bewijsaanbod heeft het hof gepasseerd op de grond dat het hier een juridische uitleg van een polisbepaling betreft, waarvoor geldt ‘juridica non sunt probanda’. Daarnaast heeft het hof geoordeeld dat het beroep door eiseressen op het vervalbeding in de verzekeringsovereenkomst in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Het heeft in dat kader overwogen dat eiseressen slechts in zeer geringe mate zijn benadeeld door de ‘late notification’ van de vordering van de derde, welk nadeel volledig wordt gecompenseerd door een aftrek toe te passen van 10% van het verzekerde schadebedrag. Het cassatiemiddel (in het principaal cassatieberoep) komt op tegen deze oordelen.

Uitspraak

Nu op de verzekeringsovereenkomst Nederlands recht van toepassing is, dient de daarvan opgemaakte polis te worden uitgelegd overeenkomstig de zogeheten Haviltex-maatstaf. In een geval als het onderhavige, waarin op de Londense beurs een verzekering is gesloten over de uitleg waarvan tussen partijen een geschil is ontstaan — namelijk over het begrip ‘accident’ in art 1.1 van de daarvan opgemaakte polis —, wordt de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan dat begrip mochten toekennen en hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten, mede bepaald door de dienaangaande ter beurze bestaande opvattingen. Voor zover het hof dit heeft miskend, heeft het blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting. Hetzelfde geldt voor de motivering waarmee het hof het bewijsaanbod van Royal c.s. met betrekking tot de ter beurze bestaande opvattingen heeft gepasseerd, namelijk door zich erop te beroepen dat ‘juridica non sunt probanda’. De afweging van de omstandigheden en gezichtspunten die bij de toepassing van de Haviltex-maatstaf aan de orde dienen te komen, is immers in beginsel van feitelijke aard.

Door op grond van onder meer de omstandigheid dat eiseressen slechts in zeer geringe mate zijn benadeeld door de ‘late notification’ van de schade, het beroep van eiseressen op het vervalbeding in de polis naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar te achten, heeft het hof niet blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting. Art. 6:248 lid 2 BW heeft immers ook betrekking op verzekeringsovereenkomsten.

Art. 6:97 BW geeft de rechter de bevoegdheid om de omvang van de schade te schatten indien zij niet nauwkeurig kan worden vastgesteld. De aard van deze bevoegdheid brengt mee dat de motivering van de omvang van het geschatte bedrag niet aan hoge eisen behoeft te voldoen