Samenvatting Klinische Neuropsychologie

Hoofdstuk 1 – ontwikkeling

Descartes: ziel zelfstandige eenheid, lichaam en geest

Gall: mentale organen in hersens, clinicoanatomisch, lokalisatie

Locke: empirist (aangeleerd) à associationisme

Gestalt: holisme

Luria: WOII-soldaten, functiestoornissen

Celtheorie: ziel overleven, ziel activiteiten, ziel goed en kwaad (lege hersenholtes).

• Informatieverwerking

Subcorticaal, posterieur en anterieur à constante communicatie

• Primaire, secundaire, tertiaire zones: info, verwerken en betekenis, intenties

Testbatterij: screeningsinstrument (korte tijd breed cognitief functioneren)

Modules: aangeboren specifieke eigenschap, niet bewust en geen invloed

Hoofdstuk 2 – praktijk

Diagnostische cyclus: klachten, probleem, diagnose, indicatie.

Interpretatie: anamnese, hetereoanamnese, observaties, testresultaten gecombineerd

• Differentiaaldiagnose: andere verklaringen voor symptomen?

Hoofstuk 3 – wetenschap

Dissociatie: algemeen functioneren intact, specifiek defect

• Enkele dissociatie: uitval B à uitval A (makkelijker)
• Dubbele dissociatie: uitval B en uitval A onafhankelijk

Substractie: score complex – score simpel à activatielevel is score

Hoofdstuk 4 – hersens in beeld

CT       acuut, onduidelijk witte/grijze stof, röntgenstraling, 2D

PET     radioactieve deeltjes

MRI     veranderingen in bloeddoorstroming (grijs: neuronen, wit: myeline)

• Sagittaal: posterieur – anterieur (links en rechts)
• Coronaal: ventraal - dorsaal (voor en achter)
• Transversaal: horizontaal (ogen en achterkant)

VBM    volumetrie: grijze stof, witte stof, vocht

CT       cortical thickness: dikte cortex, aantal cellen kolom

DTI      diffusion tensor imaging: eigenschappen watermoleculen

MRS    concentratie moleculen à details specifieke locaties

• Spatieel: scherpte beeld (fMRI)
• Temporeel: snelheid (PET, EEG)

EEG    elektrische velden (functionele beeldvorming: samenhang), grote foutmarges

Hoofdstuk 5 – behandeling en herstel

NAH: vooruitgang cognitieve prestaties

• Enige mate spontaan herstel
• Eerste maanden na NAH, na jaar: neurologische eindtoestand
• Negatieve symptomen: functieverlies; Positieve symptomen: coping strategieën.
• Restauratieve stroming: neurologisch; Compensatoire stroming: psychologisch.

Kennard principe: prognose na beschadiging jonge leeftijd à beter dan latere leeftijd.

Double-hazard principe: jonge leeftijd à slechter dan latere leeftijd

Neurale plasticiteit: continu en levenslang

• Restitutieve reconnectie hypothese: beschadiging à naaste verbindingen
• Bottom-up: externe prikkels à nieuwe neurale connecties (timing)

Leren

• Consistent mapping: gedrag herhaaldelijk à sterke verbinding
• Varied mapping: meerdere reacties à geen leerresultaat
• Generalisatie/transfer andere context
  
  • Variability of practice (VP): variaties in leercontext
  • Linkage to site application (LA): doelsituatie

ICIDH-model: stoornis, beperking of handicap

Hoofdstuk 6 – visuele waarneming

Primaire sensorische gebieden: modaliteit specifiek (unimodaal)

• Auditieve cortex: temporaalkwab
• Visuele cortex: occipitaalkwab
  
  • Lagere orde: perceptie kleur
  • Hogere orde: herkennen objecten

Visuele verwerking

• Bottom-up (sequentieel) à elke corticale stap: meer specialisatie.
• Temporale (ventrale) wat-route: parcocellulaire systeem (V1, V2, V4)
  
  • V4: kleurwaarneming

Hoe heeft de klinische neuropsychologie zich ontwikkeld? - BulletPoints 1

• De clinicoanatomische methode werd gebruikt om Gall’s lokalisatie-ideeën te toetsen door de specifieke uitvalverschijnselen in kaart te brengen en ze later te relateren aan de plaats van de laesie. Deze methode werd veel gebruikt in de 19de eeuw. Paul Broca toonde aan dat de laesie van patiënt Tan (meneer kon alleen “tan” zeggen) zich niet bevond in het taalgebied zoals aangewezen door Gall, maar meer aan de zijkant (Broca’s gebied). Het viel hem op dat de laesies vrijwel altijd in de linkerhersenhelft zaten en hij was de eerste die uitsprak dat we onze linkerhersenhelft gebruiken om te spreken. Dit was tevens de eerste keer dat er een ongelijkheid van de hersenhelften werd uitgesproken. Zijn werk werd relatief gezien snel geaccepteerd en zelfs gewaardeerd. Vervolgens ontstond het idee dat de taalfunctie op te delen was in deelfuncties (tot nu toe was alleen gekeken naar de spraakproductie). Carl Wernicke beargumenteerde dat er een apart centrum was in de temporaalkwab voor het herkennen van (enkel gesproken) woorden. Vanuit deze tweedeling ontstond het onderscheid tussen Broca’s afasie en Wernicke’s afasie.

• Locke, een enorme voorstander van het empirisme, geloofde niet in de aangeboren