Comet (HvJ 16-12-1976, Zaak 45/76)

Feiten

I.c. ging het om een zaak tussen Comet B.V. en het Produktschap voor siergewassen.

Het ging hier om een heffing, die op grond van verordening van het Produktschap, toegepast werd op de uitvoer van bollen en knollen van bloemgewassen naar Duitsland. De bedoeling van deze heffing was om de in Duitsland gemaakte reclame voor de genoemde Nederlandse producten te financieren. Het Produktschap vorderde bij heffingsnota's van juli en september 1969 van Comet betaling van heffingen over uitvoeren naar Duitsland in de herfst van 1968 en het voorjaar van 1969.

Comet had 30 dagen om beroep in te stellen maar had dit niet gedaan. Comet betaalde de heffingen en voerde pas in1975 aan dat dit onverschuldigd betaald was. Er was immers een bepaling in het leven geroepen dat stelde dat toepassing van enig douanerecht of enige heffing van gelijke werking in het handelsverkeer binnen de Gemeenschap verboden was. Dit leidde uiteindelijk tot een geding bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven. Het College van Beroep richtte zich tot het Hof van Justitie met een prejudiciële vraag over de uitleg van het vrije verkeer van goederen.

De vraag van het College luidt als volgt: „Verbiedt enige bepaling of enig beginsel van gemeenschapsrecht, dat aan de rechtzoekende die een besluit van een nationaal orgaan bij de nationale rechter aanvecht wegens strijd met gemeenschapsrecht, het laten verlopen van een volgens het nationale recht geldende beroepstermijn wordt tegengeworpen, hetzij in deze zin, dat de betreffende rechtszoekende wegens het niet in acht nemen van zodanige termijn door de rechter niet-ontvankelijk wordt verklaard, hetzij in deze andere zin, dat de administratie aan het overschrijden van een dergelijke termijn het recht mag ontlenen om te weigeren op het besluit terug te komen?"

Hof van Justitie

Het Hof oordeelt: “ het gemeenschapsrecht in zijn huidige stand verbiedt niet dat aan de rechtzoekende die een besluit van een nationaal overheidslichaam bij de nationale rechter aanvecht wegens strijd met het gemeenschapsrecht, het laten verlopen van volgens het nationale recht geldende beroepstermijnen wordt tegengeworpen, met dien verstande dat de procesregels voor de vordering in rechte niet ongunstiger mogen zijn dan die voor soortgelijke nationale vorderingen”.

Het Hof van Justitie stelt dat er sprake is van procedurele autonomie van de lidstaten. Met andere woorden het is in principe aan de lidstaten zelf om te bepalen hoe zij vormgeven aan hun nationale procedures en rechtsbescherming. Het is wel zo dat deze nationale regels geen afbreuk mogen doen aan de inroepbaarheid van Europees recht in de nationale rechtsorde. Het Hof bevestigt dat het nationale procesrecht moet voldoen aan twee beginselen van Unierecht, namelijk het gelijkheidsbeginsel en het effectiviteitsbeginsel.

Kern

Nationale regels mogen geen afbreuk doen aan de inroepbaarheid van Europees recht in de nationale rechtsorde. Toetsing moet in overeenstemming met het doeltreffendheids- en gelijkwaardigheidsbeginsel plaatsvinden. De nationale procesregels mogen dus niet ongunstiger zijn dan die gelden voor nationale vorderingen. Verder mogen zij de uitoefening van de Unierechten niet onmogelijk of zeer moeilijk maken. Dit kennen we ook als de Rewe/Comet-toets.