Omega Spielhallen (HvJ 14-10-2004, zaak C-36/02)

Casus

Het gaat hier om een prejudiciële vraag, ingediend door het Duitse Bundesverwaltungsgericht in de procedure van Omega Spielhallen- und Automatenaufstellungs-GmbH tegen Oberbürgermeisterin der Bundesstadt Bonn. Het verzoek betreft de uitleg van de artt. 49 EG t/m 55 EG en 28 EG t/m 30 EG (oa. 56 VWEU: vrij verkeer van goederen en diensten).

Het Duitse bedrijf Omega biedt lasersport aan in Bonn. De politieautoriteit van Bonn had Omega een verbodsbeschikking opgelegd, omdat in het bedrijf "het doden van mensen zou kunnen worden gesimuleerd”. Dit deed de autoriteit op grond van een artikel van de politiewet Nordrhein-Westfalen. Het bezwaarschrift en hoger beroep van Omega werd afgewezen. Hierna heeft Omega bij het Bundesverwaltungsgericht beroep ingesteld en voerde aan dat de beschikking inbreuk maakt op het gemeenschapsrecht (art. 49 EG), nu zij voor haar "laserdrome” gebruik moest maken van de uitrusting en de techniek van een vennootschap uit een ander EU land (nl. UK).

Rechtsvraag

Het Bundesverwaltungsgericht stelde de volgende prejudiciële vraag: Is het met de regels van het EG-Verdrag betreffende het vrije verkeer van diensten en goederen verenigbaar dat naar nationaal recht een bepaalde commerciële activiteit – in casu de exploitatie van een 'laserdrome’ waar het doden van mensen wordt gesimuleerd – wordt verboden, omdat deze activiteit inbreuk maakt op de in de Grondwet opgenomen waarden?

HvJ

Maatregelen die het vrij verrichten van diensten beperken wegens de openbare orde, zijn alleen rechtvaardig als zij noodzakelijk zijn ter bescherming van de belangen die zij moeten waarborgen, en alleen voor zover het doel niet met minder beperkende maatregelen kan worden bereikt. Het is niet noodzakelijk dat alle lidstaten over de door de autoriteiten van een lidstaat vastgestelde beperkende maatregel dezelfde overtuiging hebben m.b.t. de wijze van bescherming van het betrokken grondrecht. De omstandigheid alleen dat een lidstaat een ander stelsel van bescherming heeft gekozen dan een andere lidstaat, sluit dan ook niet uit dat de genomen maatregelen noodzakelijk en evenredig zijn.

Het EG recht (thans EU) verzet zich niet tegen een nationale regel ter bescherming van de openbare orde, waarbij een economische activiteit bestaande uit de commerciële exploitatie van een spel waarbij het doden van mensen wordt gesimuleerd, wordt verboden omdat deze activiteit inbreuk zou maken op de menselijke waardigheid.

De Duitse regel maakt geen ongerechtvaardigde inbreuk op de vrijheid van diensten omdat:

• De eerbied voor de menselijke waardigheid moet worden verzekerd;

• Het beantwoordt aan het niveau van bescherming van de menselijke waardigheid dat de Duitse nationale Grondwet heeft willen verzekeren;

• Daarnaast gaat het niet verder dan noodzakelijk is om het beoogde doel te bereiken.

Leerstuk

Het gemeenschapsrecht verzet zich niet tegen een nationale maatregel ter bescherming van de openbare orde. Ook niet als deze een economische activiteit verbiedt, bestaande uit de commerciële exploitatie van een spel waarbij het doden van mensen wordt gesimuleerd, op grond dat deze activiteit inbreuk maakt op de menselijke waardigheid. Uit bescherming van de nationale grondrechten mogen beperkingen voor de economische vrijheden voortvloeien.