De laatste tijd is er een hoop te doen om vrijwilligerswerk. Er wordt juist vanuit veel kanten geroepen dat vrijwilligerswerk goed is, en dan heb je ook weer stukken zoals deze. In dit stuk heeft Trouw het over het Voluntourism, zoals het genoemd wordt, toerisme gericht op 'volunteering'. Westerse jongeren die met zwarte kindjes gaan knuffelen. Belachelijk, vinden zij. Unicef vindt het ook maar niks en heeft nu zelfs een campagne tegen vrijwilligers als het ware. Aangezien ik deze zomer zelf vrijwilligerswerk heb gedaan in Nepal, vind ik dat ik hier best mijn zegje over kan en mag doen.

Want ik vind het op mijn beurt weer belachelijk wat zij vinden. Natuurlijk wil Unicef niet dat vrijwilligers naar arme landen gaan om te helpen, dat doen ze liever zelf. Zelf liever veel centjes vangen, waar vervolgens veel dikke auto's van worden gekocht. Begrijp me niet verkeerd: ik heb jarenlang gedoneerd aan Unicef, zelfs na alle slechte berichten. Ik heb echter na mijn eigen vrijwilligerswerk mijn donatie opgezegd, omdat ik dat geld liever doneer aan een project waar ik zelf ben geweest. Komt het iets persoonlijker aan, naar mijn gevoel. Vond de vrouw aan de telefoon ook best een goede reden.

En ik ben het op sommige punten ook echt wel eens met ze hoor. En ook wel met het artikel. Want er zijn echt een grote groep vrijwilligers die inderdaad alleen gaan om kindjes te knuffelen, daar ben ik van overtuigd. Leuke foto's maken, "kijk eens wat ik heb gedaan!" en staat leuk op je cv. Maar wat heb je nou uiteindelijk gedaan? Was je daar nou echt voor die kinderen? Of was het alleen voor jezelf? Degene die daar echt puur alleen voor zichzelf heen gaan, gaan niet met de goede motivatie, naar mijn mening.

Want wat ze zeggen, is echt waar. Er komen steeds meer weeshuizen, maar er zijn statistisch gezien niet meer weeskinderen. Er worden daadwerkelijk kinderen weggekaapt van hun families in afgelegen gebieden om door te gaan als 'wees' in de hoofdstad. En dat moet stoppen. Een manier om dit te doen, is om echt goed onderzoek te doen naar het project waar je naar toe gaat. Waar komen de kinderen vandaan? Wat zijn de motieven van de opzetters om het project te starten? Waarom hebben ze jouw hulp nodig? Wat kan jij daar betekenen?
 

Ik kan trots en oprecht zeggen dat ik naar Nepal ben gegaan voor de kinderen en dat ze daar goed zitten. Het tehuis waar ik ben geweest is voor gehandicapte kinderen die thuis geen toekomst hebben en niet verzorgd kunnen worden. In de vakantie periodes gaan deze kinderen ook gewoon naar huis. Ik weet hartstikke goed dat ik met mijn 4 weken geen wereld van verschil kon maken, en al helemaal niet het hele land kon helpen. Wat ik wel heb kunnen doen, is de kinderen onwijs aan het lachen kunnen maken, ze leuke oefeningen heb kunnen laten doen als fysiotherapeut en de fysiotherapeuten daar nog wat bij kunnen schaven. Want een HBO fysiotherapie bestaat daar gewoonweg niet. Alle kennis die ze hebben, is voornamelijk geleerd van fysiotherapeuten die daar vrijwilligerswerk hebben gedaan.

En ja, ik heb echt wel met die kinderen geknuffeld. Ik heb ook foto's met ze. En ja ik heb mijn reisblog op mijn Facebook pagina gedeeld. En natuurlijk staat het op mijn cv. Dus ik geloof best dat Unicef zegt 'Mensen gaan er naartoe voor zichzelf', want ja, ik was er ook om zelf van te leren. Maar uiteindelijk draaide alles daar om de kinderen, en niet om mij.

Dus nu jullie, vrijwilligers-boycotters. Zeg maar eens dat vrijwilligerswerk niks doet. Er zijn toch mooi een handjevol kinderen in Nepal die nu kunnen lopen en naar school kunnen dankzij de hulp van Nederlandse vrijwilligers.

Ik houd van definities. Definities suggereren dat de wereld eenvoudig kan zijn met duidelijke aflijningen: de meest ongrijpbare fenomenen gevangen in één of twee regels van met zorg gekozen woorden. En ik houd extra veel van definities omdat dat maar een suggestie is, omdat aan de rand ervan zoveel vragen opborrelen en zoveel verwarring ontstaat. Het is dan ook altijd leuk als een definitie op de werkelijkheid botst, en niet alleen als blijkt dat je (voorlopig) gelijk hebt; als je idee niet wordt bevestigd, mag je verder filosoferen op zoek naar de aanpassing die je een beetje dichter bij de waarheid brengt. Soms verloopt zo´n botsing als een frontale crash met een hoop lawaai en rondvliegende brokstukken, en soms gebeurt het bijna ongemerkt. En zo gebeurde het de afgelopen week. Dat zit zo. Een van de vrijwilligers had het even zwaar: “Ik werk met deze families zodat ze een stap vooruit kunnen maken, maar ik doe dit ook voor mijn eigen ontwikkeling. Ik zie het geweld en de armoede waarin ze leven en ik weet dat ik hier straks gewoon weg kan lopen, terwijl zij dat niet kunnen. Dat is niet eerlijk, ik heb het gevoel dat ik gebruik maak van hun situatie!” Tsja, eerlijk is eerlijk: vrijwilligerswerk is goed voor je persoonlijke ontwikkeling, of je wil of niet. Maar maken wij gringos sowieso gebruik van de situatie van de mensen waarmee we werken, gewoon omdat wij in andere omstandigheden zijn opgegroeid en van de ervaring leren? En zullen zij ons ook altijd zien als “anders” dan zij? Met andere woorden: staat er per sé een verschil in de weg, een onoverbrugbare kloof tussen wij die bevoorrecht zijn en zij die dat niet zijn in situaties waarin je samen probeert om dingen beter te maken? Ineens dacht ik aan een soortgelijke situatie: de revalidatieafdeling waar ik vijf jaar lang werkte. De patiënten konden vaak een been, een arm of één kant van hun lichaam niet gebruiken. Sommigen konden niet praten, eten of aangeven wanneer ze naar de wc moesten. Of ik wilde of niet, in het begin zag ik in hen vooral als hun medische probleem: de man met één been, de vrouw in de rolstoel, de dame met de stoma. Overweldigd door hun ongeluk vergat ik door hun beperkingen heen naar de mensen erachter te kijken. Maar iedereen die wat langer in de zorg werkt, weet dat dat met je ervaring verandert. Gaandeweg leer je de mensen kennen, en realiseer je je: ze zijn jong of jong geweest, ze hebben een familie en (klein)kinderen, dromen en herinneringen, geheimen, fotoboeken en lievelingsliedjes, passies en hobby's, humor en eigenaardigheden. Net als ik. Net als “wij” of “zij”. Net als iedereen. Ze zijn meneer van de Ven die van schilderen houdt, die iedereen voor de gek houdt als zijn ochtendhumeur eenmaal is weggeëbd, en die thee en boterhammen haalt voor wie dat zelf niet kan. Oh ja, hij kan zijn linkerbeen niet bewegen. Hij is geen onbruikbaar linkerbeen waar, “oh ja”, ook nog een meneer van de Ven aan vast zit. We mogen niet alles wat hij is, doet en voelt degraderen tot dat verrekte been. Geen: “Aaahh… hij is blij, en dat terwijl hij zijn been niet kan gebruiken!” Hij is blij. Punt. Net als wij soms. En soms ook niet. Net als hij soms. Met of zonder bruikbaar been. Zo is het ook met de mensen van de markt. Ze hebben hun dankbaarheid en problemen, plezier en zorgen, verantwoordelijkheden en uitdagingen, en die zijn niet meer of minder waard dan die van ons. Ze hebben het recht om iemand te zijn, zichzelf, in de context waarin ze leven, en om als zodanig te worden gezien. Waardigheid. Als wij als vrijwilligers niet verder kunnen kijken dan de problemen en beperkingen, nemen we hun de identiteit af die we met ons werk juist zouden moeten bevestigen. En op die manier slaan wij zelf een kloof tussen “wij” en “zij”, al is het onbewust, een kloof die onoverbrugbaar blijft zo lang wij hem in stand houden. Moeten we dan maar doen alsof de problemen er niet zijn? Dat werkt natuurlijk ook niet: als je één been niet kunt gebruiken, kun je alleen je mogelijkheden vergroten als daar speciale aandacht voor is. Als we echt met deze families willen werken, moeten we ons juist heel bewust zijn van hun dagelijkse realiteit. Maar dus wel met als eerste uitgangspunt dat “ze” iemand zijn, in de puinhoop die de markt is en de impact die dat heeft op hun gedrag en persoonlijkheid, met alle strubbelingen en imperfecties die daar bij horen. Wat dat met definities te maken heeft? Een van de vele definities van de liefde zegt dat de liefde over die imperfecties gaat. Dat we ze niet moeten ontkennen, maar accepteren, omdat ze iemand maken tot wie hij is: iemand met onvolmaaktheden, net als jij. Iemand die zijn waardigheid of waardering als mens onvoorwaardelijk verdient: je moeder, je kind. Je broers en zussen. Je partner, je vrienden. Maar ook je buurman en de toevallige voorbijganger bij de bushalte. Het kassameisje. De man in de rolstoel bij de lift. De mensen van de markt. De vrijwilliger. De mensheid wel misschien. Houd van ons! :D Ik houd van definities. Ze brengen de meest ingewikkelde fenomenen terug tot hun essentie, simpel en overzichtelijk. Zoals de liefde. En hoe de liefde ons vanzelf laat realiseren dat we allemaal gelijkwaardig anders zijn: mensen onder de mensen. Call me a hippie. Peace, love and understanding (;P) to us all. Groeten van Nelleke van Project Imagine all the people. Dat zeg ik. All the people. >> ....................... >> ....................... >> ........................... >> ........................... >> Vond je dit leuk om dit te lezen? Met de 'volg deze blogger'-knop krijg je vanzelf een berichtje als ik iets plaats! ~ Voor mijn project Imagine all the people werk ik voor een paar jaar in verschillende landen als vrijwilliger en met mijn verhalen wil ik mijn nieuwsgierigheid en enthousiasme voor verdwalen aan anderen overbrengen, en ze inspireren om buiten 'mag niet, kan niet, lukt niet, gaat niet' te durven denken. Droom! En doe er iets mee. Het ergste wat er kan gebeuren is, dat het niet lukt. Bovendien hoop ik dat mensen zich door mijn verhalen met een niet-Hollandse horizon ook soms af gaan vragen: “Hoe doen wij dat en waarom?” of denken “Dit is fijn hier!” of juist niet, en hopelijk: “Ik ga ook iets doen op mijn manier”. Geen bescheiden doel, maar: “The ones who are crazy enough to believe that they can change the world, are the ones who do.” De wereld een beetje beter maken en anderen inspireren om op hun manier hetzelfde te doen; daar gaan we! ~ ~ Doe mee! :D Like de facebook pagina, deel de verhalen of doe een donatie en ... nou ja, spullen kun je niet winnen, maar je wordt wel deel van deze 'olievlek' van positieve bewustwording die dankzij jou een beetje groter wordt! Dat is ook een beetje winnen, toch? :P Alvast bedankt! (Facebook: www.facebook.com/pages/Project-Imagine-all-the-people/210147532462086) ~

Na vier super gave weken in Uganda ben ik helaas weer thuis in het koude regenachtige Nederland. De temperatuur in Uganda lag een stuk hoger, wat veel meer het zomervakantiegevoel geeft dan dat het weer op dit moment in Nederland doet. Echter heb ik in Uganda natuurlijk weinig tijd gehad voor het vakantiegevoel, omdat ik natuurlijk hard aan het werk en cultuursnuiven was. 

Nu ik eenmaal terug ben betekend dit voor mij niet dat mijn avontuur erop zit. In Uganda heb ik gezien hoe goed het is dat mensen de moeite nemen om naar een land af te reizen, of om een land/ wijk/ gezin op afstand te steunen. Jongetjes uit de sloppenwijk in Kampala worden opgevangen in een tehuis, doordat Nederlandse en Amerikaanse mensen online een jongetje kunnen uitkiezen waar ze onderdak, school en voedsel voor kunnen sponsoren. Voor maar 30 euro per maand is een kind gewoon ''gered''. Verder werd er met donaties uit Japan een waterpomp geplaatst, waardoor de lokale bevolking in plaats van 4uur lopen, nu nog maar een uurtje onderweg waren voor hun water. Dit heeft mij en mijn mede vrijwilligers laten inzien dat donaties van groot belang zijn en zodoende hebben ook wij een waterpomp geschonken aan de lokale bevolking in Kinoni (Uganda). 

Dat ik deze verhalen heb mogen horen heeft mij geïnspireerd om ook nu nog door te gaan met geld inzamelen. Twee dagen nadat ik terug was zijn de kledingkasten van mijn ouders, van mijn zusjes en mijzelf opgeruimd en dit zorgde er voor dat er een boel kleding op een stapel kwam die niet meer werd gedragen. Deze kleding mocht ik hebben en deze probeer ik nu weer te verkopen voor een klein bedrag. Ik kan jullie nu al vertellen dat dit een zeer effectieve manier van geld inzamelen is! :)
Met dit geld zal ik mijn project blijven ondersteune en ik hoop dat zij steeds iets verder uit de armoede zullen krabbelen. Mocht ik verder nog goede inzamelideeën hebben, dan horen jullie het direct!